ฟังเสียงแรงงานพม่าในไทย ขีดเส้นขึ้นทะเบียนให้ทัน 13 ก.พ. 68 คาดหลุดออกจากระบบเพียบ หลังรัฐบาลเมียนมากำหนดเงื่อนไขให้ส่งเงินกลับประเทศทุก 3 เดือน แรงงานโวยไม่เป็นธรรม "ไม่มีวันส่งเงินให้รัฐบาลทหารไปซื้อกระสุนและอาวุธทำร้ายพี่น้องร่วมชาติ”

หลังการเปิดให้ลงทะเบียนแรงงาน 4 สัญชาติ กัมพูชา ลาว เมียนมา และเวียดนาม ที่ใบอนุญาตทำงานหมดอายุวันที่ 13 กุมภาพันธ์ 2568 กลับมีคำถามถึงกรอบเวลาที่กระชั้นชิด ซึ่งอาจทำให้แรงงานบางกลุ่มขึ้นทะเบียนไม่ทัน โดยเฉพาะแรงงานพม่าที่ตอนนี้ประเทศต้นทางมีเงื่อนไขใหม่ที่ให้แรงงานที่ทำงานในประเทศไทยต้องส่งเงินกลับพม่าทุก 3 เดือน หากไม่มีเอกสารมายืนยันในครั้งหน้า ประเทศต้นทางจะไม่ทำการต่อเอกสารการทำงานให้

ทั้งเงื่อนไขกรอบเวลาที่บีบคั้นและเงื่อนไขที่ต้องส่งเงินกลับบ้าน อาจทำให้แรงงานพม่าในไทยหลุดออกจากระบบจำนวนมาก เพราะพวกเขามองว่า "ไม่มีวันที่จะส่งเงินไปให้รัฐบาลทหารไปซื้อกระสุนและอาวุธเพื่อทำร้ายพี่น้องของพวกเขา”

แรงงานเมียนมารายหนึ่งในพื้นที่ จ.สมุทรสาคร อยู่ไทยมา 18 ปี เล่าว่า ปีที่ผ่านมามีคนเมียนมาหลบหนีสงครามในประเทศเข้ามาทำงานในไทยจำนวนมาก ส่วนหนึ่งเป็นกลุ่มที่หลบหนีเข้าเมืองไม่ถูกกฎหมาย ทำให้การขึ้นทะเบียนแรงงานรอบนี้มีแรงงานที่รอขึ้นทะเบียนอยู่จำนวนมาก โดยเฉพาะผู้ชายที่ต้องหลบหนีเข้ามา เนื่องจากทางการพม่าไม่ต้องการให้ออกนอกประเทศ แต่จะให้ไปเกณฑ์ทหาร หรือไม่ก็ไปเป็นทหารฝ่ายต่อต้าน

...

“ที่ผ่านมาก่อนมีการขึ้นทะเบียนแรงงานพม่าในไทย มีคนดังในโซเชียลทำตัวเป็นนายหน้านำแรงงานเข้ามาทำงานในไทย ถึงขนาดโฆษณาผ่านโซเชียลว่าสามารถพามาทำงานที่ไทยได้ การันตีให้จ่ายเงินค่านายหน้าได้เมื่อมาถึงไทย ทำให้แรงงานเมียนมาเข้ามาตามช่องทางนี้จำนวนมาก”

กรณีของแรงงานเมียนมาที่ขึ้นทะเบียนใหม่รอบนี้ มีเงื่อนไขการต้องส่งเงินกลับประเทศ แรงงานเมียนมารายนี้มองว่า ตอนนี้แรงงานส่วนใหญ่ไม่อยากจะจ่ายเงินส่วนนี้ เพราะเป็นเงินที่รัฐบาลทหารเมียนมาต้องการให้เงินต่างชาติเข้าไปหมุนเวียนในประเทศ เนื่องจากตอนนี้มีการสู้รบ ทำให้เศรษฐกิจในประเทศไม่มีการหมุนเวียน เลยสร้างระบบนี้ขึ้นมา ไม่เป็นธรรมต่อตัวแรงงาน

