กลับมาเป็นข่าวอีกครั้ง กรณีองค์กรพิทักษ์สัตว์ (PETA) กล่าวหาว่าประเทศไทยใช้แรงงานลิงเก็บมะพร้าว เป็นการทารุณสัตว์ ที่ต้องผ่านการฝึกอย่างทรมาน จนทำให้ห้างกลางกรุงลอนดอน ประเทศอังกฤษหลายแห่ง แบนสินค้าในกลุ่มมะพร้าวจากไทย
ข้อกล่าวหานี้เคยเป็นประเด็นมาแล้ว เมื่อช่วงเดือน ก.พ.ที่ผ่านมา และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้ชี้แจงทำความเข้าใจไปแล้วว่าการนำลิงมาเก็บมะพร้าว เป็นเพียงวิถีชีวิตชาวบ้านที่อยู่ด้วยกันมานาน ไม่ได้มีการนำลิงมาทรมานแต่อย่างใด
ในอดีตจนถึงปัจจุบันชาวสวนมะพร้าวโดยเฉพาะภาคใต้ ใช้ลิงกังเก็บมะพร้าว เป็นภูมิปัญญาชาวบ้านมาเนิ่นนาน เนื่องจากผลมะพร้าวอยู่บนยอดสูงกว่า 20 เมตร เกินความสามารถที่มนุษย์จะทำได้ และเนื่องจากลิงกังมีราคาแพง ทำให้ชาวสวนบางส่วนเลือกที่จะว่าจ้างกับเจ้าของลิงให้นำลิงกังมาเก็บมะพร้าวแลกกับค่าจ้าง โดยรายได้ขึ้นอยู่กับราคามะพร้าวในแต่ละช่วงฤดูกาล หรือเลือกที่จะซื้อลิงกังและยอมจ่ายค่าฝึกลิงให้ช่วยเก็บมะพร้าว
การกล่าวหาว่าไทยใช้ “ลิงเก็บมะพร้าว” เป็นการทรมานสัตว์จริงหรือไม่? ก่อนหน้านั้น “ทีมข่าวเจาะประเด็นไทยรัฐออนไลน์” พูดคุยกับ “นิรันดร์ วงศ์วานิช” ครูผู้ฝึกสอนลิง และเจ้าของศูนย์สาธิตการฝึกลิงเพื่อการเกษตร ต.คลองน้อย อ.เมือง จ.สุราษฎร์ธานี โดยยืนยันว่า ไม่ใช่การทรมานสัตว์ แต่เป็นวิถีชีวิตชาวบ้านใช้ลิงกังเก็บมะพร้าว มีมานานกว่า 100 ปี เพราะคนกว่าจะขึ้นต้นมะพร้าวในพื้นที่ 10 ไร่ ใช้เวลานานมาก ส่วนลิง 1 ตัว เก็บมะพร้าวพื้นที่ 2-3 ไร่ ประมาณ 2-3 ชม. ก็เสร็จเรียบร้อย หรือมากสุด 4-5 ชม. โดยให้ลิงมีเวลาพัก ไม่ใช่การทารุณกรรรมสัตว์
“ต้นมะพร้าวมีความสูง 10 เมตรขึ้นไป คนขึ้นเองไม่ได้ ไม่เหมือนลิง เมื่อเก็บลูกมะพร้าวอีกต้นเสร็จ จะกระโดดไปอีกต้นได้อย่างง่ายดาย ลิงตัวที่ไม่เก่งเก็บลูกมะพร้าวได้ประมาณ 300 ลูก ส่วนลิงที่เก่งจะเก็บได้ 700 ลูก ซึ่งเป็นลิงตัวผู้ทั้งหมด ส่วนตัวเมียจะให้เก็บสะตอ เก็บลูกเหรียง ผมยืนยันไม่ใช่การทารุณสัตว์ เลี้ยงดูอย่างดีเหมือนคนในครอบครัว ให้กินขนมดีๆ มากกว่าให้ลูกกินเสียอีก ไม่มีอะไรเป็นตัวแทนลิงได้ในการเก็บลูกมะพร้าว หากให้คนเก็บคงไม่ทัน คงปล่อยให้มะพร้าวร่วงตกลงมา จนเน่ามีหนอนจนเสียหายทั้งหมด”
...
