อ.เจษฎ์ ให้ความรู้ หลังโซเชียลแชร์ประกาศเตือนโลกเตรียมเผชิญ "พายุแม่เหล็กโลก" ระดับรุนแรง เผยไม่ส่งผลกระทบโดยตรงกับคนบนโลก แถมได้ดูแสงออโรร่า แถวขั้วโลกด้วย

วันที่ 10 ตุลาคม 2567 มีรายงานว่า จากกรณีโลกออนไลน์แชร์โพสต์ที่ระบุว่า "ด่วน! NOAA ออกประกาศเฝ้าติดตามพายุแม่เหล็กโลกระดับร้ายแรง G4 คืนวันพรุ่งนี้ เผยมีโอกาส 25% ที่จะทวีความรุนแรงสู่ระดับสุดขั้ว G5" ทำให้หลายคนเกิดความกังวลว่าจะได้รับผลกระทบนั้น

เกี่ยวกับเรื่องนี้ ศ.ดร.เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์ อาจารย์ประจำภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และนักสื่อสารวิทยาศาสตร์ ได้โพสต์ให้ความรู้ พร้อมกับอธิบายถึงเรื่องนี้ว่า "พายุแม่เหล็กโลก ไม่ได้ส่งผลกระทบโดยตรง กับคนบนโลกครับ .. ไม่ต้องกังวลอะไรมาก (แถมได้ดูแสงออโรร่า แถวขั้วโลกด้วย)"

จริง ๆ มันคือการเกิดพายุสุริยะ (คือ อนุภาคจิ๋ว จำนวนมาก ที่พุ่งออกมาจากดวงอาทิตย์) เคลื่อนที่เข้ามากระทบกับสนามแม่เหล็กโลก ซึ่งปกป้องโลกของเราไว้ และจะมีผลทำให้พวกดาวเทียม หรือยานอวกาศ และมนุษย์อวกาศที่อยู่นอกโลก ได้รับผลกระทบได้ (เพราะไม่ได้รับการป้องกันไว้ด้วยสนามแม่เหล็กโลก) แค่นั้น แต่ไม่ได้จะมีผลโดยตรงกับคนที่อยู่บนโลกครับ อาจจะมีได้บ้างกับระบบสายส่งไฟฟ้า แต่ก็ในประเทศทางใกล้ขั้วโลก (ไม่ใช่แถวเส้นศูนย์สูตรแบบไทยเรา)

แถมจะเกิดแสงเหนือแสงใต้ หรือแสงออโรร่า ให้ดูได้มากขึ้น ในประเทศแถวขั้วโลกเหล่านั้นด้วยครับ (ขอบเขตดังภาพวงแหวนสีแดง ในรูป)

- ดวงอาทิตย์ บางครั้ง อาจเกิดการปะทุใหญ่บนพื้นผิว พ่นพลังงานและอนุภาคออกมาเป็นปริมาณมาก (บางคนเรียกว่า ลมสุริยะ solar wind)
- ถ้ามีลมสุริยะที่มีความรุนแรง (เรียกว่า พายุสุริยะ solar storm) เข้ามาปะทะเข้ากับสนามแม่เหล็กของโลก ก็จะทำให้เกิดความปั่นป่วนขึ้นในอวกาศเหนือชั้นบรรยากาศโลกไป (บางคนเรียก พายุสนามแม่เหล็กโลก)
- อาจส่งผลกระทบต่อดาวเทียม การส่งกำลังไฟฟ้า หรือ การสื่อสารวิทยุ แค่นั้น
- ผลกระทบโดยตรงต่อชีวิตมนุษย์ มีไม่มากนัก (คืออาจได้รับผลทางอ้อม เช่น มาจากดาวเทียมที่ขัดข้อง หรือระบบไฟฟ้าขัดข้องในประเทศแถบขั้วโลก)
- องค์การบริหารมหาสมุทรและบรรยากาศแห่งชาติสหรัฐอเมริกา หรือ โนอา (NOAA--National Oceanic and Atmospheric Administration) ได้กำหนดมาตราแสดงระดับความรุนแรงของปรากฏการณ์ทางภูมิอากาศนอกโลกที่จะมีผลต่อโลกไว้ ตัวอย่างเช่น

...

"ระดับ G5" : รุนแรงที่สุด

- ระบบควบคุมแรงดันไฟฟ้าและระบบป้องกัน เสียหายทั่ว
- ระบบสายส่งไฟฟ้า อาจล่มหรือดับถาวร
- หม้อแปลงไฟฟ้า อาจเสียหาย
- ยานอวกาศ มีปัญหาจากประจุเข้มข้นที่สะสมที่ผิวยาน มีปัญหาด้านการสื่อสารและการควบคุมทิศ
- กระแสไฟฟ้าในท่อส่งน้ำ อาจสูงหลายร้อยแอมแปร์
- การกระจายสัญญาณความถี่สูง ล้มเหลว
- เกิดแสงเหนือแสงใต้ ลามไปถึงระดับละติจูดแม่เหล็ก 40 องศา

"ระดับ G4" : รุนแรงมาก
- ระบบควบคุมแรงดันไฟฟ้า อาจเกิดความเสียหายเป็นพื้นที่กว้าง
- ยานอวกาศ อาจเกิดการสะสมประจุขึ้นที่พื้นผิว และอาจมีปัญหาในการสื่อสารและควบคุมทิศ
- เกิดกระแสไฟฟ้าขึ้นในท่อส่งน้ำ
- เกิดแสงเหนือแสงใต้ ลามไปถึงละติจูดแม่เหล็ก 45 องศา
- การกระจายสัญญาณความถี่สูง ขัดข้องเป็นระยะ