“บ้านป่องนัก” สถาปัตยกรรมอันล้ำค่าของเมืองรถม้า ตั้งอยู่ภายในมณฑลทหารบก (มทบ.) ที่ 32 ค่ายสุรศักดิ์มนตรี อ.เมืองลำปาง ปัจจุบันได้เปิดให้นักท่องเที่ยวเข้าชมและศึกษาประวัติศาสตร์ความเป็นมาของบ้านโบราณ
พล.ต.อโณทัย ชัยมงคล ผบ.มทบ.32 เปิดเผยว่า “บ้านป่องนัก” เป็นสถาปัตยกรรมแบบยุโรปผสมศิลปะไทย ก่อสร้างเมื่อปี พ.ศ.2468 ใช้งบประมาณในสมัยนั้นกว่า 16,000 บาท
คำว่า “ป่องนัก” เป็นภาษาคำเมือง “ป่อง” หมายถึง “หน้าต่าง” ส่วน “นัก” แปลว่า “มาก” เมื่อรวมความหมายของ “บ้านป่องนัก” ก็คือบ้านที่มีหน้าต่างจำนวนมาก
ลักษณะเป็นอาคารไม้สักทั้งหลัง 2 ชั้น ขนาดตัวบ้านกว้าง 19 เมตร ยาว 25 เมตร ชั้นล่างยกพื้นสูง 80 เซนติเมตร และมีหน้าต่างมากถึง 250 บาน และช่องลมระบายอากาศ 469 ช่อง
นับเป็นหนึ่งในสิ่งมหัศจรรย์ของบ้านที่มีหน้าต่างมากที่สุดในประเทศไทยและแห่งเดียวในโลก
ด้าน ร.ท.ฉลอง โตสัมฤทธิ์ มัคคุเทศก์ประจําบ้านป่องนัก กล่าวว่า “บ้านป่องนัก” เคยใช้เป็นพลับพลาที่ประทับของ รัชกาลที่ 7 เมื่อปี 2469 ต่อมาในปี 2501 รัชกาลที่ 9 เสด็จประทับระหว่างทรงเยี่ยมราษฎรภาคเหนือ
ภายในบ้านได้จัดแสดงเรื่องราวความเป็นมาของ จ.ลำปาง ศิลปวัฒนธรรม ตลอดจนอาวุธยุทธภัณฑ์สมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 เครื่องใช้สมัยสงครามและของทหารกล้าในอดีตแต่ละสมรภูมิ รวมถึงเครื่องใช้ส่วนพระองค์อีกจำนวนหนึ่ง
บ้านป่องนักเป็นสมบัติอันทรงคุณค่าและมีความเกี่ยวเนื่องกับประวัติศาสตร์ของมณฑลพายัพ กองทัพบกจึงได้ขึ้นทะเบียนเป็นพิพิธภัณฑ์ทหาร
ที่ผ่านมามีการบูรณะปรับปรุงซ่อมแซม เพื่อให้บ้านป่องนักงดงามคงสภาพเดิมไว้ทุกประการ เพื่อใช้เป็นสถานที่รวบรวมข้อมูลและเป็นแหล่งศึกษาเรียนรู้ด้านประวัติศาสตร์ของอนุชนรุ่นหลังต่อไป
...
เพื่อเป็นการส่งเสริมการท่องเที่ยวขณะนี้ได้ปลดล็อกเขตทหารเปิดให้เข้าชมบ้านป่องนักฟรี.
ผสม ติดธรรม