ผอ.สวทช. มั่นใจเดินหน้าจัดตั้งศูนย์เทคโนโลยีพลังงานแห่งชาติ ตามแผนกลยุทธ์ สวทช. ฉบับที่ 6.2 หลังครม.เห็นชอบ 9 มิ.ย.63 หวังเป็นหน่วยหลักสร้างความเป็นเลิศ ผู้นำด้านเทคโนโลยีพลังงาน เพื่อเชื่อมโยงงานวิจัยและพัฒนาของ ก.อว. พลังงาน อุตสาหกรรม และหน่วยงานที่มีบทบาท เพื่อขับเคลื่อนแผนพลังงานไปสู่การปฏิบัติ พร้อมเกิดฐานองค์ความรู้ที่บูรณาการร่วมกันมากขึ้น เพื่อนำประเทศสู่อิสรภาพทางด้านเทคโนโลยี เพื่อใช้ภายในประเทศและส่งออก
เมื่อวันที่ 18 มิ.ย.63 ดร.ณรงค์ ศิริเลิศวรกุล ผู้อำนวยการสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) กล่าวว่า สวทช. มีแนวคิดจัดตั้งศูนย์เทคโนโลยีพลังงานแห่งชาติ หรือ National Energy Technology Center (ENTEC) ซึ่งอยู่ในแผนกลยุทธ์ สวทช. ฉบับที่ 6.2 (พ.ศ.2562-2566) เพื่อให้เป็นเป็นหน่วยงานหลักในการสร้างความเป็นเลิศในการเป็นผู้นำด้านเทคโนโลยีพลังงานของประเทศ ให้เกิดการเชื่อมโยงงานวิจัยและพัฒนาร่วมกับกระทรวงพลังงานและภาคส่วนต่างๆ ในการขับเคลื่อนแผนพลังงานไปสู่การปฏิบัติ และเกิดการใช้งานจริง เพื่อลดการพึ่งพิงเทคโนโลยีจากต่างประเทศ และช่วยแก้ปัญหาในอุตสาหกรรมพลังงานของประเทศ โดยได้เริ่มดำเนินการศึกษาเชิงนโยบายการจัดตั้งศูนย์ฯ ตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ 2562 และได้หารือกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในช่วงเวลาต่อมา ดังนั้นหากนับตั้งแต่การศึกษาในเชิงวิชาการจนได้รับอนุมัติจากคณะรัฐมนตรี รวม 1 ปี 4 เดือน เพื่อเดินหน้าในเรื่องการวิจัยและพัฒนา พร้อมบูรณาการเชื่อมโยงเทคโนโลยีที่เกี่ยวข้องในทุกภาคส่วนเข้ามา เพื่อความมั่นคงทางพลังงานของประเทศ
ผอ.สวทช. กล่าวต่อว่า การพัฒนาประเทศจำเป็นต้องใช้ทรัพยากรหลายประเภท หนึ่งในทรัพยากรที่สำคัญ คือ เรื่องพลังงาน ในสมัยก่อนอุตสาหกรรม ธุรกิจการท่องเที่ยวและการเกษตร มีเรื่องพลังงานเข้ามาเกี่ยวข้องจำนวนมาก ความมั่นคงทางพลังงานเป็นเรื่องจำเป็น ที่ผ่านมาประเทศไทยนำเข้าพลังงานประมาณ 70% และส่งออกพลังงานชีวมวล (Biomass Energy) ไปจำนวนมาก สิ่งเหล่านี้ถือเป็นโอกาสสำหรับประเทศไทย เพราะเรามีชีวมวลจำนวนมาก ตั้งแต่ปศุสัตว์ การทำก๊าซชีวภาพ (Biogas) หรือแม้กระทั่งในภาคเกษตรกรรม ที่สามารถนำส่วนหนึ่งของชีวมวลเหล่านี้มาใช้ในเรื่องของพลังงานได้ รวมถึงต้องให้ความสำคัญกับกระบวนการรวบรวมแหล่งของพลังงานชีวมวล ในด้านเชิงนโยบายและโลจิสติกส์ เพราะเรามีพื้นที่ที่เกี่ยวข้องจำนวนมาก นอกจากนี้ เทคโนโลยีทางด้านพลังงาน เช่น พลังงานแสงอาทิตย์ ซึ่งการผลิตในประเทศที่ผ่านมายังไม่ได้เกิดขึ้นอย่างจริงจัง สิ่งที่ต้องทำต่อคือ เทคโนโลยีที่ไปข้างหน้ามีมากกว่าเทคโนโลยีในปัจจุบันหรือไม่ ถ้ามีเราจะสามารถนำ (lead) อุตสาหกรรมโซลาร์เซลล์ (Solar Cell) ได้ในอนาคต
...
