กระปุกเล็กๆ สีเขียว คืออะไร? หรือเป็นกระปุกวิเศษแห่งความสำเร็จให้กับนักกีฬายกน้ำหนักทีมชาติไทย จนคว้าเหรียญโอลิมปิก 2024 ไปแล้ว 2 เหรียญเงิน 1 เหรียญทองแดง เพราะหากสังเกตจะเห็นนักกีฬายกน้ำหนักไทยสูดดมกระปุกสีเขียวขนาดกะทัดรัดนี้ระหว่างการแข่งขัน และกลายเป็นไวรัลขณะ "ฟ่าง" ธีรพงศ์ ศิลาชัย กำลังสูดดมอะไรบางอย่างในกระปุกสีเขียวที่โค้ชยื่นให้ ก่อนขึ้นเวทีวัดพลังความอึด จนในที่สุดก็คว้าเหรียญเงิน ในรุ่น 66 กก. ตามมาด้วย “ออย” สุรจนา คำเบ้า คว้าเหรียญทองแดงในรุ่น 49 กก. และ “เวฟ” วีรพล วิชุมา ได้เหรียญเงิน ในรุ่น 73 กก.
สุดท้ายก็ถึงบางอ้อคือ ยาดมตราหงส์ไทย ภายหลังเพจบริษัทสมุนไพรไทย หงส์ไทย จำกัด -เพจสำนักงานใหญ่ โพสต์ข้อความระบุว่า “หงส์ไทย ขอแสดงความยินดีกับนักกีฬาโอลิมปิกยกน้ำหนักที่รับเหรียญรางวัล ขอร่วมเป็นแรงเชียร์และแรงใจให้กับนักกีฬายกน้ำหนักทีมชาติไทยสู้คว้าชัยชิงแชมป์โอลิมปิก 2024 ในครั้งนี้ และขอขอบคุณที่สนับสนุนยาดมหงส์ไทยมาโดยตลอด ทำให้เรามีทุกวันนี้ ดีใจที่ได้เป็นส่วนร่วมเพิ่มกำลังใจสร้างความสดชื่น เป็นอาวุธลับ อยู่คู่นักกีฬาไทย และอยู่เคียงข้างมุ่งสู่ความสำเร็จของคนไทยทุกคน”
...
ยาดมไม่ได้ช่วยเพิ่มพลัง ใช้กลิ่นบำบัดปรับสมดุลธาตุลม
แล้วสรรพคุณของยาดม นอกจากทำให้รู้สึกผ่อนคลาย บรรเทาอาการวิงเวียนศีรษะ ทำให้หายใจสะดวกมากขึ้น จะมีส่วนช่วยให้นักกีฬายกน้ำหนักมีพละกำลังเพิ่มมากขึ้นหรือไม่? มาฟังคำตอบจาก "แพทย์แผนไทยประยุกต์ เบญจวรรณ หมายมั่น" หัวหน้าฝ่ายสื่อสารข้อมูล ศูนย์หลักฐานเชิงประจักษ์ด้านการแพทย์แผนไทยและสมุนไพร โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร บอกเลยว่า ยาดมไม่ได้ช่วยเพิ่มพลัง ไม่ใช่ยาโด๊ป ไม่มีสารต้องห้ามใดๆ ไม่มีผลต่อการกระตุ้น นักกีฬาสามารถใช้ได้ แต่ส่วนใหญ่ใช้ในการผ่อนคลายอารมณ์ และหลักการของการทำยาดมโดยปกติมาจากภูมิปัญญาพื้นบ้านใช้กันมานานแล้ว มีส่วนผสมของเครื่องหอมและสมุนไพรเหมือนกับต่างประเทศ เป็นแบบกึ่งอโรมา
หลักการของยาดมในทางแผนไทย ใช้กลิ่นเข้าไปบำบัดปรับสมดุลของธาตุลม เมื่อมีอาการวิงเวียน เหนื่อย อ่อนเพลีย ไม่สดชื่น มักมีผลจากธาตุลมที่ทำงานไม่สมดุล จึงต้องมีการกระตุ้นให้ธาตุลมเดินสะดวก ทำง่ายที่สุดในการใช้สมุนไพรที่มีกลิ่นหอม สดชื่นในการกระตุ้นและการกระจายลม ช่วยบรรเทาอาการอ่อนเพลีย วิงเวียนศีรษะ รวมถึงแก้หวัดคัดจมูก ซึ่งยาดมในประเทศไทยมีหลากหลายสูตรมาก ขึ้นอยู่กับความชอบและสูตรที่คิดค้น มีหลากหลายรูปแบบ ทั้งยาดมสมุนไพรแห้ง ยาดมแบบน้ำ รวมถึงบาล์ม
สมุนไพรในสูตรที่นิยมนำมาใช้ทำยาดมสมุนไพรและมีกลิ่นหอม เช่น ผิวมะกรูด ผิวส้ม มีน้ำมันหอมระเหยที่ให้ความสดชื่น ผ่อนคลาย สมุนไพรกลุ่มเครื่องเทศที่ช่วยกระจายลมได้ดี เช่น ดอกจันทน์ พริกไทย กระวาน กานพลู เปราะหอม อบเชย และลูกผักชี มีสรรพคุณเด่นในด้านการขับลม กระจายลมได้ดี และยังสามารถเลือกใช้สมุนไพรตระกูลโกฐ เช่น โกฐสอ ทางยาไทยช่วยแก้ไข้ หวัด ไอ ทำหัวใจให้ชุ่มชื่น หรือโกฐหัวบัว มีสรรพคุณกระจายลม แก้ปวดศีรษะ หรือเปลือกสมุลแว้ง มีกลิ่นหอมฉุนช่วยแก้ลมและวิงเวียนได้
ในการทำยาดมจะมีการเติมการบูร พิมเสน เมนทอล น้ำมันยูคาลิปตัส เพื่อช่วยให้กลิ่นสดชื่น หอมเย็นมากขึ้น ส่วนกลิ่นแต่ละสูตรจะมีการใช้สัดส่วนหรือส่วนประกอบที่แตกต่างกันไปได้ตามความชอบ แต่มักจะให้กลิ่นที่มีความสดชื่นเป็นหลัก
ยาดมอภัยภูเบศร สมุนไพรแห้ง หมักด้วยน้ำมันหอมระเหย
อย่างสูตรยาดมสมุนไพรอภัยภูเบศรอีกตำรับ เป็นการนำสมุนไพรแห้งที่มีกลิ่นหอมเย็น มาประกอบเป็นสูตร และหมักด้วยน้ำมันหอมระเหยที่จะทำหน้าที่เป็นตัวสกัด ดึงเอากลิ่นของสมุนไพรในตำรับออกมาให้มีความชัดเจนยิ่งขึ้น ส่วนประกอบในตำรับ ได้แก่ เปลือกสมุลแว้ง โกฐหัวบัว โกฐสอ ดอกจันทน์ กานพลู พริกไทยดำ ว่านเปราะหอม ใช้อย่างละเท่ากัน และน้ำมันหอมระเหย ได้แก่ พิมเสน 2 กรัม การบูร 4 กรัม เมนทอล 8 กรัม น้ำมันยูคาลิปตัส 16 มิลลิลิตร
...
