คนไทยจ่ายค่าโดยสารแพง "สุริยะ" เดินหน้านโยบายรถไฟฟ้าทุกสายจ่าย 20 บาท นักวิชาการ ชี้ เกิดยาก รัฐต้องชดเชยเอกชนสายละ หลายพันล้าน/ปี ควรค่อยๆ ทดลองเพิ่มเส้นทางสายสีชมพู และเหลือง หวังแก้กฎหมายใช้ตั๋วร่วม ลดค่าแรกเข้าเชื่อมต่อรถไฟฟ้าคนละสาย
ทันทีที่เข้ารับตำแหน่ง "สุริยะ จึงรุ่งเรืองกิจ" รองนายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม กล่าวถึงแผนผลักดันนโยบายรถไฟฟ้าในอัตรา 20 บาท ตลอดสาย ที่ผ่านมามีการนำร่องรถไฟชานเมืองสายสีแดง และ MRT สายสีม่วง มาตั้งแต่เดือน ต.ค. 66 ได้รับการตอบรับดีจากประชาชน ทำให้มีผู้โดยสารรวมทั้ง 2 สาย เพิ่มขึ้นถึง 26.39% คาดมีรายได้เท่ากับก่อนเริ่มนโยบายภายในปี 68 เร็วกว่าแผนกำหนดไว้ จากเดิมคาดว่าภายในระยะ 2 ปี 7 เดือน หลังเริ่มนโยบาย
จากนี้โครงการรถไฟฟ้าสีอื่น ๆ จะผลักดันนโยบายรถไฟฟ้าในอัตรา 20 บาทตลอดสาย เพื่อลดต้นทุน และระยะเวลาการเดินทาง บนอัตราค่าบริการที่มีความเหมาะสม
ก่อนหน้านั้นมีการออกมาให้ข้อมูลว่า เตรียมผลักดันค่าโดยสารรถไฟฟ้าทุกเส้นทาง 20 บาทตลอดสาย ให้ได้ภายในเดือน ก.ย. 68 ขณะเดียวกัน เตรียมจัดทำ พ.ร.บ.ตั๋วร่วม ที่ตอนนี้มีการเจรจากับหน่วยงานเกี่ยวข้อง อยู่ระหว่างพิจารณาถึงหลักการด้านต่าง ๆ ที่มีความเหมาะสม
...
แผนดำเนินการปรับลดราคาค่าตั๋วรถไฟฟ้าทุกสายอาจไม่ใช่เรื่องงาน เนื่องจากบางเส้นทางเป็นสัมปทานเอกชน โดย "ดร.สุเมธ องกิตติกุล" ผู้อำนวยการวิจัยด้านนโยบายการขนส่งและโลจิสติกส์ สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาแห่งประเทศไทย (TDRI) มองว่า การทำให้รถไฟฟ้าทุกสายมีอัตราค่าบริการ 20 บาท ตลอดสายในปีหน้า ไม่ใช่เรื่องง่ายที่จะทำได้ แต่ที่ผ่านมามีความพยายามในการแก้ไข พ.ร.บ. เกี่ยวข้อง แต่สิ่งสำคัญคือ งบประมาณที่ต้องจ่ายชดเชยให้กับเอกชน เจ้าของสัมปทานเดิม
"มีการเสนอให้นำเงินจากกองทุนพลังงาน มาจ่ายให้กับเอกชนที่รับสัมปทานรถไฟฟ้า รัฐบาลสามารถเสนอได้ แต่ทางปฏิบัติยังไม่แน่ใจว่าจะทำได้ เพราะกองทุนพลังงาน มีวัตถุประสงค์อยู่ การให้เอกชนลดราคาค่าตั๋วเหลือ 20 บาทตลอดสาย ต้องมีการชดเชย ประกอบกับในเชิงกฎหมายมีการรับรองในการนำเงินส่วนดังกล่าวหรือไม่"
ปีหน้า คาดสามารถดำเนินนโยบายค่าตั๋ว 20 บาท ได้เฉพาะบางเส้นทาง เช่น สายสีแดง สีม่วง ที่ดำเนินนโยบายมาแล้ว แต่ถ้าแก้ปัญหาสัญญากับเอกชนได้ รถไฟฟ้าสายสีชมพู และสีเหลือง ควรดำเนินการต่อ เพราะตอนนี้คนยังขึ้นน้อยอยู่
“เคยมีการคาดการณ์ว่า หากรัฐบาลชดเชยรายได้ให้เอกชน เพื่อลดค่าตั๋วให้เหลือ 20 บาทตลอดสาย ต้องจ่ายชดเชยประมาณสายละ2 - 3 ร้อยล้าน/ปี แต่ถ้าเป็นรถไฟฟ้าสายสีน้ำเงินและเขียว ที่มีคนขึ้นจำนวนมากต่อวัน ต้องจ่ายชดเชยหลายพันล้านต่อปี”
เร่งแก้กฎหมายใช้ตั๋วร่วม ช่วยบรรเทาภาระประชาชน
ที่ผ่านมามีการพูดคุยเรื่องการแก้กฎหมาย เพื่อเปิดทางให้ใช้ตั๋วร่วม "ดร.สุเมธ" มองว่า เป็นเรื่องที่ดี เพราะเป็นการเปิดช่อง ให้รัฐสามารถบังคับกับภาคเอกชน ในการให้ใช้ตั๋วแบบเดียวกัน โดยขึ้นได้ทุกสายของรถไฟฟ้า ต้องยอมรับว่าค่าโดยสารรถไฟฟ้าตอนนี้มีอัตราที่สูง โดยเฉพาะการเดินทางที่ต้องมีการเชื่อมต่อระหว่างสายรถไฟฟ้า
...
“สิ่งที่ต้องเร่งทำ รัฐควรบังคับใช้ในจุดเชื่อมต่อของรถไฟฟ้า ให้ผู้โดยสารมีอัตราส่วนลดแรกเข้า เพื่อกระตุ้นให้เกิดการเดินทางแบบเชื่อมต่อระหว่างรถไฟฟ้ามากขึ้น ซึ่งในต่างประเทศ มีโครงสร้างราคาที่เหมาะสม ในการนั่งรถไฟฟ้า ไม่ว่าจะต่อรถไฟฟ้าคนละสี ก็ยังเป็นอัตราเดียวกัน ซึ่งช่วยให้เกิดการเดินทางที่ประหยัดลง และช่วยเหลือประชาชนในภาพรวม” .