คุณพรศิริ บูรณเขตต์ เขียนหนังสือ “กับดักวิถี” (สำนักพิมพ์ศิลปวัฒนธรรม พ.ศ.2550) สารพัดวิธีสารพันเครื่องมือ ที่เกิดจากภูมิปัญญาชาวบ้าน น่าอ่านมาก
ทุกกับดักที่คนใช้ ตั้งใจจับมากิน ส่วนใหญจึง “จับตาย” แต่พอเป็นกับดักลิง...เป็นการจับเป็น ผมอ่านแล้วรู้สึกถึงความผ่อนคลาย
ลิงไม่ใช่สัตว์เทือกสวนชายป่า เหมือนกระรอกกระแตกระต่ายหรือตุ่น ลิงอาศัยต้นไม้ หลืบหินสูง การจับลิงทำได้ทั้งปี แต่จับได้มากในฤดูหนาว เพราะผลไม้ ลูกไทร ลูกตะคร้อ ลูกหวาย มีรสหวาน
หากเป็นฤดูร้อน หรือฤดูแล้ง น้ำเหือดแห้งต้องเข้าป่าลึกกว่าฤดูอื่น ลิงจะลงมากินน้ำเป็นฝูง เล่นน้ำ กินน้ำ กินดอกหญ้า ดอกผักตบ ผักปอด ตามริมน้ำ วนเวียนอยู่ใกล้แหล่งน้ำ
วิธีจับลิงมีหลายวิธี ตั้งแต่วิธียิง ใช้จั่นดักในที่แคบๆ แต่วิธีใช้ลูกมะพร้าว มนุษย์ตั้งใจคิดขึ้นมา เพื่อจับลิงโดยไม่บอบช้ำ
วัสดุที่ใช้ ลูกมะพร้าว เชือก เหยื่อ ไข่เป็ดต้ม หรือกล้วย ฝรั่ง ตะขบ หรือลูกไม้อะไรก็ได้
วิธีทำ ฝานเปลือกบริเวณหัวมะพร้าวออก แล้วเฉาะกะลามะพร้าวออกเป็นช่องกลม ขนาดเล็กกว่ากำมือลิง ที่ก้นมะพร้าวเจาะรูร้อยเชือก เพื่อเอาปลายเชือกอีกด้านไปมัดกับต้นไม้
การใช้งาน นำเหยื่อใส่ลูกมะพร้าว เมื่อลิงเห็นมะพร้าวก็มักจับเล่น จนได้กลิ่นเหยื่อ โดยสัญชาตญาณมันจะล้วงมือเข้าไปหยิบ แล้วก็กำ ขนาดกำมือใหญ่ขึ้น จนดึงมือออกจากลูกมะพร้าวไม่ได้
เหยื่อที่ใช้ได้ผลดี คือผลฝรั่งกึ่งสุกกึ่งดิบ สภาพกึ่งสุกจะส่งกลิ่นหอมล่อลิง ส่วนกึ่งดิบจะช่วยไม่ให้ผลฝรั่งเละง่ายเมื่อถูกลิงบีบ เหยื่อที่ได้ผลดีที่สุด คือไข่เป็ดต้มไม่ปอกเปลือก มีกลิ่นหอมมีความแข็ง
ทั้งเป็นอาหารพิเศษไม่อาจพบกินได้ง่ายๆ
คุณพรศิริ บอกว่า ส่วนมาก...ดักลิงวันไหน ก็ได้ลิงวันนั้น ได้ตัวแล้วก็ต้องรอ 2-3 วัน จึงค่อยปลดลิงจากเครื่องมือ ที่ต้องรอ เพราะต้องดูว่าลิงแข็งแรง ไม่มีโรค ดูได้จากมูลเหลว และเพื่อให้ลิงล้า จับได้ง่ายขึ้น
...
แม้ลิงจะล้าแต่ก็ไม่อยู่นิ่ง ทำให้ลิงนิ่งลงโดยใช้ไม้เรียวยาวราว 3 เมตร แหย่ให้มันหลับตา หรือเสียบอาหารปลายไม้ หมุนล่อหลอกให้งง แล้วใช้ผ้าขาวม้า หรือแหโยนคลุมจับ
ถ้าใช้แห ตอนลิงเจอแห ลิงจะดิ้นรนแล้วพยายามแก้ เป็นที่มาของสำนวน ลิงแก้แห ยิ่งแก้ยิ่งยุ่ง
ส่วนลูกมะพร้าวดักลิงนั้น ใช้ได้ครั้งเดียว เพราะโดยนิสัยไม่ว่าจะเป็นอย่างไร ลิงก็จะไม่ยอมคลายมือปล่อยเหยื่อ จึงต้องผ่าลูกมะพร้าว เพื่อเอามือลิงออก
เคล็ดลับ (หึๆ) ที่คนไม่บอกลิง การใช้ลูกมะพร้าว นี่คือวิธีจับลิงแบบคัดเลือกวัย ลูกลิงกำมือเล็กดึงมือออกได้ ขณะลิงแก่กำมือใหญ่ ล้วงเข้าลูกมะพร้าวไม่ได้
ขนาดรูมะพร้าว เหมาะกับมือลิงวัยหนุ่มสาว วัยที่คนต้องการเอามาฝึกช่วยงาน เช่น งานปีนเก็บมะพร้าว หรือกระทั่งเอาไปขาย หรือเอาไปแลกอาหาร ลิงหนุ่มสาวเป็นที่ต้องการมากกว่า
วิธีจับลิงด้วยลูกมะพร้าว เท่าที่อ่าน...ลิงเสร็จคนทุกครั้ง เพราะสัญชาติงก ที่มั่นคง...ทันทีที่มือกำอะไรได้...ลิงจะกำแบบเป็นตาย ก็ไม่ยอมแบ
แม้เรารู้กันว่าลิงโง่กว่าคน...แต่เรื่องจริงที่ยังเห็นกันตำตา...คนที่ฉลาดกว่าคนด้วยกัน สร้างความร่ำรวยเป็นกับดักขังตัวเอง ทุรนทุรายอยู่ในกรงขังของเงิน
เรื่องที่ไม่น่าเชื่อ แต่ก็ต้องเชื่อ มีคนเดินเข้าหากรงขังเอง สร้างบรรยากาศให้คนทั่วไปรู้ว่าอยู่สวรรค์ แต่หัวใจจริง อึดอัดขัดข้อง...ทุกข์ทรมานยิ่งกว่านรกโลกันตร์.
กิเลน ประลองเชิง
คลิกอ่านคอลัมน์ "ชักธงรบ" เพิ่มเติม