“แรงงานพม่าส่วนใหญ่ไม่อยากจ่ายเงินส่วนนี้กลับประเทศ เพราะเป็นเงินที่ไปสนับสนุนให้ทหารรัฐบาลทำร้ายประชาชนที่เป็นพี่น้องพวกเรา ตอนนี้กำหนดเกณฑ์ให้ส่งเงินกลับ 3 เดือน 1 ครั้ง เป็นจำนวนเงิน 750 บาท ถ้าไม่ส่งกลับ ทางการเมียนมาจะไม่ขึ้นทะเบียนแรงงานให้ จึงอยากให้รัฐบาลไทยช่วยเหลือแรงงานพม่า โดยไม่อยากให้รัฐบาลพม่าออกกฎในการต้องส่งเงินกลับบ้านตามเงื่อนไขใหม่”

และด้วยเงื่อนไขต้องส่งเงินกลับประเทศ คาดว่ามีแรงงานพม่าที่ไม่เห็นด้วยจำนวนมาก ไม่จ่ายเงินส่วนนี้ ทำให้มีแรงงานพม่าที่หลุดออกจากระบบจำนวนมาก

เงื่อนไขรัฐบาลทหารเมียนมาไม่เป็นธรรม

ด้วยเงื่อนไขการขึ้นทะเบียนแรงงานพม่าในไทยรอบนี้ เหมือนกำลังถูกบีบทั้งสองด้าน ทั้งฝั่งไทยที่กำหนดกรอบเวลาขึ้นทะเบียนแรงงานอย่างกระชั้นชิด ขณะทางการเมียนมาก็มีการกำหนดให้ต้องส่งเงินกลับประเทศ โดยแรงงานเมียนมารายนี้มองว่า คนพม่าที่เข้ามาทำงานในไทย ตอนนี้เหมือนกำลังลอยคออยู่ในทะเลเพียงลำพัง ซึ่งปัญหาทั้งหมดมีการพยายามคุยหลายรอบ แต่ไม่มีหน่วยงานไหนเข้ามาช่วยแก้ไข แรงงานเมียนมาไม่มีทางเลือก ทุกคนรู้ว่าถูกกดดัน แต่ต้องยอมทุกอย่างเพื่อไม่ให้ถูกส่งกลับประเทศ

ประกอบกับแรงงานเมียนมาส่วนใหญ่ที่มาทำงานในไทย ต้องขายบ้านและที่ดินที่มีเพื่อนำมาเป็นค่านายหน้าในการเข้ามาทำงานในไทย เพราะมองว่าถ้าอยู่พม่าก็มีแต่สงคราม เงื่อนไขการส่งเงินกลับประเทศทุก 3 เดือน แรงงานพม่าหลายคนไม่รู้จะส่งให้ใคร เพราะครอบครัวส่วนใหญ่มาอยู่ที่ไทย หรือบางรายขายบ้านและที่ดินในพม่ามาจ่ายค่านายหน้าหมดแล้ว

อยากให้คนไทยเข้าใจแรงงานพม่าว่า ส่วนใหญ่ก็ต้องการจะกลับไปบ้านเกิด แต่ด้วยสงครามทำให้หลายคนกลับไปไม่ได้ ช่วงเวลานี้เราขอมาอาศัยคนไทยอยู่ เราจะไม่ลืมบุญคุณ แม้คนไทยหลายคนมองว่าเรามาแย่งอาชีพคนไทย จริงแล้วมีส่วนน้อยที่มาแย่งอาชีพ ตัวอย่างเช่น คนพม่ามาทำร้านอาหาร ส่วนใหญ่เป็นอาหารพม่า เพราะคนพม่าหลายคนกินอาหารไทยไม่เป็น

“งานที่แรงงานพม่าทำส่วนใหญ่เป็นงานที่คนไทยไม่ทำ บางครั้งถูกคนไทยต่อว่าก็รู้สึกน้อยใจ แต่ลูกพี่เราบอกว่าอย่าไปตอบโต้ ให้อยู่ไปเถอะ ความรู้สึกแรงงานเมียนมาที่ไม่อยากอยู่แล้ว ไม่ใช่เพราะงานหนัก แต่ใจเราไม่อยากอยู่แล้ว เพราะมันหนักเกินไป พม่าบางคนแอบไปนั่งร้องไห้ แต่ก็กลับไปบ้านไม่ได้เพราะมีสงคราม”