บทบาทของสหรัฐฯ ในการประชุมความร่วมมือทางเศรษฐกิจในภูมิภาคเอเชีย-แปซิฟิก หรือ "เอเปก" (APEC) ที่กำลังจะเกิดขึ้นในประเทศไทย ช่วงระหว่างวันที่ 18-19 พ.ย. จะเป็นอย่างไร การส่ง รองประธานาธิบดี "คามาลา แฮร์ริส" มาเข้าร่วมการประชุม (หากไม่มีอะไรเปลี่ยนแปลง) จะทำให้ อุณหภูมิการเผชิญหน้ากับ จีน และ รัสเซีย จะลดลงในการประชุมครั้งนี้ได้หรือไม่ และสหรัฐฯ ต้องการอะไรจากการประชุมเอเปก ทั้งหมดนี้ ติดตามได้จากบทวิเคราะห์ของ "ผศ.ดร.ประพีร์ อภิชาติสกล" อาจารย์ประจำภาควิชารัฐศาสตร์ คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ และอุปนายกสมาคมอเมริกาศึกษาในประเทศไทย ผ่าน "ทีมข่าวเฉพาะกิจไทยรัฐออนไลน์"
...
การประชุมเอเปกในประเทศไทย กับบทบาทของสหรัฐฯ :
“สหรัฐอเมริกา ยังต้องการเอเปก (APEC) อยู่แน่นอน เพราะในเอเปกมีเขตเศรษฐกิจพิเศษที่ซ้อนทับรวมกันอยู่ถึง 21 เขตเศรษฐกิจ และที่สำคัญไปกว่านั้นคือ ภายในเอเปก มี จีน และรัสเซีย รวมอยู่ด้วย”
"เอเปก" คือ เวทีที่ทำให้สหรัฐฯ สามารถเชื่อมต่อกับภูมิภาคเอเชียแปซิฟิกได้ อีกทั้งยังตรงกับ กรอบความร่วมมือทางเศรษฐกิจอินโด-แปซิฟิก (Indo-Pacific Economic Framework) หรือ IPEF ด้วย ฉะนั้น สิ่งที่ต้องจับตาคือ การวางน้ำหนักของสหรัฐฯ ในแต่ละครั้งที่ได้เข้าร่วมการประชุมเอเปก?
อย่างไรก็ดีหากย้อนกลับไปในอดีต จะพบว่าสาเหตุสำคัญที่ทำให้สหรัฐฯ เข้าร่วมเอเปก ก็คือ การหาช่องทางสำหรับการเชื่อมต่อเพื่อหวังจะเข้ามาจัดระเบียบในภูมิภาคให้เป็นไปตามที่สหรัฐฯ ต้องการ ซึ่งเป็นเหตุผลเดียวกันกับที่จีนกำลังดำเนินความพยายามในลักษณะดังกล่าวอยู่ในปัจจุบัน
และหากสังเกตดีๆ จะพบว่า นับตั้งแต่ "โจ ไบเดน" ขึ้นนั่งตำแหน่งประธานาธิบดีสหรัฐฯ ต่อจาก "โดนัลด์ ทรัมป์" สหรัฐฯ แสดงตัวอย่างชัดเจนว่า ต้องการกลับเข้ามามีอิทธิพลในภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก หลังจากอิทธิพลดังกล่าวเริ่มเจือจางลงไปในยุคของ "โดนัลด์ ทรัมป์" ที่มุ่งนโยบาย American First เป็นหลัก
โดยเห็นได้จาก มีการส่งเจ้าหน้าที่ระดับสูงหลายต่อหลายคนเข้ามาเชื่อมสัมพันธ์กับหลายๆ ประเทศในภูมิภาค และในแต่ละครั้งมักจะมาพร้อมกับข้อเสนอขอเป็นพันธมิตร พร้อมๆ กับพยายามหาทางกีดกันจีนให้ถอยห่างออกไปจากกลุ่มประเทศที่สหรัฐฯ มองว่าเป็น “พันธมิตร” หรือไม่อย่างน้อยที่สุดสหรัฐฯ ก็มักจะพยายามส่งสัญญาณแรงตรงชัดไปถึงฝ่ายปักกิ่งอยู่เสมอๆ ในระยะหลังๆ นี้ว่า “อิทธิพลของสหรัฐฯ ยังคงมีเหนือภูมิภาคนี้เช่นในอดีต” ด้วยเหตุนี้ ความเห็นส่วนตัวจึงคิดว่า การแสดงท่าทีของสหรัฐฯ ในระหว่างการประชุมเอเปกที่ประเทศไทย คงจะไม่แตกต่างไปจากนี้แน่นอน
“การมาครั้งนี้ของสหรัฐฯ ก็คงมาหาพันธมิตร มาหาความร่วมมือ พร้อมกับย้ำจุดยืนเรื่องการใช้ยุทธศาสตร์อินโดแปซิฟิกเพื่อสกัดกั้นจีนต่อไป หรืออย่างน้อยก็มาโชว์ตัวตนให้เห็นว่า อย่านะ ฉันยังอยู่ตรงนี้ไม่ได้ไปไหน”
เอเปก ภายใต้ความหวาดระแวง :
ต้องยอมรับว่า ความขัดแย้งทางภูมิรัฐศาสตร์ระหว่าง สหรัฐฯ จีน และ รัสเซีย มีผลกระทบต่อความสัมพันธ์ภายในกลุ่มเอเปก เพราะปัจจุบันความสัมพันธ์เป็นไปในลักษณะที่เรียกว่า “มองหน้ากันแบบไม่สนิทใจนัก” ต่างฝ่ายต่างหวาดระแวงซึ่งกันและกัน
...
