• สงครามอิสราเอล-ฮามาสเข้าสู่เฟสอันตราย อิสราเอลโจมตีโรงพยาบาลหลายแห่งในฉนวนกาซา ชี้ว่ากลุ่มฮามาสมีฐานปฏิบัติการอยู่ใต้ดินของโรงพยาบาลเหล่านี้
  • อุโมงค์ใต้ดิน ถือเป็น ‘อาวุธลับ’ ของกลุ่มฮามาส ที่อิสราเอลเชื่อว่าใช้เป็นเส้นทางเล็ดลอดในการบุกโจมตีอิสราเอลแบบช็อกโลกและหลบหนีกลับฉนวนกาซา พร้อมกับจับตัวประกันกว่า 200 คนไปกักขังในอุโมงค์ 
  • นักวิเคราะห์ชี้ อุโมงค์ใต้ดินของกลุ่มฮามาสในฉนวนกาซา ซึ่งมีลักษณะเป็นเครือข่ายใยแมงมุม มีความยาวรวมแล้วหลายร้อยกม.และเตือนว่า ขณะนี้ทหารอิสราเอลกำลังเผชิญกับความเสี่ยงอย่างยิ่ง ในการถูกล่อลงไปยังอุโมงค์ซึ่งฮามาสเป็นฝ่ายได้เปรียบในสมรภูมินี้

สงครามระหว่างอิสราเอลกับฮามาสทวีความตึงเครียดมากขึ้นและถูกทักท้วงจากประชาคมโลก เมื่อกองทัพอิสราเอลขยายขอบเขตของการโจมตีไปที่โรงพยาบาลหลายแห่งทางตอนเหนือของฉนวนกาซา โดยอ้างว่าเพื่อต้องการทำลายอุโมงค์ ‘อาวุธลับ’ ของฮามาสที่ซ่อนอยู่ใต้โรงพยาบาล 

ขณะนี้ ทหารอิสราเอลกำลังรุกคืบเข้าไปในตอนเหนือของฉนวนกาซา และยังมุ่งหวังจะลงไป ‘ลึก’ มากขึ้น เพราะเป้าหมายของกองทัพอิสราเอล คือการทำลาย ‘เขาวงกต’ หรือเครือข่ายอุโมงค์ที่มีลักษณะเป็นใยแมงมุม ซึ่งกลุ่มฮามาสใช้เป็นเส้นทางหลบเร้นในการบุกโจมตีอิสราเอลมาตลอดหลายปีที่ผ่านมา 

อุโมงค์ลับใต้ดินในฉนวนกาซา
อุโมงค์ลับใต้ดินในฉนวนกาซา

...

‘อุโมงค์ใต้ดิน’ ในฉนวนกาซา

อุโมงค์ใต้ดินในฉนวนกาซา เริ่มมีการขุดสร้างอุโมงค์ใต้ดิน ตั้งแต่ช่วงทศวรรษ 1980 เพื่อใช้เป็นเส้นทางลักลอบขนส่งสินค้าจากอียิปต์ ตั้งแต่ก่อนที่อิสราเอลจะถอนทหารออกจากฉนวนกาซาในปี ค.ศ.2005 

แต่การก่อสร้างอุโมงค์ใต้ดินในฉนวนกาซาเพิ่มจำนวนขึ้น ในปี 2007 นับตั้งแต่กลุ่มฮามาสชนะเลือกตั้งสมาชิกสภาในฉนวนกาซา เหนือพรรคฟาตาห์ ซึ่งเป็นพรรคการเมืองฝ่ายตรงข้ามในปาเลสไตน์ ในปี 2006 อีกทั้งกลุ่มฮามาสยังเป็นฝ่ายชนะในการสู้รบกับปีกติดอาวุธของพรรคฟาตาห์ ทำให้กลุ่มฮามาสได้ปกครองฉนวนกาซาอย่างสมบูรณ์ 

