1 กันยายน 2024 ประธานาธิบดีไต้หวัน นายไล่ชิงเต๋อ ให้นายสีจิ้นผิง ประธานาธิบดีสาธารณรัฐประชาชนจีน ไปทวงดินแดนคืนจากรัสเซีย
“จีนเสียดินแดนให้รัสเซีย แต่ไม่เคยมีความพยายามที่จะนำดินแดนเหล่านั้นคืนเลย” “ทำไมไม่เอาดินแดนที่ถูกยึดโดยรัสเซียผ่านสนธิสัญญาไอกุนคืนมาบ้างล่ะ”
ผู้อ่านท่านที่เคารพ สนธิสัญญาไอกุน ค.ศ.1858 เป็นสนธิสัญญาระหว่างจีนกับรัสเซีย ข้อใหญ่ใจความของสนธิสัญญานี้ก็คือ ให้รัสเซียมีอำนาจปกครองดินแดนทางเหนือของแม่น้ำอามูร์ (ที่จีนเรียกว่าแม่น้ำเฮย์หลงเจียง) ให้จีนและรัสเซียร่วมกันปกครองดินแดนทางฝั่งตะวันออกของแม่น้ำอุสซูรีไปจนจดฝั่งทะเล
ราชวงศ์ชิงปกครองแผ่นดินจีนระหว่าง ค.ศ.1644–1912 จีนทำสนธิสัญญาฉบับแรกกับรัสเซียใน ค.ศ.1689 เรียกว่าสนธิสัญญาเนียร์ชินสค์ กำหนดพรมแดนระหว่างประเทศทั้งสองทางไซบีเรีย เมื่อราชวงศ์ชิงเสื่อมอำนาจ รัสเซียละเมิดโดยการออกสำรวจไซบีเรียและตั้งนิคมเพื่อเป็นศูนย์กลางการค้า ต่อมาจีนกับรัสเซียกำหนดพรมแดนกันใหม่ตามสนธิสัญญาเคียคตา ค.ศ.1725
อังกฤษทำสงครามฝิ่นกับจีนระหว่าง ค.ศ.1839-1842 ผลของสงครามฝิ่นคือจีนแพ้ รัสเซียเห็นเป็นโอกาสจึงขยายอำนาจในไซบีเรีย นายนิโคไล มูราเวียฟ ข้าหลวงใหญ่ของไซบีเรียตะวันออกบอกว่า ถ้ารัสเซียควบคุมแม่น้ำอามูร์ตอนล่างได้ จะช่วยขยายการค้าระหว่างแมนจูเรียกับไซบีเรีย ทำให้ชาวรัสเซียไปตั้งนิคมในไซบีเรียได้มากขึ้น รัสเซียจะสามารถแข่งขันกับชาติตะวันตกในการค้าขายกับจีนได้
ค.ศ.1849-1856 นายมูราเวียฟส่งคณะสำรวจไปยังแม่น้ำอามูร์ถึง 3 ครั้ง และตั้งนิคมชาวรัสเซียในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของแมนจูเรีย เช่น เมืองนิโคเลฟสค์ (ตั้งตามพระนามของพระเจ้านิโคลัสที่ 1) เมืองมิฮาอิลอฟสค์ และเมืองโบโกรอดสค์
...
รัฐบาลจีนประท้วงรัสเซียที่ละเมิดสนธิสัญญาเคียคตา แต่จีนไม่สามารถต้านทานการรุกล้ำของนายมูราเวียฟได้ เพราะจีนมีปัญหากบฏไท่ผิง แถมยังถูกคุกคามจากอังกฤษและฝรั่งเศสในสงครามเรือแอร์โรว์
จีนอ่อนล้าเต็มที ค.ศ.1858 จีนจึงต้องไปขอความสนับสนุนจากรัสเซีย โดยการส่งข้าหลวงฝ่ายทหารของมณฑลเฮย์หลงเจียงที่ชื่อนายอี้ชานไปขอเจรจากับนายมูราเวียฟ และลงนามในสนธิสัญญาไอกุนเมื่อ 16 พฤษภาคม 1858
สนธิสัญญาไอกุนทำให้รัสเซียได้ดินแดนประมาณ 6 แสนตารางกิโลเมตรทางเหนือแม่น้ำอามูร์ และได้ปกครองดินแดนอีก 4 แสนตารางกิโลเมตรทางตะวันออกของแม่น้ำอุสซูรีร่วมกับจีน แต่รัฐบาลจีนไม่ได้ให้สัตยาบันสนธิสัญญานี้ทันที เพราะกลัวรัสเซียคุกคามภาคตะวันออกเฉียงเหนือของจีนได้สะดวก
ต่อมากองทัพอังกฤษและฝรั่งเศสยึดกรุงปักกิ่ง ค.ศ.1860 เคานต์นิโคไล พี. อิกนาเดียฟ ทูตรัสเซีย ฉวยโอกาสที่จีนกำลังเซ ตั้งตัวเป็นผู้ประสานงานความเข้าใจระหว่างจีนกับอังกฤษและฝรั่งเศส เมื่อสงครามเรือแอร์โรว์สิ้นสุดลง ทูตรัสเซียก็ทวงบุญคุณจากจีน พร้อมทั้งเตือนว่าสงครามอาจจะเกิดขึ้นอีก
จีนจำต้องลงนามในสนธิสัญญาปักกิ่งฉบับเพิ่มเติมจีน-รัสเซีย เมื่อเดือนพฤศจิกายน 1860 ยืนยันข้อความในสนธิสัญญาไอกุน รวมทั้งต้องยอมยกดินแดนทางตะวันออกของแม่น้ำอุสซูรีให้รัสเซียตั้งเป็นมณฑลชายทะเล ทำให้รัสเซียมีดินแดนติดมหาสมุทรแปซิฟิกเป็นครั้งแรก
ค.ศ.1860 นายมูราเวียฟสร้างเมืองวลาดิวอสตอค ความสำเร็จของมูราเวียฟทำให้ได้รับการแต่งตั้งเป็นเคานต์นิโคไล มูราเวียฟ และได้รับสมญาว่าอามูร์สกี
ประธานาธิบดีไต้หวันคนปัจจุบันเอาประวัติศาสตร์มาบลัฟประธานาธิบดีสีจิ้นผิง เหมือนกับจะบอกว่า ลื้อก็จะเอาแต่ไต้หวัน อ้างว่าไต้หวันเป็นแผ่นดินจีนมาก่อน ทำไมไม่ไปทวงดินแดนคืนจากรัสเซียบ้างล่ะ
ครอบครัวผมไปเมืองวลาดิวอสตอคบ่อย ระหว่าง 12-19 ตุลาคม 2024 รศ.ทรงกลด จารุสมบัติ จากภาควิชาวนผลิตภัณฑ์ คณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ชวน ร.ต.อ.ดร.นิติภูมิธณัฐ มิ่งรุจิราลัย ไปเยือนเมืองวลาดิวอสตอคเพื่อศึกษาการขนส่งสินค้าจากท่าเรือวลาดิวอสตอคมาไทย รศ.ทรงกลดแจ้งกับทางรัสเซียว่าจะไปกัน 18 คน ขณะนี้ยังขาดอีก 4 คน ท่านใดสนใจร่วมเดินทางสอบถามได้ที่ไลน์ไอดี @ntp59 ครับ.
นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัย
songlok1997@gmail.com
คลิกอ่านคอลัมน์ “เปิดฟ้าส่องโลก” เพิ่มเติม