รถเมล์สาย 8 เส้นทางแฮปปี้แลนด์-สะพานพุทธ กำลังจะกลายเป็นตำนาน หลังมีการปรับแผนปฏิรูปรถโดยสารสาธารณะขององค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ (ขสมก.) และกรมการขนส่งทางบก ทำให้เส้นทางสัมปทานเดินรถ 77 เส้นทาง ไม่สามารถดำเนินการต่อได้ นี่จึงเป็นภาพสะท้อนถึงการขนส่งสาธารณะของไทยเข้าสู่รอยต่อสำคัญของการพัฒนา เพราะที่ผ่านมาติดปัญหาจนทำให้ผู้โดยสารได้รับผลกระทบตามมา

หลังการแพร่ระบาดของโควิด-19 และราคาน้ำมันที่พุ่งสูงขึ้น ส่งผลโดยตรงต่อผู้ประกอบการรถเมล์เอกชน โดยเฉพาะรถเมล์ร้อนที่หลายบริษัทปรับตัวไปให้บริการเป็นรถปรับอากาศ เช่นเดียวกับรถเมล์สาย 8 ที่ได้รับผลกระทบ จากเดิมวิ่งวันละ 100 คัน แต่ขณะนี้ปรับลดเหลือแค่วันละ 40 คัน ซึ่งหลังจากยุติการวิ่ง รถเมล์คันที่ชำรุดจะถูกถอดชิ้นส่วนนำไปขาย ขณะที่พนักงานขับรถและกระเป๋ารถเมล์บางส่วนได้กลับไปอยู่บ้านที่ต่างจังหวัด หรือหางานใหม่แล้ว

การยุติเดินรถเมล์สาย 8 สะท้อนถึงการปรับเปลี่ยนของระบบขนส่งสาธารณะ ในความเห็นของ “พรหมมินทร์ กัณธิยะ” ผู้อำนวยการสำนักงานเครือข่ายลดอุบัติเหตุ (สคอ.) เปิดเผยกับ “ทีมข่าวเจาะประเด็นไทยรัฐออนไลน์” ว่า ที่ผ่านมาระบบการควบคุมคุณภาพการเดินรถของรถเมล์ไทยมีปัญหามายาวนาน หลายครั้งผู้โดยสารได้รับผลกระทบบาดเจ็บและเสียชีวิต แต่พอเรื่องเงียบ ทุกอย่างก็กลับมาเป็นเหมือนเดิม ส่วนหนึ่งเกิดจากระบบราชการภายในที่ยังขาดประสิทธิภาพ ในการควบคุมคุณภาพของผู้เดินรถเอกชน

“ผู้ประกอบการรถเมล์สาย 8 ก็ยอมรับว่าขาดทุนมานาน เนื่องจากต้นทุนที่สูงขึ้น และระบบการขนส่งสาธารณะในกรุงเทพฯ กำลังเปลี่ยนไปเป็นระบบราง แต่จริงแล้วก็ยังอยากให้หันมาพัฒนาคุณภาพของพนักงานให้บริการรถเมล์มากขึ้น โดยเฉพาะคนขับ รัฐควรส่งเสริมให้รายได้ของพวกเขาเพียงพอ มีเวลาพักผ่อนมากขึ้น และไม่ต้องวิ่งแข่งกับเวลาเพื่อทำรอบอย่างที่เป็นอยู่”

...

อนาคตกรุงเทพฯ จะมีการปรับเปลี่ยนรถเมล์สาธารณะเป็นระบบไฟฟ้า ซึ่งยังเป็นระบบขนส่งที่สำคัญในการเชื่อมต่อสถานีรถไฟฟ้ากับชุมชน แต่หน่วยงานรัฐจะต้องมีประสิทธิภาพในการควบคุมดูแลคุณภาพของรถและการขับที่ปลอดภัย เพื่อไม่ให้มีปัญหาซ้ำรอยอย่างอดีตที่ผ่านมา

“สาวิตรี สีหราช” นายท่ารถเมล์สาย 8 กล่าวว่า จริงๆ แล้วรถเมล์ร้อน จะยุบทั่วกรุงเทพฯ ไม่ใช่แต่สาย 8 เพราะรัฐบาลจะเปลี่ยนระบบเป็นรถเมล์ปรับอากาศ ส่วนตัวรู้สึกใจหาย เพราะทำงานมา 20 ปี และยังมีคนขับเก่าๆ ขับมา 30 ปีกว่า ทุกคนอยู่กันเหมือนครอบครัว ส่วนใหญ่อายุมากแล้วไม่อยากจะไปไหน สำหรับผู้โดยสารก็มีความผูกพัน เพราะขึ้นรถเมล์อยู่เป็นประจำ จะมีขาประจำอยู่ ซึ่งทักทายและสนิทกันเป็นอย่างดี จึงอยากฝากผู้โดยสารหากรถเมล์ร้อนไม่มี จะมีรถเมล์แอร์เข้ามาบริการแทน

จากข้อมูลพบว่ารถเมล์สาย 8 ได้รับการอนุมัติให้เดินรถครั้งแรกเมื่อวันที่ 1 ตุลาคม 2475 โดยในปี 2558 เคยถูกร้องเรียนถึง 345 ครั้ง มากที่สุดในบรรดารถเมล์ที่วิ่งอยู่ในพื้นที่กรุงเทพฯ สาเหตุมาจากการขับรถเร็ว ขับรถประมาท สภาพรถเก่า รวมถึงพฤติกรรมของพนักงานบนรถโดยสาร จนมีการนำรถเมล์สาย 8 ไปเป็นองค์ประกอบหนึ่งของภาพยนตร์หลายเรื่อง และได้รับฉายาว่า เป็นรถเมล์สายที่มีความเร็วแรงระดับตำนาน

การยุติเดินรถเมล์สาธารณะของสาย 8 อาจเป็นภาพสะท้อนถึงการปรับเปลี่ยนระบบขนส่งสาธารณะไทย แต่อีกสิ่งที่ต้องสร้างมาตรฐานและพัฒนาไปคู่กันคือ คุณภาพชีวิตของพนักงานที่ต้องยกระดับทั้งรายได้และการพักผ่อน เพื่อให้เกิดความปลอดภัยกับผู้โดยสารเพิ่มขึ้น.