ตอนที่ยังไม่ได้ขุดคลองสุเอซ เมืองตามเส้นทางสายไหมจากจีนไปยุโรปคึกคักเต็มไปด้วยผู้คน มีการก่อสร้างอาคารสถานที่เพื่อรองรับนักเดินทาง
คลองสุเอซเปิดใช้เมื่อ 17 พฤศจิกายน ค.ศ.1869 ทำให้การเดินทางเชื่อมระหว่างมหาสมุทรอินเดียและแอตแลนติกไม่ต้องไปอ้อมแหลมกู๊ดโฮป ร่นระยะทางมากถึง 8.9 พันกิโลเมตร ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา การขนส่งสินค้าจากจีนไปยุโรปก็ใช้การขนส่งทางเรือแทน เมืองตามเส้นทางสายไหมก็ลดความสำคัญ ผู้คนตกงาน และอพยพออกจากเมือง
20-30 ปีที่แล้ว พวกเราไปเอเชียกลาง พบว่ามีเมืองที่เงียบเหงาราวกับป่าช้าหลายแห่ง ทว่าเมื่อรัสเซีย จีน และอินเดีย เจริญ กลุ่มประเทศเอเชียกลางซึ่งอยู่ตรงกลางระหว่างรัสเซีย จีน อินเดีย ก็ฟื้นคืนชีพ
เอาเรื่องนี้มาเขียนเพราะได้อ่านเรื่องของนิวซีแลนด์ที่ขณะนี้มีผู้คนเริ่มย้ายออกนอกประเทศ นิวซีแลนด์เศรษฐกิจไม่ดี ไม่มีงานให้ทำ นักท่องเที่ยวเริ่มไม่เดินทางไปเยือน หลายเมืองเริ่มเงียบ มนุษย์เราจะอยู่ที่ไหนก็ได้ถ้ามีอาหาร จะมีอาหารก็ต้องมีเงิน เงินก็มาจากการทำงาน ที่ไหนไม่มีงานให้ทำก็ย้ายออกไปดีกว่า
นิวซีแลนด์เป็นประเทศหนึ่งซึ่งมีทัศนียภาพสวยงาม มีภูเขา ทะเลสาบ ธารน้ำแข็ง มีมาตรฐานชีวิตที่ดี เขียนให้เข้าใจง่ายคือ เป็นประเทศที่ผู้คนใฝ่ฝันปรารถนาจะไปอยู่ เป็นประเทศที่ได้รับการจัดอันดับให้น่าอยู่เป็นอันดับ 6 ของโลกปี 2022
ปัจจัยที่ใช้สำรวจว่าประเทศใดน่าอยู่เป็นเรื่องของความปลอดภัย โอกาสทางเศรษฐกิจ คุณภาพชีวิต ความสามารถในการเดินทางทั่วโลก และอิสระทางการเงิน
ค.ศ.2024 อันดับความน่าอยู่ของนิวซีแลนด์ร่วงลงไปถึงอันดับที่ 20 เฉพาะในปีนี้ คนนิวซีแลนด์ 1.31 แสนคน ย้ายหนีออกจากนิวซีแลนด์ไปลงหลักปักฐานและหางานทำในต่างประเทศ โดยเฉพาะที่ออสเตรเลีย ประเทศเพื่อนบ้านที่อยู่ไม่ไกล ทว่ามีเศรษฐกิจดี มากกว่าร้อยละ 50 ของผู้อพยพมีอายุระหว่าง 20-39 ปี เมื่อมีการสอบถามว่าทำไมถึงย้าย ส่วนใหญ่ตอบว่าต้องการหางานที่มีคุณภาพ และมีงานที่หลากหลายมากกว่า
...
ค.ศ.2022 เงินเฟ้อในนิวซีแลนด์พุ่งไปถึงร้อยละ 7.3 ค่าบ้านในนิวซีแลนด์ก็พุ่งสูงมาก คนนิวซีแลนด์ที่ทำงานมีรายได้ต้องกันเงินไว้ร้อยละ 53-57 เพื่อใช้ผ่อนหนี้บ้าน มากกว่าครึ่งหนึ่งของรายได้ที่ได้รับต่อเดือน ราคาบ้านพุ่งขึ้นต่อเนื่องจนราคามากกว่ารายได้โดยเฉลี่ยของประชาชนถึง 7 เท่า คาดว่าในปีหน้า ค.ศ.2025 ราคาบ้านในนิวซีแลนด์มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นร้อยละ 6 และ ค.ศ.2026 จะเพิ่มขึ้นอีกร้อยละ 5
คนนิวซีแลนด์ยังทุกข์จากราคาอาหารที่เพิ่มสูงขึ้นระหว่าง ค.ศ.2022-2023 ถึงร้อยละ 56 อัตราการว่างงานพุ่งขึ้นร้อยละ 4.6 จนถึงสิ้นเดือนมิถุนายน 2024
ประเทศใดประเทศหนึ่งจะรุ่งเรืองหรือรุ่งริ่ง อยู่ที่จำนวนของทรัพยากรมนุษย์ที่มีคุณภาพ หากคนอายุน้อยและมีคุณภาพย้ายหนีออกจากประเทศของตัวมากขึ้นเรื่อยๆ จะทำให้ในประเทศเหลือแต่คนเฒ่าชะแรแก่ชราที่กินบำนาญ ที่นอกจากรัฐบาลต้องเก็บภาษีมาเป็นค่าบำนาญแล้ว ก็ยังต้องแบ่งเงินมาใช้ในค่ารักษาพยาบาล ซึ่งเป็นจำนวนมหาศาล
ใครจะนึกเล่าครับ ว่าประเทศน่าอยู่ที่ติดท็อปเท็นของโลกอย่างนิวซีแลนด์จะหลุดร่วงตกอันดับมาอยู่ที่อันดับ 20 และมีแนวโน้มที่จะรุ่งริ่งต่อไป อันที่จริงคนจีนและอินเดียก็ย้ายออกจากประเทศเดิมกันเยอะ แต่ปรากฏการณ์การย้ายออกนอกประเทศของคนนิวซีแลนด์ต่างจากของจีนและอินเดีย จีนและอินเดียมีประชากรมากกว่าพันล้านคน ย้ายไปอยู่ที่ไหนก็สร้างธุรกิจและสร้างสะพานให้เงินไหลวนกลับมายังประเทศแม่ และหมุนเวียนกลับไปหลายรอบ ทำให้มีความมั่งคั่งเพิ่มขึ้น
ทว่านิวซีแลนด์มีประชากรเพียง 5 ล้านคน น้อยกว่าประชากรแกะถึง 5 เท่า หากไม่รีบแก้ไข โอกาสที่นิวซีแลนด์จะเงียบเหงาราวกับป่าช้าอย่างเอเชียกลางหลังการสร้างคลองสุเอซก็มีสูง เราเอาใจช่วยให้นิวซีแลนด์แก้ไขปัญหานี้ได้ครับ.
นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัย
songlok1997@gmail.com
คลิกอ่านคอลัมน์ “เปิดฟ้าส่องโลก” เพิ่มเติม