วิธีทำ 1. นำสมุนไพรทั้งหมดบดให้เป็นชิ้นเล็กๆ และบุบพริกไทยพอหยาบ 2. นำพิมเสน การบูร เมนทอล และน้ำมันยูคาลิปตัส ผสมกันในถ้วยให้ละลายเป็นเนื้อเดียวกัน 3. นำสมุนไพรที่บดแล้วใส่ในขวดแก้ว เติมส่วนผสมของของเหลวที่ได้ท่วมตัวยาสมุนไพร และปิดฝาให้สนิท 4. ตั้งขวดแก้วทิ้งไว้ประมาณ 7 วัน เป็นการหมักให้กลิ่นของสมุนไพรหอมมากขึ้น และถ้ายิ่งเป็นขวดที่มีพื้นที่ว่าง จะทำให้กลิ่นกระจายดีขึ้น จากนั้นนำมาตักแยกใส่ขวดเล็กๆ มีสรรพคุณใช้สูดดมแก้ลม วิงเวียน หน้ามืด ตาลาย ช่วยให้สดชื่น
“ยาดมส่วนใหญ่เป็นสูตรสมุนไพร เน้นกลิ่นสดชื่น มีฤทธิ์กระจายลม ช่วยบรรเทาอาการวิงเวียนศีรษะ หน้ามืด ตาลาย ช่วยให้สดชื่น เพราะมาจากธาตุลมไม่สมดุล เมื่อได้กลิ่นยาดมก็จะไปช่วยกระจายลม และในแง่วิทยาศาสตร์เป็นการหลั่งฮอร์โมน หลั่งสารโดพามีน ทำให้รู้สึกผ่อนคลาย มีผลต่ออารมณ์และจิตใจ เป็นศาสตร์ทางเลือกจากภูมิปัญญาในการปรับสมดุลธาตุลม เหมือนกับประเทศตะวันตก อย่างเวลาได้กลิ่นพวกดอกไม้หรือลาเวนเดอร์ในรูปแบบอโรมา ก็จะผ่อนคลาย”
...
ยาดมสมุนไพรไทย ราคาไม่แพง ไอเทมติดตัวคนไทย-ต่างชาติ
จากสูตรตัวอย่างไม่มีสารอันตรายหรือสารต้องห้ามใดๆ แม้ว่าจะเป็นการใช้ในบุคคลทั่วไป หรือแม้แต่นักกีฬาที่มีการเข้มงวดเรื่องสารต้องห้ามก็สามารถใช้ได้ เพราะเป็นสูตรที่ช่วยบรรเทาอาการได้อย่างปลอดภัย และยาดมสมุนไพรของไทย ยังได้รับความนิยมจากทั้งคนไทยและชาวต่างชาติเป็นอย่างมาก เนื่องจากสามารถพกพาและใช้ได้สะดวก ให้กลิ่นหอมสดชื่น ช่วยผ่อนคลาย และราคาไม่แพง กลายเป็นสิ่งที่นักท่องเที่ยวนิยมเลือกซื้อเป็นของฝากและยังช่วยให้สดชื่นขึ้น เพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน การใช้ชีวิต และการเดินทางได้
“รายงานของนีลเส็น บริษัทวิจัยตลาดได้พูดถึงมูลค่าตลาดของยาดม มีมูลค่าถึง 4.5 พันล้านบาท และ 10% ของประชากรในบ้านเรามีการใช้ยาดมและซื้อมากกว่า 1 ครั้งต่อปี ก็เป็นตัวเลขที่ทำให้เราเห็นว่า ยาดมสมุนไพรบ้านเรายังคงได้รับความนิยมและเป็นไอเทมที่ต้องมีติดตัวเสมอ หลายคนใช้งานจนกลิ่นจางหายก็ต้องไปซื้อใหม่ และยาดมส่วนใหญ่มีอายุ 6 เดือนถึง 1 ปี แต่ส่วนใหญ่จะทำหายจึงต้องซื้อใหม่ ซึ่งมีทั้งยาดมแบบน้ำและแบบแห้ง”
...