UNRWN คืออะไร องค์กรช่วยเหลือหรือผู้ก่อการร้าย ทำไมอิสราเอลสั่งแบน?

• อิสราเอลผ่านกฎหมายใหม่ ห้าม UNRWA ปฏิบัติงานในดินแดนของพวกเขา และห้ามติดต่อสื่อสารกับเจ้าหน้าที่อิสราเอล
  
  
• หลายประเทศออกมาประณามอิสราเอลที่ผ่านกฎหมายฉบับนี้ โดยแสดงความกังวลว่า มันอาจกระทบต่อการกระจายความช่วยเหลือในฉนวนกาซาอย่างรุนแรง
  
  
• อิสราเอลกับ UNRWA มีปัญหากันมานานหลายสิบปีแล้ว แต่ความตึงเครียดเพิ่มสูงขึ้นหลังเกิดสงครามในกาซา ซึ่งอิสราเอลกล่าวหาว่า ลูกจ้างของ UNRWA หลายร้อยคนเป็นสมาชิกกลุ่มก่อการ้าย
  
  

รัฐสภาอิสราเอลลงมติผ่านร่างกฎหมาย ห้ามองค์กร UNRWA ปฏิบัติการหรือดำเนินงานในดินแดนอิสราเอล และเยรูซาเลมตะวันออกแล้ว เมื่อวันจันทร์ที่ 28 ต.ค. 2567 ท่ามกลางเสียงประณามว่านี่อาจเป็นการ บั่นทอนการกระจายความช่วยเหลือในฉนวนกาซา ซึ่งประชาชนนับล้านกำลังรับเคราะห์จากสงครามที่ดำเนินมานาน 1 ปีแล้ว

UNRWA หรือ สำนักงานบรรเทาทุกข์และจัดหางานของสหประชาชาติสำหรับผู้ลี้ภัยปาเลสไตน์ในตะวันออกใกล้ เป็นองค์กรของสหประชาชาติเพื่อช่วยเหลือผู้ลี้ภัยชาวปาเลสไตน์ในกาซา, เขตเวสต์แบงก์, เยรูซาเลมตะวันออก รวมทั้งในประเทศข้างเคียง

แต่พวกเขากลับมีปัญหากับรัฐบาลอิสราเอล ซึ่งกล่าวหาว่า ลูกจ้างของ UNRWA หลายคนมีส่วนเกี่ยวข้องกับการโจมตีครั้งใหญ่ของกลุ่มฮามาส เมื่อ 7 ต.ค. 2566 อันเป็นจุดเริ่มต้นสงครามในกาซา และสหประชาชาติเองก็ยอมรับว่า มีพนักงานบางคนถูกไล่ออก เพราะอาจมีส่วนเกี่ยวข้องกับเรื่องนี้

ความขัดแย้งระหว่างทั้ง 2 ฝ่าย สามารถย้อนกลับไปได้นานหลายสิบปี UNRWA เป็นองค์กรอะไรกันแน่ ทำไมพวกเขาจึงมีปัญหากับรัฐบาลอิสราเอลมาตลอด?

UNRWA คือองค์กรอะไร?

UNRWA ก่อตั้งขึ้นในปี 2492 เพื่อช่วยเหลือชาวปาเลสไตน์กว่า 700,000 คน ที่ถูกบีบให้อพยพหรือหนีจากบ้านเกิด ไปอยู่ที่ฉนวนกาซา, เวสต์แบงก์ ซีเรีย, เลบานอน และจอร์แดน หลังการก่อตั้งประเทศอิสราเอล แต่ปัจจุบัน พวกเขากำลังให้ความช่วยเหลือชาวปาเลสไตน์เกือบ 6 ล้านคน

ตลอดหลายสิบปีที่ผ่านมา UNRWA เติบโตขึ้นเรื่อยๆ จนกลายเป็นองค์ใหญ่ที่สุดของสหประชาชาติที่เคลื่อนไหวอยู่ในฉนวนกาซา มีลูกจ้างประมาณ 13,000 คนอยู่ที่นั่น และเป็นกุญแจสำคัญในปฏิบัติการด้านมนุษยธรรมในดินแดนเล็กๆ แห่งนี้

