(ภาพจาก: เฟซบุ๊ก อาจินต์ ปัญจพรรค์)
ชีวิตของอาจินต์ ปัญจพรรค์ เหมือนภูเขาใหญ่ มีเชิงผา หุบเหว และซอกหลืบ ให้ค้นหาและจดจำมาเล่าขาน ไม่รู้วันจบ
คอลัมน์ไผว่าอีสานฮ้าง ทางอีศาน ฉบับ พ.ค.2562 สมปอง ดวงไสว เริ่มต้นว่า เป็นเจ้าของเรื่องสั้นอมตะ “เหมืองแร่” มีฉากชีวิตที่ปักษ์ใต้ ตะกั่วทุ่ง พังงา เรื่องยาว เจ้าพ่อ เจ้าแม่ ฉากอยู่ภาคกลาง นครปฐม สุพรรณบุรี
อาจินต์ ปัญจพรรค์ มีผลงานเกี่ยวกับอีสานด้วยหรือ
ผู้รู้คู่ชีวิตอาจารย์แน่งน้อย ปัญจพรรค์ ตอบ หาแทบไม่พบ ในงานเขียน แต่ด้านอื่น...“น่าจะมีนะ ลองค้นดู”
เรื่องสั้น นวนิยาย ไม่มีฉากอีสาน แต่การเป็นบรรณาธิการฟ้าเมืองไทย มีนัยสำคัญยิ่งกับวงการวรรณกรรมไทย
เปิดพื้นที่ฟ้าเมืองไทยให้กับเรื่องคุก ที่ผู้คุมเรือนจำชุมพร แต่ เป็นลูกอีสาน คนยโสธร เขียนส่งมา แต่อาจินต์ ปัญจพรรค์ อยาก ให้เรื่องดียิ่งกว่า วันที่ผู้คุมพานักโทษมาส่งบางขวางก็ได้มาพบกัน
บรรณาธิการให้หนังสือ “บ้านเล็กในป่าใหญ่” ไปอ่าน แล้วบอกให้เขียนถึงวิถีชีวิตอีสาน
จึงเกิด “ลูกอีสาน” ที่คนไทยและคนอีสานอ่านได้อย่างม่วนชื่นหลายๆ
นักเขียนใหม่ชื่อ คำพูน บุญทวี เกิดทันที
ปี 2522 ลูกอีสานได้รางวัลซีไรต์ ปี 2525 วิจิตร คุณาวุฒิ เอาไปสร้างเป็นภาพยนตร์ ปี 2544 เป็นศิลปินแห่งชาติ ในฐานะ บรรณาธิการฟ้าเมืองไทย อาจินต์ ปัญจพรรค์ มีคุณูปการต่อลูกอีสานเป็นอเนกอนันต์
สมปอง ดวงไสว มีคำถามต่อ ถ้าไม่เป็นนักเขียนแล้ว อาจินต์ ปัญจพรรค์ จะเป็นอะไร
คำตอบจาก “อาจินต์” เอง เป็นนักร้องเพลงที่ชอบร้องมากที่สุดและร้องบ่อยๆคือ เพลงชาติสยาม ที่ขุนวิจิตรมาตรา แต่งเนื้อร้อง พระเจนดุริยางค์ แต่งทำนอง
...
เมื่อชอบเป็นนักร้องก็ต้องชอบเป็นนักแต่งเพลง
“งานเขียนหนังสือเป็นอาชีพ เป็นลมหายใจ” อาจินต์ว่า “แต่งานแต่งเพลงเป็นงานอดิเรก เป็นความสุข”
งานเพลงนี้เองมีเรื่องราวอีสานอยู่หลายเพลง (ทุกเพลงดัง เด็กรุ่นกิเลนฟังฝังใจ และร้องได้แต่ไม่จบ)
อัลบั้มชุด “ขุ่นลำโขง” มีเพลงเว้าสาวอีสาน เพลงแล้งในอก ฯลฯ อาจินต์ ปัญจพรรค์ แต่งเนื้อร้อง ให้ ม.ร.ว.ถนัดศรี สวัสดิวัตน์ ร้อง
ลองอ่านเนื้อร้อง ขุ่นลำโขงดู แล้วหลายคนจะรู้ ร้องตามได้สบาย
ขุ่นโขงแต่ว่าไหลเย็น เจ้าเห็นแต่ไม่เหลียวแล น้ำใจไม่เที่ยงแท้ พี่ขอแพ้นวลละออ...โอ้ละหนอ นวลเอย
โขงไหลริน ได้อาบกินชุ่มใจคอ สูญรักพี่ไม่ท้อ พี่จะรอแทบฝั่งโขงเอย...โอ้ละหนอ นวลเอย
งานเพลงของอาจินต์ ปัญจพรรค์ ที่ดังๆจนเป็นตำนานยังมี รำวงตะลุงพัฒนาภาคอีสาน อยู่ในชุดมาร์ชพัฒนาชุมชน และอีกเพลงจดหมายรักจากเมียเช่า ที่มานี มณีวรรณ ร้อง
เพลงนี้เจ้านายที่คนไทยรักและเทิดทูน...นำไปใช้เป็นเพลงสื่อการสอนประวัติศาสตร์ไทย เรียกความสนใจนักเรียนนายร้อย จปร.
อยากอ่านเรื่องงานเพลงของอาจินต์ ปัญจพรรค์ ให้จุใจ ผมแนะให้ไปหา “ทางอีศาน” อ่านกันเอง
งานพระราชทานเพลิงศพผ่านพ้นไปนาน แต่เป็นอย่างที่ผมเชื่อ อาจินต์ ปัญจพรรค์ ยังไม่ตายจากพวกเราไปไหน ไม่ว่าจะเป็นเรื่องราวชีวิต งานเขียนหนังสือ หรืองานเขียนเพลง
แตกต่างจากนักการเมือง...ยังตั้งรัฐบาลกันไม่ได้ หลายคนหันรีหันขวาง...หาพวกพ้องไม่ได้
ถึงตัวไม่ตาย แต่ชื่อก็ตาย เพราะเผลอปมกระสันเก้าอี้ อยากมีอยากเป็น จนเกินตัวเกินตน.
กิเลน ประลองเชิง