“เราในที่นี้ ไม่ได้หมายถึง ประเทศไทยประเทศเดียว แต่หมายถึง ประเทศในภูมิภาคอาเซียนทั้งหมด ที่ในเวลานี้ต่างพากันหวาดระแวงทั้งจีนและสหรัฐฯ ในลักษณะ เธอต้องการอะไรจากฉันกันแน่ ซึ่งแตกต่างจากในอดีตที่ผ่านมาที่สามารถสนับสนุนฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งได้เลย”
เอเปก กับข้อหารือทางด้านเศรษฐกิจ :
แม้การประชุมเอเปกครั้งนี้ จะตกอยู่ภายใต้ความขัดแย้งระหว่าง สหรัฐฯ จีน และรัสเซีย อย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ แต่ในประเด็นการหารือทางด้านความร่วมทางเศรษฐกิจและการค้า ส่วนตัวคิดว่า น่าจะยังคงพอหารือร่วมกันได้ เพียงแต่อาจจะมีข้อแม้ว่า ข้อตกลงดังกล่าวจะต้องไม่ดึงเหล่าสมาชิกเอเปกบางส่วน เข้าไปมีส่วนร่วมในประเด็นเรื่องความมั่นคงที่อยู่ภายใต้ความขัดแย้งทางด้านภูมิรัฐศาสตร์ อย่างไรก็ดี ในความเห็นส่วนตัวคิดว่า ความพยายามวางตัวเป็นกลางเช่นนั้น อาจไม่ตรงกับเจตนารมณ์ของสหรัฐฯ ที่ปรารถนาให้เกิดพันธมิตรที่แนบแน่นในทุกๆ ด้านเพื่อร่วมกันต่อต้านจีนและรัสเซียแน่นอน
...
เอเปก กับ คามาลา แฮร์ริส :
หากไม่มีอะไรเปลี่ยนแปลงในวินาทีสุดท้าย ผู้ที่จะเดินทางมาร่วมการประชุมเอเปกที่ประเทศไทยของฝ่ายสหรัฐฯ คือ รองประธานาธิบดี "คามาลา แฮร์ริส" ซึ่งในความเห็นส่วนตัวคิดว่า เป็นผู้ที่ไม่ช่ำชองเรื่องการเมืองระหว่างประเทศมากนัก ฉะนั้น การแสดงบทบาทในท่ามกลางความขัดแย้งที่เกิดขึ้นอาจไม่ถึงกับ “หวือหวา” มากมายอะไรนัก
อย่างไรก็ดี สิ่งสำคัญที่ต้องไม่ลืม คือ บทบาทและการวางตัวต่างๆ ทางการเมืองในเวทีเอเปกครั้งนี้ ย่อมต้องได้รับการตระเตรียมจากทางทำเนียบขาวมาเป็นอย่างดีในระดับหนึ่ง เพราะฉะนั้น เรื่องนี้จึงเป็นอีกหนึ่งประเด็นที่น่าติดตามในเรื่องการแสดงบทบาทครั้งสำคัญของ รองประธานาธิบดีหญิงแห่งสหรัฐฯ ผู้นี้
ทีมข่าวเฉพาะกิจไทยรัฐออนไลน์ รายงาน
อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง
...