ค.ศ.1996 คณะฏอลีบานบุกยึดกรุงคาบูล ยึดอำนาจประธานาธิบดี บูราฮานูดีน ร็อบบานีย์ ได้สำเร็จ หลังจากนั้นก็เปลี่ยนชื่อประเทศเป็นอิสลามิกเอมิเรตส์ และประกาศใช้กฎหมายอิสลามอย่างเข้มงวด
ค.ศ.2001 สหรัฐฯประกาศว่า อุซามะห์ บิน ลาเดน ผู้นำอัลกออิดะห์เป็นผู้อยู่เบื้องหลังการระเบิดตึกเวิลด์เทรดเมื่อ 11 กันยายน 2001 หลังจากนั้น อุซามะห์ก็หนีมาซ่อนตัวอยู่ที่อัฟกานิสถาน ภายใต้การคุ้มครองของฏอลีบาน
สหรัฐฯขอให้รัฐบาลฏอลีบานส่งตัวอุซามะห์ แต่ฏอลีบานปฏิเสธ สหรัฐฯจึงบุกอัฟกานิสถานและล้มรัฐบาลฏอลีบาน จน ค.ศ.2004 ก็มีการร่างรัฐธรรมนูญใหม่สำเร็จ และมีการเลือกตั้งจนได้ฮามิด คาร์ไซ เป็นประธานาธิบดีของอัฟกานิสถาน
20 ปีที่สหรัฐฯอยู่เบื้องหลังการปกครองประเทศ คณะฏอลีบานก็ยังเคลื่อนไหวต่อต้านกองทัพสหรัฐฯ ระหว่าง ค.ศ.2001-2021 มีคนตายจากการต่อต้าน 241,000 คน และมีอีกมากมายที่ตายจากความยากจนและความหิวโหย
16 สิงหาคม 2021 กลุ่มฏอลีบานยึดกรุงคาบูล คนเป็นจำนวน ไม่น้อยตกใจ กังวล แล้วก็กลัวระบอบปกครองของฏอลีบาน โดยเฉพาะกลัวการนำกฎหมายชารีอะฮ์กลับมาใช้อย่างจริงจัง หลายคนกังวลใจว่า การประกาศใช้กฎหมายชารีอะฮ์ “ตามคำนิยามของฏอลีบาน” จะ ทำให้มีการละเมิดสิทธิมนุษยชน โดยเฉพาะอย่างยิ่งการละเมิดต่อสตรี
ค.ศ.1988 เด็กหญิงนาเดีย นาดีม (Nadia Nadim) ถือกำเนิดเกิดมาที่เฮรัต เมืองใหญ่อันดับ 3 ของอัฟกานิสถาน ที่ตั้ง อยู่ริมแม่น้ำฮะรี เธอใช้ชีวิตในเฮรัตจนกระทั่งอายุ 11 ขวบ คุณพ่อ ก็โดนคณะฏอลีบานฆ่าทิ้ง คุณแม่พาเธอและน้องสาวอีก 4 คน อพยพหนีมาอยู่ยุโรป ด้วยความมุ่งหวังตั้งใจที่เริ่มต้นชีวิตใหม่ที่อังกฤษ แต่พวกหากินกับการขนผู้อพยพพาครอบครัวนาดีมมาทิ้งไว้ที่ราชอาณาจักรเดนมาร์ก เธอจึงต้องลงหลักปักฐานที่นี่
...
