สถานการณ์ในตะวันออกกลางร้อนระอุอยู่ในภาวะตึงเครียด จากเหตุสู้รบกันอย่างหนักในรอบ 50 ปี ระหว่างอิสราเอลกับกลุ่มฮามาส ต่อเนื่องมาตั้งแต่วันเสาร์ที่ 7 ต.ค. ที่ผ่านมา หลังอิสราเอลโดนโจมตีแบบไม่ทันตั้งตัวบริเวณแนวชายแดนฉนวนกาซา กระทั่งตอบโต้อย่างดุเดือด ทำให้ทั้งสองฝ่ายเสียชีวิตทะลุหลักพัน ในจำนวนนี้มีคนไทยเสียชีวิต 18 ศพ จากการยืนยันล่าสุด ยังมีชาวอิสราเอลและต่างชาติถูกจับเป็นตัวประกัน รวมถึง 11 คนไทย ยังไม่ทราบชะตากรรมว่าเป็นตายร้ายดีอย่างไร 

การประกาศสงครามเลือดต้องล้างด้วยเลือดของอิสราเอล เพื่อเอาคืนกับกลุ่มฮามาสอย่างสาสม สร้างความกังวลให้กับทั่วโลก เกรงว่าสงครามครั้งนี้จะลุกลามไปในพื้นที่ตะวันออกกลาง แม้ว่าคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติได้จัดประชุมฉุกเฉิน เมื่อวันอาทิตย์ที่ 8 ต.ค. เพื่อหารือการโจมตีอิสราเอลโดยกลุ่มฮามาสจากปาเลสไตน์ แต่กลับมีความคืบหน้าน้อยมากในการลดความรุนแรงของสถานการณ์ ขณะที่กลุ่มฮามาสออกมาขู่จะสังหารตัวประกัน เท่ากับจำนวนครั้งที่อิสราเอลโจมตี

อิสราเอล สู้รบกลุ่มฮามาส ยืดเยื้อ ต่างฝ่ายต่างมีพวก

...

ปัญหาความขัดแย้งที่ซับซ้อนระหว่างอิสราเอลกับปาเลสไตน์มีมานาน จนปะทุหนักครั้งล่าสุดกลายเป็นสงคราม กองทัพอิสราเอลประกาศล้างแค้นต่อสู้กับกลุ่มคนที่ดุร้ายเยี่ยงสัตว์ เข้าปิดล้อมฉนวนกาซา มีการตัดน้ำ ตัดไฟ และงดส่งอาหารเข้าพื้นที่ มีชาวปาเลสไตน์อาศัยอยู่กว่า 2.3 ล้านคน ภายใต้การดูแลของกลุ่มฮามาสผู้ปกครองดินแดน ซึ่งไม่น่าจบลงง่ายๆ หรือยุติด้วยการเจรจา “ศ.กิตติคุณ ดร.ไชยวัฒน์ ค้ำชู” ผู้เชี่ยวชาญความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ ประเมินว่า การสู้รบระหว่างอิสราเอลกับกลุ่มฮามาส คงยืดเยื้อไปอีกนานมากๆ เพราะครั้งนี้กลุ่มฮามาสเล่นหนัก มีการจับตัวประกัน ทำให้อิสราเอลต้องใช้เวลาจัดการอย่างเด็ดขาด ตามที่เบนจามิน เนทันยาฮู นายกรัฐมนตรีอิสราเอล ประกาศจะล้างบาง

“แต่ก็ไม่ง่าย เพราะกลุ่มฮามาส ไม่เหมือนเป็นรัฐ มีตัวตนชัดเจนเหมือนกลุ่มฮิซบอลเลาะห์ รวมกับมวลชนของเขา อีกทั้งเนื้อที่ฉนวนกาซาเพียง 365 ตารางกิโลเมตร จะมีคนปาเลสไตน์ตายระเนระนาด จนชาติอาหรับเห็นใจ จากภาพตึกโดนถล่มจนทลายลงมา และที่ผ่านมาคนปาเลสไตน์ในฉนวนกาซาก็โดนบ่อย ถูกบล็อกเนื้อที่จนเกิดความเคียดแค้นสะสมมานาน แต่กลุ่มฮามาสก็ใช้ความรุนแรงทำกับแรงงานไทยเกินไป เข้าใจว่าจากความเคียดแค้น เป็นปัญหาพื้นฐานของความขัดแย้งในตะวันออกกลาง เพราะแต่ละฝ่ายมีพวก ทางอิหร่านก็ถือหางกลุ่มฮามาส และการสถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูตระหว่างซาอุฯ กับอิสราเอล ต้องสะดุดลง เพราะซาอุฯ เห็นใจคนปาเลสไตน์ ก็หยุดญาติดีกับอิสราเอล”

การจะสถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูตระหว่างซาอุดีอาระเบียกับอิสราเอล เป็นอีกเหตุผลที่กลุ่มฮามาสแสดงอิทธิฤทธิ์โจมตีอิสราเอล เพราะไม่อยากให้ทั้งสองประเทศฟื้นความสัมพันธ์ อีกทั้งมีการวางแผนมานาน ทำให้อิสราเอลโดนหนัก และมีการแก้แค้นรุนแรง ต่างฝ่ายต่างแก้แค้น เพราะปัญหาพื้นฐานไม่ได้รับการแก้ไข และความรู้สึกของคนปาเลสไตน์ มองว่าไม่ยุติธรรม ขณะที่คนปาเลสไตน์ที่เดินสายกลาง ก็ไม่รู้จะทำอย่างไร เพราะกลุ่มฮามาสปกครองดินแดนฉนวนกาซา ทำให้มีความลำบากที่จะอยู่รอดในที่ปลอดภัย

