ภาพนํ้าท่วมใหญ่ปี 2554 สมัยรัฐบาลยิ่งลักษณ์ ชินวัตร จากพรรคเพื่อไทยยังจำติดตา มวลนํ้ามหาศาลจากภาคเหนือ ไหลบ่าลงมาตามแม่นํ้าปิง วัง ยม น่าน สู่แม่นํ้าเจ้าพระยา เกิดนํ้าท่วมใหญ่ตลอดเส้นทางที่มวลนํ้าไหลผ่าน และท่วมมิดกรุงเทพมหานคร เมืองหลวงของไทย แม้แต่ถนนวิภาวดีรังสิตก็ยังกลายเป็นคลองขนาดใหญ่ต้องสัญจรด้วยเรือ สร้างความเสียหายต่อเศรษฐกิจทุกครัวเรือนกว่า 1.4 ล้านล้านบาท หลังนํ้าท่วมใหญ่ต้นปี 2555 นายกฯยิ่งลักษณ์ ได้ออก พ.ร.ก.เงินกู้ 350,000 ล้านบาท เพื่อนำเงินมาบริหารจัดการนํ้าและแก้นํ้าท่วมแบบบูรณาการ ท่ามกลางเสียงวิพากษ์วิจารณ์ถึงการใช้จ่ายเงินที่ไม่โปร่งใส นับจากรัฐบาลยิ่งลักษณ์ถึงรัฐบาลลุงตู่ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา สองรัฐบาลใช้เงินแก้นํ้าท่วมรวมกว่า 1 ล้านล้านบาท แต่ฝนตกทีไรนํ้าก็ยังท่วมทุกที
เจ้าของโปรเจกต์ โครงการแก้นํ้าท่วม 3.5 แสนล้านบาท เมื่อ 12 ปีก่อน ก็คือ นายปลอดประสพ สุรัสวดี รองนายกฯสมัยนั้น ในฐานะประธานคณะกรรมการบริหารจัดการนํ้าและอุทกภัย (กบอ.) วันนี้พรรคเพื่อไทยจะรื้อแผนแก้นํ้าท่วมสมัยรัฐบาลยิ่งลักษณ์กลับมาใช้อีกครั้ง
ในสมัยรัฐบาลลุงตู่ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา ปฏิวัติยึดอำนาจรัฐบาลยิ่งลักษณ์ ชินวัตร มาแล้ว ก็ให้ พล.อ.ประวิตร วงษ์สุวรรณ รองนายกฯ รับผิดชอบบริหารจัดการนํ้า 3.5 แสนล้านบาทต่อ อย่างไรก็ดีสำนักข่าวอิศราเปิดเผยในปี 2564 ว่า ภายใต้แผนแม่บท “การบริหารจัดการนํ้า 20 ปี (2561–2580)” เพื่อแก้ปัญหานํ้าท่วมนํ้าแล้งของรัฐบาลลุงตู่ ปรากฏว่า 3 ปีแรกของแผนแม่บท (2561–2563) รัฐบาลลุงตู่ได้จัดสรรงบพัฒนาแหล่งนํ้าไปใช้ถึง 305,180 ล้านบาท และ ปี 2564– 2566 รัฐบาลเตรียมโครงการภายใต้แผนพัฒนาทรัพยากรนํ้าใน 5 ภูมิภาค จำนวน 526 โครงการ วงเงินลงทุนอีก 879,000 ล้านบาท
...
สรุปเฉพาะรัฐบาลลุงตู่ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา เพียงรัฐบาลเดียวมีการใช้เงินเพื่อแก้ปัญหานํ้าท่วมนํ้าแล้งสูงถึง 1,184,180 ล้านบาท เมื่อรวมกับรัฐบาลยิ่งลักษณ์อีก 3.5 แสนล้านบาท ช่วง 11 ปีที่ผ่านมา (2555-2566) สองรัฐบาลใช้เงินภาษีประชาชนไปแก้ปัญหานํ้าท่วมนํ้าแล้งสูงถึง 1.53 ล้านล้านบาท แต่ฝนตกทีไรนํ้าก็ยังท่วมทุกครั้ง พอฝนหายเกษตรกรก็ต้องเจอกับภัยแล้ง เป็นอย่างนี้มาทุกปี
ล่าสุดวันจันทร์นี้เอง คุณภูมิธรรม เวชยชัย รองนายกฯ และรัฐมนตรีพาณิชย์ บินไปตรวจนํ้าท่วมที่จังหวัดน่าน แล้วให้สัมภาษณ์ว่า เคยพูดกับอดีตนายกฯ เศรษฐา ว่า ควรทำเรื่องนํ้าให้เป็น “วาระแห่งชาติ” เพื่อแก้ปัญหานํ้าท่วมนํ้าแล้ง เคยพูดเรื่องนี้ตั้งแต่สมัย คุณยิ่งลักษณ์ ชินวัตร เป็นนายกฯ ช่วงต้นปี 2554 สั่งเตรียมงบประมาณไว้ 2–3 แสนล้านบาท แต่ครั้งนี้ประมาณการไปว่า 5 แสนล้านบาท คิดว่าจะทำตั้งแต่ต้นนํ้าถึงปลายนํ้า แม้จะใช้งบมาก แต่คุ้มค่าในระยะยาว
ถ้ารัฐบาลเพื่อไทยเพิ่มงบอีก 5 แสนล้านบาท ในสมัยคุณแพทองธาร ชินวัตร เป็นนายกฯ จะทำให้ 11 ปีมานี้ มีการใช้เงินแก้นํ้าท่วมนํ้าแล้งสูงถึง 2.03 ล้านล้านบาท แต่เงินทุกบาทที่ลงทุนไปในช่วง 11 ปี ก็ยังไม่เห็นผลเป็นรูปธรรม ฝนมานํ้าท่วม ฝนไปนํ้าแล้ง เหมือนเดิม
โครงการแก้นํ้าท่วมสมัยรัฐบาลยิ่งลักษณ์ แบ่งงานออกเป็น 9 โมดูล โมดูลที่สำคัญที่สุดคือ การขุดคลองสร้างฟลัดเวย์ผันนํ้ายาวเกือบ 300 กม.ฝั่งตะวันตกไปลงอ่าวไทย ต้องเวนคืนที่ดินจำนวนมาก การประมูลครั้งนั้นมีเสียงวิพากษ์วิจารณ์ถึงความไม่โปร่งใสมากมาย วันนี้ถ้านำกลับมาประมูลใหม่ งบ 5 แสนล้านบาทคงไม่พอแน่นอน แต่ที่น่าเป็นห่วงที่สุดก็คือ โครงการนี้สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย (ทีดีอาร์ไอ) เห็นว่าแก้ปัญหาไม่ตรงจุด ถึงสร้างวันนี้ได้ก็ยังแก้ไม่ตรงจุดอยู่ดี แต่วงเงินประมูลมันสูงมากจนเย้ายวนใจ.
“ลม เปลี่ยนทิศ”
คลิกอ่านคอลัมน์ “หมายเหตุประเทศไทย” เพิ่มเติม