ทหารนาโตที่ส่งเข้าไปในอูเครนมาจากสหราชอาณาจักร ฝรั่งเศส โปแลนด์ ฟินแลนด์ และชาติสมาชิกนาโตอื่น ทหารเหล่านี้ไม่ใช่นักรบรับจ้าง แต่แต่งกายในเครื่องแบบทหารและประดับเครื่องหมายชัดเจนว่ามาจากประเทศใด นาโตบอกว่าทหารเหล่านี้ไม่ใช่ทหารสู้รบ แต่เป็นที่ปรึกษาทางเทคนิคการใช้อาวุธยุทโธปกรณ์ที่สหรัฐฯและนาโตส่งไปช่วยอูเครน
มีการวิเคราะห์ว่า หากไบเดนชนะการเลือกตั้งประธานาธิบดีสหรัฐฯในเดือนพฤศจิกายน 2024 หลังจากนั้นสหรัฐฯจะโหมสงครามกับ รัสเซียโดยใช้กองกำลังของสหรัฐฯและนาโตลุย หลายคนมองว่าสหรัฐฯไม่สามารถจะอยู่ได้โดยไม่มีสงครามใหญ่ สงครามหลายแห่ง ที่สหรัฐฯเข้าไปอยู่นานเกือบ 20 ปีและจบลงที่สหรัฐฯพ่ายแพ้ (เช่นที่เวียดนามหรืออัฟกานิสถาน) แต่ที่สหรัฐฯได้รับก็คือได้ยื้อความเป็นมหาอำนาจด้วยการสร้างความวุ่นวายให้โลก และให้ชาติรัฐต่างๆ อยู่ด้วยความหวาดระแวง จนต้องนำเข้าอาวุธยุทโธ ปกรณ์จากสหรัฐฯ
ตอนที่ทะเลาะกับญี่ปุ่นในสงครามโลกครั้งที่ 2 สหรัฐฯเอาใจโฮจิมินห์ถึงขนาดส่งพันตรีอาร์คีมีดีส แพ็ตตี้ จากสำนักงานยุทธศาสตร์ทหารมาเป็นที่ปรึกษาให้โฮจิมินห์ สหรัฐฯสนับสนุนทางทหาร จัดและฝึกอาวุธให้ทหารเวียดมินห์เพื่อสู้กับทหารญี่ปุ่น แต่ยังไม่ทันได้รบกันจริงๆ ญี่ปุ่นก็ยอมจำนนเสียก่อน
โฮจิมินห์นำกำลังเข้ายึดกรุงฮานอยและประกาศเอกราชให้กับเวียดนามเมื่อ 2 กันยายน 1945 ในวันประกาศเอกราช ทหารอเมริกันแต่งเครื่องแบบไปยืนเด่นเป็นสง่าในแถวผู้แทนจากนานาชาติเพื่อแสดงให้เห็นถึงการยอมรับและการสนับสนุนการประกาศเอกราชของโฮจิมินห์
ฝรั่งเศสซึ่งเคยแพ้โฮจิมินห์อย่างราบคาบไปแล้ว ถือโอกาสนี้กลับเข้ามายึดเวียดนามใหม่ ทำให้สหรัฐฯต้องเลือกว่าจะหนุนโฮจิมินห์ (หัวหน้าอดีตอาณานิคมผิวเหลือง) หรือจะหนุนฝรั่งเศส (เจ้าอาณานิคมผิวขาวด้วยกัน) ประธานาธิบดีทรูแมนของสหรัฐฯประกาศหนุนฝรั่งเศส โดยให้เหตุผลฝรั่งเศสจำเป็นต้องมีเวียดนาม เพราะเวียดนามเป็นอู่ข้าวอู่น้ำ ยางพารา และแหล่งแร่ตะกั่ว ให้ฝรั่งเศสนำไปกลับไปใช้ในยุโรป
...
สหรัฐฯไม่นึกถึงความที่โฮจิมินห์เคยช่วยสหรัฐฯรบกับญี่ปุ่น เมื่อประกาศเข้าข้างฝรั่งเศสแล้ว ค.ศ.1954 สหรัฐฯก็ให้ความช่วยเหลือฝรั่งเศสเป็นจำนวนเงินสูงถึง 1,063 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ (สมัยนั้นถือว่าสูงมาก) เมื่อเวียดนามถูกแบ่งเป็น 2 ประเทศ เป็นเวียดนามเหนือและเวียดนามใต้ โดยมีเส้นขนานที่ 17 องศาเหนือเป็นเส้นแบ่งเขตตามอนุสัญญาเจนีวา สหรัฐฯก็ส่งที่ปรึกษาเพื่อช่วยเหลือด้านการทหารเข้าไปที่เวียดนามใต้ (แบบเดียวกับที่นาโตส่งที่ปรึกษาเข้าไปในอูเครน โดยอ้างว่าทำหน้าที่ช่างเทคนิคปฏิบัติการรบ) เป็นการอ้างแบบเดียวกับที่เคยอ้างในสงครามเวียดนาม ซึ่งภายหลังกลุ่มที่ปรึกษานั้นแปลงสภาพเป็นกองบัญชาการช่วยเหลือทางทหารในเวียดนาม ที่เรารู้จักกันในนามแม็ควี (MACV)
อนุสัญญาเจนีวากำหนดให้มีการลงประชามติทั่วประเทศว่าจะปกครองแบบใด แต่สหรัฐฯไม่ยอมให้มีการลงประชามติ สิ่งที่อยู่ใต้สมองของสหรัฐฯคือ ต้องการใช้คนเผ่าพันธุ์เวียดฆ่ากันเอง แต่เดิมพวกเวียดเคยอยู่ในประเทศเดียวกัน ตอนหลังมาแยกประเทศ สหรัฐฯก็จับ 2 ประเทศนี้ให้รบกัน โดยตัวเองเข้าไปสนับสนุนฝ่ายใต้
เดิมรัสเซียกับอูเครนก็เคยเป็นประเทศเดียวกัน ประธานาธิบดีคนก่อนๆ ของอูเครนไม่เคยคิดก่อสงครามกับรัสเซีย ต่อมามีมือที่ มองไม่เห็นไปสร้างความนิยมให้เซเลนสกีจนได้รับการเลือกตั้งให้เป็นประธานาธิบดี สงครามก็เกิด แม้ว่าต้น ค.ศ.2024 ต้องมี การเลือกตั้งประธานาธิบดีอูเครนครั้งใหม่ แต่เซเลนสกีสั่งให้เลื่อน สหรัฐฯและนาโตก็ยอมเลื่อนให้เป็นไปตามที่เซเลนสกี ต้องการ
เมื่อสหรัฐฯหนุนเวียดนามใต้และสั่งให้ประธานาธิบดีโงดินห์เดียม ไม่ต้องตอบสนองต่อการลงประชามติในการรวมประเทศตามอนุสัญญาเจนีวา เวียดนามเหนือจึงตั้งกลุ่ม 559 เมื่อ 19 พฤษภาคม 1959 เพื่อหนุนกองกำลังกึ่งทหารที่มีชื่อว่า ‘แนวร่วมปลดปล่อยแห่งชาติเวียดนามใต้’ (เวียดกง) ที่ตั้งเมื่อ ค.ศ.1960 จากนั้นก็รบกันยาว จนถึงวันที่ 30 เมษายน 1975
เป็นวันที่สหรัฐฯแพ้เวียดกง.
นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัย
songlok1997@gmail.com
คลิกอ่านคอลัมน์ "เปิดฟ้าส่องโลก" เพิ่มเติม