ดร.ณรงค์ กล่าวอีกว่า ส่วนระบบการกักเก็บพลังงาน (Energy Storage) เช่น แบตเตอรี่ ยานยนต์ไฟฟ้า โทรศัพท์มือถือ หรืออุปกรณ์ที่ต้องเคลื่อนที่ ซึ่งวัตถุดิบในการผลิตที่เรียกว่าแร่หายาก และต้องนำเข้า ขณะที่บ้านเรามีแร่จำนวนหนึ่งที่อยู่ในประเทศไทยหรือที่เห็นจากในสมัยโบราณ มีการใช้สังกะสีเป็นจำนวนมาก นำมาทำภาชนะ หลังคา เป็นต้น สังกะสีถือเป็นส่วนหนึ่งของวัตถุดิบในการผลิตเป็นแบตเตอรี่ได้ การวิจัยที่ผ่านมา สวทช. ได้ร่วมกับจุฬาฯ พัฒนาให้แบตเตอรี่ดังกล่าวมีความเสถียร และต้องไม่ระเบิด เป็นการสร้างเสถียรภาพในยามที่เกิดปัญหาเราสามารถที่ผลิตแบตเตอรี่ชดเชยในประเทศได้ ฉะนั้น การศึกษาวิจัยในเรื่องนี้จึงเป็นเรื่องสำคัญ และสิ่งเหล่านี้เมื่อผลิตแล้วต้องมีการบริหารจัดการ ในตัวแบตเตอรี่ที่เราเห็นเป็นก้อนภายในจะมีแบตเตอรี่ก้อนเล็ก เรียก แบตเตอรี่เซลล์ (Battery Cell) เมื่อนำแบตเตอรี่เซลล์มาเกาะรวมกัน จะเรียกแบตเตอรี่แพ็ก (Battery Pack) ที่เป็นก้อนที่เราพบเห็น พวกนี้เป็นก้อนขนาดเล็กเมื่อมีการเสื่อมต้องมีการบริหารจัดการ มีซอฟต์แวร์ในตัวเองว่าจะชาร์จ (Charge) ไปที่เซลล์ใด ปล่อยจากเซลล์ใดเพื่อยืดอายุการใช้งานของเซลล์ เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด ฉะนั้น การจัดตั้งศูนย์ ENTEC จึงเป็นเรื่องที่ต้องลุกขึ้นมาทำอย่างจริงจัง เพราะเรื่องความมั่นคงทางด้านพลังงาน จะเป็นโจทย์ท้าทายในอนาคต
ด้าน ดร.จุลเทพ ขจรไชยกูล ผู้อำนวยการศูนย์เทคโนโลยีโลหะและวัสดุแห่งชาติ (เอ็มเทค) สวทช. และในฐานะผู้บริหารที่ดูแลการจัดตั้งศูนย์ ENTEC ในเบื้องต้น กล่าวว่า สำหรับการวางเป้าหมายของศูนย์เทคโนโลยีพลังงานแห่งชาติ จะเป็นไปตามหลักคิดของ สวทช. สิ่งที่เราลงทุนสร้างขีดความสามารถทางเทคโนโลยีต่างๆ ผ่านการวิจัยและพัฒนา จะเกิดผลงานวิจัยที่จะสร้างผลกระทบในทางเศรษฐกิจและสังคม มูลค่า 4-5 เท่าขึ้นมา เช่น ถ้ามองถึงเทคโนโลยีในเรื่องของพลังงานชีวมวล ต่อไปเราจะต้องมีความสามารถในการใช้เทคโนโลยีที่เหมาะสมกับบ้านเราในการแปลงวัตถุดิบที่มีศักยภาพมาเป็นพลังงานหมุนเวียน ในรายละเอียดจะมีการหารือให้สอดรับกับแผนนโยบายของประเทศ ซึ่งกระทรวงพลังงานดูแลอยู่ รวมถึงในเรื่องอื่นๆ
"ศูนย์เทคโนโลยีพลังงานแห่งชาติที่จะจัดตั้งขึ้น ในเบื้องต้นผมจะช่วยดูแลในระยะแรก และจะรวบรวมบุคลากรวิจัย สวทช. ที่ทำงานด้านพลังงานมาทำงานร่วมกัน จะมีการสร้างเครือข่ายการวิจัยและพัฒนาทั้งในและต่างประเทศ ภาพรวมที่จะเกิดขึ้นคือ ประเทศไทยจะมีศูนย์แห่งชาติทางด้านเทคโนโลยีพลังงานที่เป็นแกนหลักในการบูรณาการงานของภายใต้กระทรวงอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม กระทรวงพลังงาน กระทรวงอุตสาหกรรม และหน่วยงานที่มีบทบาทเกี่ยวข้องต่างๆ ในการทำงานที่จะติดต่อกับต่างประเทศก็ดี และทำงานกับภาคอุตสาหกรรมก็ดี จุดนี้จะเกิดความชัดเจนขึ้น และลักษณะสำคัญของการเป็นศูนย์ฯ คือ มีองค์ความรู้ในหลากหลายสาขาวิชา ทั้งวิทยาศาสตร์พื้นฐาน เคมี ฟิสิกส์ วัสดุศาสตร์ วิศวกรรมไฟฟ้า และด้านต่างๆ ที่เกี่ยวข้องในการทำงาน ซึ่งฐานความรู้ในแต่ละศาสตร์จะมีการเชื่อมโยงเพื่อให้เกิดการบูรณาการกันมากขึ้น" ดร.จุลเทพ กล่าว.
...