ตอนที่อยู่ในอัฟกานิสถาน เด็กหญิงนาเดียไม่เคยได้รับอนุญาตให้เล่นกีฬาใดเลย เมื่อมาอยู่ที่เดนมาร์ก นาเดียจึงลองเล่นฟุตบอล และด้วยความมุ่งมั่นอันแรงกล้าทำให้เธอเป็นนักฟุตบอลที่ประสบความสำเร็จ ถึงขนาดเป็นนักฟุตบอลทีมชาติของเดนมาร์ก
นาเดียเป็นตัวแทนทีมชาติเดนมาร์กลงสนามแข่งขัน 98 ครั้ง ทำประตูได้มากกว่า 200 ประตู คนเรานะครับ ความที่มาจากสังคมและประเทศที่ไม่ให้โอกาสสตรี เมื่อเธอพ้นจากสังคมกดดันและกีดกัน เธอก็มุ่งมั่นกับโอกาสใหม่ที่ได้รับอย่างเต็มที่
นาเดียมีวินัยในการฝึกซ้อม ต่อมาเธอได้เล่นกับสโมสร B52 Aalaborg และเล่นให้กับทีมชาติเดนมาร์กอย่างที่ผมเรียนไปแล้ว นาเดียฝึกฝนภาษาใหม่ๆ จนมีการบันทึกว่าเธอพูดได้อย่างคล่องแคล่ว 11 ภาษา นิตยสารฟอร์บส์ยกย่องให้นาเดียเป็น The Forbes List of Powerful Women หรือผู้หญิงที่ทรงอิทธิพลที่สุดในวงการกีฬานานาชาติ
นาเดียตระหนักว่า เมื่อเวลาผ่านไป ร่างกายก็จะชำรุดทรุดโทรม พละกำลังก็มีไม่มากอย่างเก่า เธอจึงคิดเรื่องอาชีพอื่นทดแทนหลังจากเลิกเล่นฟุตบอลแล้ว นาเดียเรียนในมหาวิทยาลัยแพทย์ของเดนมาร์ก ช่วงไหนเป็นเทศกาลฟุตบอล เธอก็ใช้วิธีเรียนทางไกล จนสำเร็จเป็นแพทยศาสตรบัณฑิต เป้าหมายของเธอคือการเรียนต่อสาขาเฉพาะทางเพื่อประกอบอาชีพศัลยแพทย์
ขณะนี้คณะฏอลีบานเข้มข้นกับประชาชนของตนมากขึ้นเรื่อยๆ ผู้อำนวยการฝ่ายแผนงานและกฎหมายประจำกระทรวงป้องกันอบายมุขและเผยแพร่คุณธรรมเปิดเผยว่า กระทรวงของตนได้ทำลายเครื่องดนตรี 21,328 ชิ้นในรอบปีที่ผ่านมา
เจ้าหน้าที่ความมั่นคง 281 นาย ถูกให้ออกจากราชการ เนื่องจากไม่ไว้เคราตามธรรมเนียมปฏิบัติของชายมุสลิม เดิมอัฟกานิสถานมีกระทรวงเพื่อสตรี แต่หลังจากยึดอำนาจเมื่อ ค.ศ.2021 คณะฏอลีบานก็เปลี่ยนชื่อกระทรวงเป็น “กระทรวงป้องกันอบายมุขและเผยแพร่คุณธรรม” ทุกวันนี้ ผู้หญิงที่แต่งกายไม่ถูกต้องตามหลักศาสนา หรือผู้หญิงที่เดินทางโดยไม่มีผู้ปกครองที่เป็นชายมาด้วย จะถูกสกัด จับกุม คุมตัว
หลายท่านมาปรึกษาเรื่องอยากเดินทางไปอัฟกานิสถาน ผมแนะนำว่าอย่าเพิ่งไปเลยครับ เพราะท่านอาจจะเผลอไม่ปฏิบัติตนให้สอดคล้องกับกฎหมายชาริอะฮ์และขนบธรรมเนียมประเพณี อาจจะถูกจับกุมคุมขังได้ บางเรื่องบางอย่างเสี่ยงแล้วได้ประโยชน์ แต่การเดินทางไปในประเทศเสี่ยง ไม่คุ้มครับ.
นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัย
songlok1997@gmail.com
คลิกอ่านคอลัมน์ “เปิดฟ้าส่องโลก” เพิ่มเติม