งบประมาณหลักขององค์กรมากจากเงินบริจาคโดยสมัครใจจากชาติสมาชิกสหประชาชาติ โดยที่ UN อัดฉีดเงินทุนให้โดยตรงจำนวนหนึ่ง จากนั้น UNRWA ก็จะนำงบประมาณไปใช้จัดหาและกระจายความช่วยเหลือ กับเปิดที่พักชั่วคราวและสร้างโครงสร้างพื้นฐานจำเป็น เช่นศูนย์พยาบาล, ศูนย์ฝึกครู และโรงเรียนประถมกว่า 300 แห่ง

หลังจากสงครามในกาซาเริ่มขึ้น UNRWA เปิดเผยว่า พวกเขามอบถุงบรรจุอาหารให้ประชาชนในกาซาไปแล้ว 1.9 ล้านคน และให้คำปรึกษาด้านการแพทย์ทั่วกาซาอีกเกือบ 6 ล้านครั้ง ตลอดช่วงกว่า 1 ปีที่ผ่านมา

นอกจากนั้น มีเจ้าหน้าที่ UNRWA ถูกสังหารในสงครามไปแล้วมากกว่า 200 ศพ

อิสราเอลกับ UNRWA ทะเลาะอะไรกัน?

อิสราเอลวิพากษ์วิจารณ์ UNRWA มานานแล้ว เนื่องจากชาวอิสราเอลจำนวนมากต่อต้านการตั้งองค์กรนี้

เรื่องชะตากรรมของผู้อพยพเป็นปัญหาหลักในความสัมพันธ์ระหว่างชาติอาหรับกับอิสราเอล ชาวปาเลสไตน์ยังคงหวังที่จะได้กลับไปยังดินแดนบ้านเกิด ที่ตอนนี้หลายส่วนถูกยึดครองและอยู่ภายในดินแดนอิสราเอล

แต่ฝ่ายอิสราเอลปฏิเสธความหวังที่จะได้กลับบ้านของชาวปาเลสไตน์ และวิพากษ์วิจารณ์การก่อตั้ง UNRWA โดยโจมตีว่า การมีอยู่ขององค์นี้ ทำให้สถานะผู้ลี้ภัยของชาวปาเลสไตน์สืบทอดต่อกันไปรุ่นสู่รุ่น ผูกติดชาวปาเลสไตน์กับสภานะผู้ลี้ภัย และทำให้พวกเขายังมีความหวังที่จะได้กลับบ้าน

นอกจากนั้น รัฐบาลอิสราเอลยังประณามบทเรียนและหนังสือเรียนที่ UNRWA ใช้สอนเด็กๆ ชาวปาเลสไตน์ด้วย เพราะพวกเขามองว่า เป็นการปลูกฝังมุมมองต่อต้านอิสราเอล และอ้างด้วยว่า สื่อการสอนหนึ่งของ UNRWA สอนเด็กว่า อิสราเอลกำลังพยายามลบตัวตนของชาวปาเลสไตน์

คณะกรรมาธิการยุโรปเคยยอมรับก่อนหน้านี้ว่า พวกเขาพบบทเรียนที่มีแนวคิดต่อต้านชาวยิว และปลุกปั่นให้ใช้ความรุนแรงอยู่ภายในหนังสือเรียน ซึ่งรัฐสภายุโรปก็เรียกร้องมาตลอดว่า การบริจาคเงินของสหภาพยุโรป (EU) แก่ องค์การบริหารแห่งชาติปาเลสไตน์ ควรมีเงื่อนไขกำหนดให้กำจัดเนื้อหาเหล่านี้ออกไป

ทำไมอิสราเอลแบน UNRWA?

UNRWA เคยถูกรัฐบาลอิสราเอลกดดันมาแล้วหลายครั้ง รวมถึงเมื่อเดือนมกราคม อิสราเอลอ้างว่า ลูกจ้างของ UNRWA กว่า 450 คน เป็นสมาชิกขององค์กรก่อการร้าย และหลายคนมีส่วนเกี่ยวข้องกับการโจมตีครั้งใหญ่ของกลุ่มฮามาส เมื่อ 7 ต.ค. 2566 ซึ่งทำให้มีผู้เสียชีวิตในอิสราเอลร่วม 1,200 ศพ และอีก 250 คนถูกจับไปเป็นตัวประกัน