ชัยชนะของกลุ่มฮามาสซึ่งได้ปกครองฉนวนกาซา และสาบานจะทำลายล้างอิสราเอล เป็นเหตุให้รัฐบาลอิสราเอลและอียิปต์เริ่มออกมาตรการคุมเข้มการเคลื่อนย้ายสินค้าและควบคุมการเดินทางเข้า-ออกของประชาชนในฉนวนกาซา นอกจากนั้นรัฐบาลอิสราเอลยังมีนโยบายสร้างกำแพงกั้นชายแดนระหว่างอิสราเอลกับฉนวนกาซาเพื่อป้องกันกลุ่มฮามาสสามารถบุกเข้ามาโจมตีได้ง่ายๆ เนื่องจากชายแดนของอิสราเอลกับฮามาสนั้นมีความยาวถึงราว 51 กิโลเมตร

จึงทำให้การก่อสร้างอุโมงค์ใต้ดินในฉนวนกาซาเพิ่มมากขึ้น ซึ่งช่วงพีก หรือสูงสุดคาดว่า มีปากปล่องอุโมงค์อยู่ใต้ชายแดนอียิปต์เกือบ 2,500 แห่ง เพื่อเป็นช่องทางลับให้กลุ่มฮามาสและกลุ่มติดอาวุธอื่นๆ ใช้ลักลอบขนส่งสินค้าเชิงพาณิชย์ รวมทั้งน้ำมัน และอาวุธ

อย่างไรก็ตาม ความสำคัญของอุโมงค์ใต้ดินระหว่างอียิปต์กับฉนวนกาซาได้ลดลง หลังจากอิสราเอลเริ่มอนุญาตให้นำเข้าสินค้าผ่านด่านชายแดนได้มากขึ้น ทำให้ต่อมา อียิปต์ได้ปิดช่องทางลักลอบขนส่งสินค้าทางอุโมงค์จำนวนมาก ทั้งเนื่องจากถูกน้ำท่วมและอียิปต์ได้ทำลายอุโมงค์เอง

อุโมงค์ใต้ดิน ‘อาวุธลับ’ กลุ่มฮามาส

เจ้าหน้าที่อิสราเอลเรียก อุโมงค์ลับใต้ดินในฉนวนกาซาว่า metro (ซึ่งแปลว่า ระบบรถไฟใต้ดิน) มีลักษณะเป็นเครือข่ายใยแมงมุม มีความยาวหลายร้อยกิโลเมตร ขณะที่กองทัพอิสราเอลระบุว่า อุโมงค์ใต้ดินในฉนวนกาซา มีความยาวรวมแล้วประมาณ 300 กิโลเมตรเลยทีเดียว

นอกจากนั้น บรรดาผู้เชี่ยวชาญคาดประมาณว่า อุโมงค์เหล่านี้ซึ่งมีผนังและหลังคาเป็นคอนกรีต มีความลึกในระดับที่แตกต่างกันไป ตั้งแต่ระดับลึก 15-60 เมตร (50-200 ฟุต) โดยเส้นรอบวงหรือเส้นรอบนอกของเครือข่ายอุโมงค์ใต้ดินของกลุ่มฮามาส มักมีระดับตื้น ซึ่งทำให้ถูกทำลายได้ง่ายกว่าจากการโจมตีบริเวณผิวดิน ขณะที่ส่วนในสุดของอุโมงค์ถูกใช้เป็นฐานบัญชาการ เก็บอาวุธ รวมทั้งจรวด

อุโมงค์ใต้ดินของกลุ่มฮามาส มีการติดตั้งสิ่งจำเป็นสำหรับการดำรงชีพ ไม่ว่าจะเป็น ถังออกซิเจน ท่อน้ำ และไฟฟ้า รวมทั้งหลอดไฟให้ความสว่าง สายโทรศัพท์ และยังมีห้องเก็บอาวุธ

พลเรือตรีแดเนียล ฮาการี โฆษกกองทัพอิสราเอลเผยให้เห็นสภาพอุโมงค์ใต้ดินของกลุ่มฮามาส ที่อยู่ใต้โรงพยาบาล‘รันติซซี’ (Rantissi) ในฉนวนกาซา
พลเรือตรีแดเนียล ฮาการี โฆษกกองทัพอิสราเอลเผยให้เห็นสภาพอุโมงค์ใต้ดินของกลุ่มฮามาส ที่อยู่ใต้โรงพยาบาล‘รันติซซี’ (Rantissi) ในฉนวนกาซา

...