สำหรับศูนย์ฝึกลิงของเขา ทำแบบครบวงจรทั้งปลูกสวนมะพร้าว ผสมพันธุ์ลิงกังไว้ขาย มีตั้งแต่ราคาตัวละ 1.5 หมื่นบาทขึ้นไป แต่ส่วนใหญ่ราคา 3-3.5 หมื่นบาท แพงสุดอยู่ที่ 5 หมื่นบาท ซึ่งเป็นลิงเก่งเก็บมะพร้าวได้เป็นจำนวนมาก และยังรับจ้างสอนลิงให้เก็บมะพร้าวอย่างชำนาญในราคา 5 พันบาท โดยเมื่อลิงมีอายุ 3 ปี จะเริ่มทำการฝึกฝน 5 ขั้นตอน ตอนละ 10 วัน รวมเวลา 50 วัน ฝึกจนสามารถเก็บมะพร้าวได้เลย 100% เริ่มตั้งแต่การฝึกทรงตัว ให้ลิงหมุนยืนตัวบนเชือกที่ผูกกับแผ่นกระดานเจาะรูตรงกลาง จากนั้นให้ลิงฝึกรับลูกมะพร้าว และเริ่มสื่อสารกับลิงให้หมุนตัวเร็วขึ้น
ขั้นตอนต่อไปฝึกให้ลิงห้อยตัวหมุนกับลูกมะพร้าวที่แขวนไว้ ก่อนมาถึงขั้นตอนสำคัญโดยมีการทำราวให้สูงไปอีก แล้วแขวนลูกมะพร้าวมีทั้งลูกมะพร้าวแห้ง ลูกมะพร้าวห้าว และลูกมะพร้าวเขียว เพื่อให้ลิงฝึกเก็บด้วยการบิดลูกมะพร้าว หากลูกมะพร้าวชนิดใดไม่ให้บิดจะมีการกระตุกเชือก จากนั้นเริ่มฝึกกับต้นมะพร้าวจริงต้นต่ำๆ โดยเอามะพร้าวผูกกับทะลายให้ลิงฝึกหมุนวันละ 2-3 รอบ และมาขั้นตอนสุดท้ายสำคัญกับชีวิตลิงมาก ให้สามารถแก้เชือกที่ติดอยู่กับทางมะพร้าวให้ออกจากตัวลิงให้ได้ โดยยอมรับมีลิงบางตัวต้องใช้เวลาสื่อสารนาน เพราะมีนิสัยดื้อ กว่าจะสามารถฝึกได้สำเร็จ
นอกจากรับจ้างฝึกลิงแล้ว ยังนำลิงที่เลี้ยงไว้ 7 ตัว จากทั้งหมด 31 ตัว รับจ้างเก็บมะพร้าวให้กับลูกค้าประจำ คิดค่าจ้างลูกละ 2.20 บาท โดยลิง 1 ตัว ได้ค่าจ้าง 300-400 บาท หรือลิงบางตัวเก่งในการเก็บมะพร้าว ได้ค่าจ้างมากถึง 700 บาท ซึ่งไม่ได้ทำทุกวัน โดยแต่ละเดือนจะให้ลิงเก็บมะพร้าวประมาณ 20 วัน และเมื่อลิงตัวใดอายุ 7-10 ปี จะให้เลิกเก็บมะพร้าว นำมาเลี้ยงดูอย่างดีหลังลิงปลดเกษียณ
นิรันดร์ ย้ำเป็นความผูกพันที่มีมาตั้งเลี้ยงลูกลิงจนโตเต็มวัย และการให้ลิงเก็บมะพร้าวไม่ใช่การทรมานสัตว์ เพราะหากไม่มีลิงช่วยเก็บมะพร้าว คงอยู่กันไม่ได้แน่นอน เพราะต้นมะพร้าวสูงมาก และมันเป็นวิถีชาวบ้านที่ทำกันมานานแสนนานแล้ว.