ข้อกล่าวหนานี้ ทำให้หลายประเทศรวมถึง ออสเตรเลีย, ออสเตรีย, อังกฤษ, แคนาดา, เอสโตเนีย, ฟินแลนด์, เยอรมนี, อิตาลี, ญี่ปุ่น, เนเธอร์แลนด์, โรมาเนีย, สวิตเซอร์แลนด์ และสหรัฐฯ ประกาศระงับการบริจาคเงินทุนให้แก่ UNRWA

หลังจากนั้น สหประชาชาติก็ดำเนินการสืบสวนเพื่อหาความเกี่ยวข้องระหว่างลูกจ้างของ UNRWA กับการโจมตีของฮามาส และในเดือนสิงหาคม พวกเขาออกมาเปิดเผยว่า ลูกจ้าง UNRWA 9 คน ถูกไล่ออกแล้ว เนื่องจากอาจมีส่วนเกี่ยวข้องกับการโจมตีดังกล่าว ทำให้ประเทศส่วนใหญ่กลับมาบริจาคทุนให้แก่องค์กรนี้อีกครั้ง

เมื่อคืนวันจันทร์ที่ผ่านมา (28 ต.ค.) นายกรัฐมนตรี เบนจามิน เนทันยาฮู ของอิสราเอล ออกมาย้ำข้อกล่าวหาอีกครั้งว่า พนักงานของ UNRWA เกี่ยวข้องกับการก่อการร้ายต่ออิสราเอล และต้องถูกนำตัวมาลงโทษ

ผลกระทบที่อาจเกิดขึ้น

ภายใต้กฎหมายใหม่ การติดต่อกันระหว่างเจ้าหน้าที่อิสราเอลกับ UNRWA จะถือเป็นการกระทำที่ผิดกฎหมาย นอกจากนั้นยังห้าม UNRWA ทำกิจกรรมใดๆ ภายในดินแดนของอิสราเอล โดยกฎหมายจะเริ่มมีผลบังคับใช้ใน 3 เดือนข้างหน้า

ผู้เชี่ยวชาญคาดว่า กฎหมายนี้อาจส่งผลกระทบต่องานของ UNRWA อย่างหนัก เพราะถึงแม้ว่าโครงการเกือบทั้งหมดของพวกเขาจะอยู่ในกาซา และเวสต์แบงก์ พวกเขาก็ต้องขอความยินยอมจากอิสราเอลเพื่อปฏิบัติงาน รวมถึงเพื่อเคลื่อนย้ายสิ่งของช่วยเหลือผ่านด้านตรวจต่างๆ ระหว่างอิสราเอลกับกาซา

นายวิลเลียม เดียร์ ผู้อำนวยการของ UNRWA บอกกับสำนักข่าว บีบีซี ว่า การถูกห้ามติดต่อสื่อสารหมายความว่า การขออนุญาตจะเป็นไปไม่ได้ และเมื่อขออนุญาตไม่ได้ UNRWA ก็จะไม่สามารถปฏิบัติงานในกาซา หรือเขตเวสต์แบงก์ได้ รวมถึงการขนเสบียงอาหารผ่านดินแดนของอิสราเอลไปให้ชาวปาเลสไตน์ด้วย

“เราจะไม่สามารถเดินทางเข้าสู่กาซา โดยไม่ตกเป็นเป้าหมายการโจมตีได้ ขณะที่พนักงานระหว่างประเทศก็จะไม่สามารถขอวีซ่าได้อีกต่อไป”

และเนื่องจากที่ผ่านมา UNRWA กับองค์กรเสี้ยววงเดือนแดง รับหน้าที่กระจายความช่วยเหลือเกือบทั้งหมดในกาซา น.ส.ซินดี แมคเคน ผู้อำนวยการโครงการอาหารโลกแห่งสหประชาชาติ จึงเกรงว่า หากไม่มี UNRWA ในกาซา องค์กรช่วยเหลือต่างๆ ที่เหลืออยู่จะไม่สามารถกระจายเสบียงอาหารและยาที่จำเป็นแก่ผู้ประสบภัยได้อย่างมีประสิทธิภาพ





ผู้เขียน : ทิตชนม์ สว่างศรี

ที่มา : bbc , aljazeera