อิสราเอลเจองานเสี่ยงมาก ลุยทำลายอุโมงค์ฮามาส

นับตั้งแต่อิสราเอลระดมโจมตีทางอากาศและส่งทหารภาคพื้นดินบุกเข้าไปในฉนวนกาซา เพื่อตอบโต้และพยายามปราบปรามกลุ่มฮามาสให้สิ้นซาก หลังบุกโจมตีอิสราเอลอย่างไม่ทันตั้งตัว และจับตัวประกันไปกว่า 240 คน เมื่อ 7 ตุลาคม 2023 นั้น หนึ่งในภารกิจสำคัญของกองทัพอิสราเอลคือ การทำลายอุโมงค์ลับของกลุ่มฮามาส โดยทางการอิสราเอลเชื่อว่า กลุ่มฮามาสได้ใช้อุโมงค์ใต้ดิน เป็นเส้นทางลับข้ามชายแดน ในการบุกโจมตีครั้งนี้ และหนีกลับไปอย่างรวดเร็ว โดยอิสราเอลไม่สามารถล่วงรู้และติดตามได้

อัลจาซีรารายงานเมื่อ 13 พ.ย.ว่า นับตั้งแต่อิสราเอลโจมตีฉนวนกาซาผ่านมากว่าหนึ่งเดือน ทหารอิสราเอลสามารถทำลายปากทางหรือคาดว่าจะเป็นช่องทางเข้าอุโมงค์ใต้ดินของกลุ่มฮามาสแล้วประมาณ 240 แห่ง 

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ Andreas Krieg สาขาศึกษาการป้องกัน ที่มหาวิทยาลัยคิงส์คอลเลจ ลอนดอน แสดงความเห็นว่า หนึ่งในความพยายามที่สำคัญของกลุ่มฮามาสในช่วง 17 ปีที่ผ่านมา คือการขุดอุโมงค์ที่ทำให้กลุ่มฮามาสฟื้นคืน และไม่ใช่เป็นแค่เพียงงานเสริม 

‘อิสราเอลมีเทคโนโลยีที่ก้าวล้ำในทุกๆ เรื่อง แต่พวกเขากำลังถูกล่อไปสู่การทำสงครามที่ใช้เทคโนโลยีขั้นต่ำที่ซึ่งฝ่ายตรงข้ามเป็นฝ่ายได้เปรียบในช่วงเวลาที่ทหารอิสราเอลลงไปสู่ใต้ดิน’ ผศ.Andreas Krieg วิเคราะห์ถึงความเสี่ยงของทหารอิสราเอลที่กำลังเข้าสู่ภารกิจลงไปทำลายอุโมงค์ใต้ดินของกลุ่มฮามาสในฉนวนกาซา

ผศ.Andreas Krieg ชี้ว่า กระบวนการทำลายอุโมงค์เป็นกระบวนการที่ใช้เวลามากและมีความเสี่ยงอย่างยิ่ง ในอดีตเคยมีทางเลือกอื่นๆ สำหรับการทำลายอุโมงค์ ไม่ว่าจะเป็นการราดปูนซีเมนต์หรือสิ่งปฏิกูลปิดปากอุโมงค์ เหมือนกับที่อียิปต์เคยทำในการปิดปากอุโมงค์ตามแนวชายแดนติดกับฉนวนกาซาในปี 2013 แต่วิธีการเหล่านี้ใช้ไม่ได้แล้วกับอุโมงค์ที่มีทางเข้าและทางออกหลายทางของกลุ่มฮามาส

...

เรียกว่า เป็นเสียงเตือนไปยังกองทัพอิสราเอล ที่กำลังดำเนินปฏิบัติการโจมตีโรงพยาบาลหลายแห่งในฉนวนกาซา แม้จะถูกประชาคมโลกวิจารณ์อย่างหนักว่าไร้มนุษยธรรม เพื่อที่ว่าอิสราเอลจะได้ส่งทหารลงไปยังอุโมงค์ใต้ดินเพื่อช่วยตัวประกัน และปราบกลุ่มฮามาสที่หลบซ่อนอยู่ในนั้น!!

เรียบเรียงโดย: อรัญญา ศรีจันทรนิตย์

ที่มา : BBCAljazeera