สถานการณ์ที่เกิดขึ้นหาทางออกได้ยาก คาดใช้ระยะเวลานานมากๆ ในการแก้ไขปัญหา เพราะผู้นำอิสราเอล ก็ถูกกดดันจากคนในประเทศ จนเป็นส่ิงที่สังคมโลกกังวลมากๆ ทั้งที่ความจริงแล้วการแก้ไขปัญหาน่าจะมีการผลักดันมานานแล้ว และอิสราเอลก็เป็นรัฐแล้ว ส่วนปาเลสไตน์ แบ่งเป็น 2 ส่วน ในส่วนฉนวนกาซา และเวสต์แบงก์ ไม่มีความเป็นรัฐ จนเกิดความไม่พอใจ รู้สึกไม่เป็นธรรมในการผนวกพื้นที่บางส่วนของเวสต์แบงก์ ทำให้ความเป็นรัฐไม่มี และทางอิสราเอล อ้างว่าเป็นพื้นที่ของพระเจ้าตั้งแต่สร้างโลก ซึ่งที่ผ่านมานานาชาติพยายามแก้ปัญหา แต่อิสราเอลไม่ยอม และกลุ่มฮามาสก็ไม่ยอม 

...

ปัญหาซับซ้อน ไม่ได้รับการแก้ไขมานาน สันติภาพไม่บังเกิด

ทางออกในการแก้ปัญหาต้องพยายามสนับสนุนชาวปาเลสไตน์กลุ่มเดินสายกลาง ให้ได้รับการยอมรับ และโดดเดี่ยวกลุ่มฮามาส สายเหยี่ยวหัวรุนแรง แต่ไม่มีหลักประกันจนไม่สามารถทำอะไรได้ แม้ผู้นำเวสต์แบงก์ เป็นกลุ่มเดินสายกลาง แต่ไม่ได้รับการยอมรับ และสมัยโดนัลด์ ทรัมป์ เป็นประธานาธิบดีสหรัฐฯ ก็ยอมให้เยรูซาเล็ม เป็นเมืองหลวงของอิสราเอล ทั้งที่อยู่ในพื้นที่ปาเลสไตน์ เป็นสิ่งสำคัญทางศาสนา ยิ่งทำให้ปาเลสไตน์ห่างไกลเป้าหมาย จนมีความรู้สึกเมื่อไม่ยุติธรรม ก็ต้องไม่มีสันติภาพ

“เป็นความรู้สึกของคนปาเลสไตน์ ตั้งแต่ปี 1948 หลังสงครามโลกครั้งที่สอง ทางอังกฤษทำสัญญาให้พื้นที่แห่งนี้กับอิสราเอล แต่อย่างไรแล้วชาติตะวันตกก็อยู่ฝ่ายอิสราเอล ส่วนชาติอาหรับ ก็อยู่ฝ่ายปาเลสไตน์ แต่ปัญหาในปาเลสไตน์ ก็ไม่ได้รับการแก้ไข มีแต่ความเห็นใจปาเลสไตน์เท่านั้น กลายเป็นปัญหาซับซ้อนที่ทุกฝ่ายขอให้ยับยั้งชั่งใจ คนที่ไม่เกี่ยวข้องก็พูดง่าย ส่วนไทยทำอะไรไม่ได้ ตราบใดที่ฝ่ายเกี่ยวข้องโดยตรงไม่ยอมถอย จะเกิดเหตุการณ์ซ้ำๆ”

...

กรณีแรงงานไทยถูกจับเป็นตัวประกัน เป็นเรื่องยากที่ไทยจะต่อรองให้ปล่อยตัว นอกจากกลุ่มฮามาสสามารถแยกแยะได้ อาจปล่อยตัวคนไทย เพราะไม่เกี่ยวข้องด้วย แต่ก็มองว่าคนไทยทำงานให้อิสราเอล ก็ต้องให้อิสราเอลรับผิดชอบ ทำให้ไทยลำบากในการต่อรอง จนรู้สึกเห็นใจคนไทยมากๆ ที่ถูกจับเป็นตัวประกัน บางคนเพิ่งใช้หนี้หมด ซึ่งรัฐบาลไทยทำได้แค่นี้ในการช่วยเหลือแรงงานไทยกลับประเทศ โดยเฉพาะแรงงานที่อยู่ห่างจากฉนวนกาซา ก็โชคดีไป

ความขัดแย้งระหว่างอิสราเอลและปาเลสไตน์ จากปัญหาพื้นฐานเรื่องดินแดนไม่ได้รับการแก้ไข ไม่สามารถคาดการณ์ได้ว่าความรุนแรงจะลดลงหรือไม่ เพราะชาวอิสราเอล ก็เสียชีวิตไปเป็นจำนวนมาก เช่นเดียวกับชาวปาเลสไตน์ อีกทั้งอิสราเอล พยายามจะบุกถล่มกลุ่มฮามาส ทำให้การเจรจาสงบศึกเป็นไปได้ยาก และจากความเคียดแค้นของกลุ่มฮามาส ยอมตายถวายหัว อีกทั้งอิหร่าน ก็สนับสนุนกลุ่มฮามาสเต็มที่ มีการแสดงความยินดีกับชัยชนะในการบุกอิสราเอล ก็เพราะไม่ต้องการให้อิสราเอลและซาอุดีอาระเบีย ฟื้นความสัมพันธ์ระหว่างกัน.