เมื่อวานนี้ผมสรุปตัวเลขกว้างๆเอาไว้ว่า ทั่วโลกมีคนเป็นโรค “ข้อเข่าเสื่อม” จากการรายงานของ WHO ล่าสุดเมื่อปีก่อนโน้นถึง 570 ล้านคน
ในขณะที่ของประเทศไทยเรา กระทรวงสาธารณสุขแจ้งว่า มากกว่า 6 ล้านคน เมื่อปีก่อนโน้นเช่นกันที่เป็นโรคนี้
โรคที่อาจไม่ทำให้เสียชีวิตโดยฉับพลัน แต่ก็ทำให้ผู้ป่วยเป็นทุกข์ทรมานเหลือเกิน เพราะเข่าซึ่งเป็นส่วนสำคัญในการรองรับนํ้าหนักของคนเราเวลาเดินเหินไปโน่นนี่เมื่อเกิดอาการเสื่อมจนทำให้รู้สึกเจ็บปวดไปหมดขณะจะออกเดินจะเป็นสุขได้อย่างไร
วันนี้เราลองมาดู “สาเหตุ” กันสักนิดว่าโรคข้อเข่าเสื่อมนั้นเกิดจากอะไรบ้าง คนที่ยังมิได้เป็นโรคนี้จะได้ระวังตัวพร้อมหาทางหลบเลี่ยงเอาไว้...เผื่อจะรอดจากโรคนี้ได้เมื่อถึงยามแก่ตัว
สาเหตุข้อแรกก็คือ “มันมากับอายุ” คนอายุมากทำงานมามากใช้ขาเดินไปโน่นนี่มามาก “เข่า” ซึ่งเป็นส่วนสำคัญของขาก็ย่อมจะสึกหรอ ไปบ้างเป็นธรรมดา
ข้อสอง จะถือว่าเป็นสาเหตุก็คงไม่ใช่ แต่เป็นข้อเท็จจริงเสียมากกว่าว่าผู้หญิงจะเป็นโรคนี้มากกว่าผู้ชาย สถิติโดยเฉลี่ยมากกว่าถึง 2-3 เท่าเลยทีเดียว
สันนิษฐานว่าเป็นเพราะฮอร์โมนที่แตกต่างกันบ้าง และเพราะกล้ามเนื้อและเซลล์กระดูกของผู้หญิงแข็งแรงน้อยกว่าผู้ชายบ้าง เป็นข้อมูลเบื้องต้นเท่าที่มีการศึกษาในขณะนี้
ข้อสาม นํ้าหนักตัว เป็นสาเหตุที่ชัดเจนมาก จากการศึกษาทุกการศึกษา พบว่าคนมีนํ้าหนักตัวเยอะ หรือคนเป็นโรคอ้วนจะเพิ่มโอกาสในการเป็นโรคข้อเข่าสูงขึ้นกว่าบุคคลทั่วไป
ข้อสี่ ก็เป็นเรื่องของกรรมพันธุ์ที่การศึกษาหลายชิ้นพบว่ามีส่วน อย่างยิ่งในการเพิ่มโอกาสให้ลูกหลานของคนที่เคยเป็นโรคนี้พลอยเป็นตามบรรพบุรุษไปด้วย
...
ข้อห้า การใช้งานข้อเข่ามากเกินไป เช่น ผู้ที่ต้องยืนนานๆ หรือยกของหนักบ่อยๆเป็นประจำ หรือลงบันไดวันละหลายๆครั้ง ตลอดจนการคุกเข่า การนั่งพับเพียบ การนั่งขัดสมาธิ ก็มีส่วนอย่างสำคัญ
รวมทั้งการนั่งส้วมแบบยองๆที่ยังมีอยู่มากในชนบทไทย ก็เป็น สาเหตุสำคัญด้วยเหตุหนึ่ง
เคยมีรายงานเปรียบเทียบว่า คนไทยเรามีสัดส่วนในการเป็นโรคนี้มากกว่าคนตะวันตก เหตุเพราะประเพณีการคุกเข่า การนั่งพับเพียบ การนั่งกับพื้นรับประทานข้าว ฯลฯ ที่ของเรามีแต่ฝรั่งไม่มี หรืออย่างการนั่งยองๆถ่ายอุจจาระทุกวันนี้ในตะวันตกไม่น่าจะมีเหลืออยู่แล้ว
ดังนั้นวิธีป้องกันหรือหลบเลี่ยงแรกๆสุดก็คือ หยิบสาเหตุทั้งหลายมาพินิจพิจารณาให้ถ่องแท้...จากนั้นก็พยายามระมัดระวังไม่ให้ตกเป็นเหยื่อของสาเหตุในแต่ละเรื่อง
เหตุไหนหลบได้ก็หลบไปเสีย...เหตุไหนหลบไม่ได้ก็ควรต้องปลงและยอมรับ อย่างเช่น เหตุที่ผู้หญิงเป็นโรคนี้มากกว่าผู้ชาย ซึ่งเป็นเรื่อง ของธรรมชาติจะทำอย่างไรได้
หรืออย่างการนั่งพับเพียบตามประเพณีไทย การคุกเข่าไหว้พระ การนั่งขัดสมาธิ ระยะหลังๆเราก็ผ่อนปรนลงมาก ให้ใช้วิธียืนไหว้บ้างหรือถวายของพระโดยไม่ต้องคุกเข่าบ้าง ฯลฯ
ส่วนนั่งส้วม ปัจจุบันเราก็มีนโยบายสร้างส้วมที่ถูกสุขลักษณะมากขึ้น โดยเฉพาะต่างจังหวัดน่าจะหันมาใช้วิธีนั่งโถเป็นส่วนใหญ่แล้ว
เหตุสำคัญที่สุดก็คือเรื่อง “นํ้าหนักตัว” ซึ่งก็เป็นที่ทราบแล้วว่ามาจากการบริโภคตามใจปากตามใจท้องของเรานั่นเอง
วิธีป้องกันไม่ให้เป็นโรคเข่าเสื่อมที่ดีที่สุดก็คือ การกินน้อยลง กินแต่พออิ่ม พอได้รสชาติ ไม่หวานเกินไป เค็มไป ไม่เผ็ดไป ถ้าสามารถคุมนํ้าหนักได้จะมีโอกาสรอดพ้นจากโรคเข่าเสื่อมไปได้เยอะ
ก็มาถึงคำถามที่ว่า ถึงแม้จะคุมแล้วลดสาเหตุต่างๆแล้วแต่ก็ยังเป็นอยู่...จะทำอย่างไรดี?
คำตอบแรกที่คนไทยส่วนใหญ่ปฏิบัติก็คือ กินยา ทายา รักษาด้วยอาการนวดแบบโบราณ และใช้นํ้ามนต์ นํ้ามันเท่าที่จะทำได้ และล่าสุด ก็มักตัดสินใจใช้วิธีทันสมัยคือ ตัดสินใจผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่า
จะไปทำที่ไหน? อย่างไรบ้าง? อ่านต่อพรุ่งนี้นะครับ.
“ซูม”