หลักสูตรนายกฯ 6 เดือน “ปัญจตันตระ” นิทานห้าเล่ม พราหมณ์วิษณุศรม สอนสามองค์ชาย เตรียมเป็นพระราชา เล่มแรกการแตกมิตร ก่อนจบนิทานเรื่องนั้นจะมีเงื่อนปริศนา ให้เล่านิทานเรื่องต่อๆไป
ตัวอย่างจากเล่มการแตกมิตร เรื่องที่ 7 แม่กาฆ่างูเห่า
กาผัวเมียทำรังบนต้นไทรใหญ่ วันหนึ่งแม่กาวางไข่ ฟักไข่ลูกออกมาเป็นตัวในโพรงรากต้นไทรเดียวกัน งูเห่าใหญ่ใช้เป็นที่อยู่ เมื่อพ่อกาแม่กาบินออกไป มันก็เลื้อยขึ้นไปกินลูกกาจนหมด พ่อแม่กากลับมาก็ทำอะไรงูเห่าก็ไม่ได้
อยู่ไปไม่นาน แม่กาก็ออกไข่ชุดใหม่จนฟักเป็นตัว ตอนออกไปหาอาหาร งูแอบมากินลูกกาหมดไปอีก
แม่กาทนไม่ไหว บอกพ่อกาควรย้ายหนี พ่อกาก็ใช้เหตุผลเก่า ต้นไทรต้นนี้อุดมสมบูรณ์ แม้แม่กาบอกวันข้างหน้างูเห่ามันไม่แค่จะรอกินลูกกา มันจะมากินเราสองผัวเมีย พ่อกายังฮึดฮัด ประกาศจะคิดหาวิธีฆ่างูเห่าให้ได้
แม่กาทัก นกเล็กๆอย่างเรานี่หรือจะฆ่างูเห่าใหญ่ พ่อกาขอเวลา บินไปหาสุนัขจิ้งจอก เพื่อนเกลอที่คบหากันมานาน ที่ต้นไทรใกล้กัน เพื่อนรัก สุนัขจิ้งจอกบอก “อย่าเป็นห่วงเลย ไอ้งูตะกละตัวนั้น ไม่ช้า มันจะพบจุดจบ”
แล้วสุนัขจิ้งจอกก็เล่านิทานเรื่องที่ 8 นกกระสากับปูให้พ่อกาฟัง
นกกระสาตัวใหญ่ไล่จับปลาหากินอยู่ริมบึงตั้งแต่หนุ่มจนแก่ เรี่ยวแรงน้อยลงก็เบื่อ จึงคิดหาอุบายที่จะได้กินปลาโดยไม่ออกแรง วันหนึ่งนกกระสาก็แกล้งยืนนิ่ง ไม่มีท่าทีสนใจจะจับปลากินเหมือนเคย
ปูตัวหนึ่งอยู่ในบึงนั้น เห็นผิดปกติจึงถาม “ลุงกระสาเป็นอะไรไปหรือ?”
“ฉันได้ยินอะไรมาบางอย่าง” นกกระสาพูด “เมื่อเช้าคนหาปลาที่ผ่านมา พูดกันว่าบึงใหญ่แห่งนี้มีปลาชุกชุมมาก เสร็จงานที่ทำเมื่อไหร่ ค่อยมาลงแหหาปลากันที่นี่”
...
ปูฟังกำลังคิดจะเกิดอะไรต่อ นกกระสาก็บอก “เมื่อคนหาปลาพากันมา ไม่เพียงปลาปูพวกเธอจะถูกจับไปฉันเองก็พลอยไม่มีอาหารกิน”
ข่าวแพร่ถึงฝูงปลา พวกมันตกใจกลัว ถามนกกระสา” เราจะทำอย่างไร?”
“ฉันก็แค่นกตัวหนึ่ง จะไปสู้รบตบมือกันคนได้ไง? “นกกระสา
ทำทีเป็นนิ่งคิดชั่วครู่ “ในที่ห่างไกลจากที่นี่สักหน่อย ยังมีบึงน้ำลึกอีกแห่ง ถ้าฉันช่วยได้ ก็คงแค่พาพวกเธอไปทีละตัว”
ปลาที่ตื่นกลัวร้องเซ็งแซ่ “ช่วยฉันด้วย ช่วยฉันก่อน” ลุงกระสา
ทำทีมีเมตตา คาบปลาไปทีละตัว แต่แทนที่มันจะบินไปบึงที่ว่า มันบินเล็งที่แผ่นหินใหญ่ ปล่อยปลาหล่นไปกระแทกหินตาย ค่อยๆกินปลาทีละตัว จนอ้วนท้วนผิดตา
ทุกครั้งที่ปลาได้คิวช่วยนกกระสา เจ้าปูก็ร้องขอคิวด้วย แต่นกกระสาเฉยไว้ มันเห็นว่าปูตัวใหญ่ กระดองก็แข็งกินยาก แต่วันหนึ่ง มันเบื่อปลา คิดจะลองกินเนื้อปูดูบ้าง ก็ให้คิวปูขึ้นโดยสารทางปาก
ปูเห็นนานนักจึงถาม “ถึงหรือยังลุงกระสา” “จวนถึงแล้วเห็นก้อนหินใหญ่ก้อนนั้นไหม?” ปูมองตามไม่เห็นทะเลสาบ เห็นแต่กองก้างปลาก็รู้ทัน เมื่อนกกระสาร่อนลง ปูก็ใช้ก้ามสองข้างหนีบคอนกกระสาขาด
แล้วลากคอนกกระสากลับไปบอกเพื่อนปลาในบึงเดิม
นิทานซ้อนเรื่องปูกับนกกระสา ที่สุนัขจิ้งจอกเล่าให้เพื่อนพ่อกาฟังก็จบลง จากนั้นก็สอนพ่อกาให้แก้แค้นงูเห่า ให้บินไปที่ราชอุทยานคาบสร้อยทองนางกำนัลที่กำลังอาบน้ำ มาหย่อนลงที่โพรงงูเห่า
ไม่ช้า มหาดเล็กที่ติดตามสร้อยทองมา เห็นงูเห่าก็ช่วยกันรุมตีจนงูเห่าตาย
ที่จริงยังมีนิทานแก้ปัญหา ซ้อนนิทานเรื่องกากับงูเห่า และ นกกระสากับปู ต่อไปอีกหลายๆเรื่องทุกเรื่องล้วนแตกหน่อขยายกอสติปัญญา ให้คนฟังฉลาดหลักแหลมรู้จักแก้ปัญหา รู้เท่าสถานการณ์ รู้เท่าทันคน
วิชานี้จะเรียกเล่ห์กระเท่ห์ หรือกุศโลบาย...รุ่นใหญ่ใช้กันช่ำชอง
เพียงแต่รุ่นเด็ก จำเพาะเด็กที่เพิ่งมีอำนาจ...บางคนหล่นตกม้าตาย ยังไม่รู้ตัว ผมลองถาม งานเลือก สว.กติกาพิสดาร ทำไม แพ้ได้ง่ายๆคำตอบ วิชานี้พอมีเท่ากัน แต่ความหน้าด้าน รุ่นเด็กไม่มี.
กิเลน ประลองเชิง
คลิกอ่านคอลัมน์ “ชักธงรบ” เพิ่มเติม