รัฐบาลที่กำลังลำบากจากการสู้รบในต้น ค.ศ.2024 คือรัฐบาลทหารของพม่าและรัฐบาลของนายเซเลนสกีแห่งอูเครน อูเครนยังดีที่ยังได้เป็นตัวแทนของมหาอำนาจสหรัฐฯและสมาชิกนาโตไปรบกับรัสเซีย แม้เผชิญความลำบากทุกข์ยากยังไง สหรัฐฯก็ยังให้ความช่วยเหลือ
แต่รัฐบาลทหารพม่าผู้ขโมยอำนาจมาจากพรรคของนางอองซาน ซูจี ตอนนี้ต้องสู้กับกองกำลังหลากหลาย ผลของการต่อสู้ก็คือความแพ้ ทหารรัฐบาลพม่ารับเงินเดือนไม่ครบ อาหารการกินไม่พอ อยู่ได้ด้วยการออกปล้นจี้ผู้คนตามหมู่บ้านต่างๆ ชาวบ้านไม่มีเงิน ทหารรัฐบาลพม่าก็ปล้นอาหาร บุหรี่ เหล้า หมูเห็ดเป็ดไก่ที่ชาวบ้านเลี้ยงไว้มาประทังชีวิต เวลาเดียวกัน อาวุธยุทโธปกรณ์ก็ล้าสมัย ไม่เพียงพอ โดนคนกลุ่มน้อยโห่รุม ทหารพม่าก็วิ่งหนีหน้าตั้ง หนีทัพกลายเป็นเรื่องปกติ วันนี้เป็นผู้หมวดมีลูกน้อง 20-30 คน พรุ่งนี้อาจจะกลายเป็นผู้หมวดที่ไม่มี ลูกน้องสักคนก็ได้
ไม่มีประเทศไหนกล้าเปิดหน้าว่าหนุนรัฐบาลทหารพม่าที่นำโดยพลเอกอาวุโสมินอ่องหล่าย ใครเปิดตัวหนุนคนนั้นก็เสียชื่อ ไม่ว่าจะเป็นรัสเซีย จีน อินเดีย ไทย หรือประเทศอื่นใด ต่างก็เงียบๆ แต่คนไทยรู้เรื่องพม่าดี เพราะลูกหลานชาวพม่าทำงานอยู่ในแผ่นดินไทยเป็นล้านคน เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นภายในพม่าถูกรายงานมาสู่แรงงานพม่าและลงสู่โซเชียลมีเดียไทย
“ทหารพม่าไม่น่ารอด” หลายคนพูดประโยคนี้ สาธารณรัฐแห่งสหภาพก็เสี่ยงกับการเข้าสู่สถานะบ้านแตกสาแหรกขาด ไม่มีใครคาดเดาได้ว่าพม่าจะลงเอยอย่างไร กองทัพโกก้าง (MNDAA) กองทัพปลดปล่อยแห่งชาติตะอาง/ปะหล่อง (TNLA) และกองทัพยะไข่ (AA) ปฏิบัติการ 1027 ตั้งแต่ 27 ตุลาคม 2023 ทหารพม่าแตกในแทบทุกพื้นที่ ต่างหนีทัพข้ามไปพรมแดนอินเดีย
5 มกราคม 2024 กลุ่มติดอาวุธชนะทหารรัฐบาลพม่าเข้ายึดเล่าก์ก่าย เมืองหลักของเขตปกครองตนเองโกก้างของรัฐฉาน 16 มกราคม 2024 กองกำลังอาระกันยึดปะแลตวะ เมืองสำคัญในรัฐชิน ส่วนทหารรัฐบาลพม่าก็เหมือนเดิมครับ คือหนีทัพ การหนีทัพมีมากเสียจนเมื่อ 10 กุมภาพันธ์ 2024 กระทรวงสารนิเทศพม่าบอกว่า รัฐบาลออกกฎหมายบังคับให้ชายหญิงเป็นทหารนาน 2 ปี ชายที่มีอายุ 18-35 ปี และหญิงที่มีอายุ 18-27 ปี ทุกคนต้องไปเกณฑ์ทหาร
...
ต่อแต่นี้เป็นต้นไป เราจะเห็นหนุ่มสาวชาวพม่าหนีออกนอกประเทศมากขึ้น ปกติทั้งประเทศก็มีแต่คนแก่กับเด็ก มีหนุ่มสาวประปราย ซึ่งพวกนี้กลับไปดูแลพ่อแม่ที่แก่ชราหรือป่วย ด้วยกฎหมายการเกณฑ์ทหารฉบับนี้ เด็กหนุ่มสาวที่กำลังดูแลพ่อแม่ก็ต้องรีบเผ่น ขืนอยู่ในประเทศก็ถูกเกณฑ์ทหารไปสู้จนตายเปล่า
กลับไปที่อูเครน ใครดูโซเชียลมีเดียจะพบว่าตอนนี้มีแต่ผู้หญิงอูเครนถูกเกณฑ์ทหาร แล้วก็มีการประกาศสดุดีทหารหญิงที่ตายในสนามรบอยู่ต่อเนื่อง เกณฑ์ทั้งทหารชายและทหารหญิงแล้วก็ยังไม่พอ รัฐบาลอูเครนรับสมัครอาสาสมัครต่างชาติอายุ 18-60 ปี สามารถเดินทางไปอูเครน เองได้ สื่อสารภาษาอูเครนหรือภาษาอังกฤษหรือภาษาสเปนได้ ผู้สมัครไปรบที่อูเครน ไม่จำเป็นต้องมีประสบการณ์ทางทหารมาก่อน
หากอูเครนแพ้ หรือหากประชาชนไม่เอาแล้ว เซเลนสกีก็คงหนีไปอยู่สหรัฐฯ อังกฤษ หรือเยอรมนี แต่พลเอกอาวุโสมินอ่องหล่ายไม่มีที่ไป ไม่มีใครเอา รัสเซีย จีน อินเดีย คงไม่กล้าที่จะรับ ต่างออกมาส่งสัญญาณเป็นนัยๆ ว่าไม่ต้อนรับ อาจจะเป็นไปได้ถ้าจะปลอมตัวและหนีไปอยู่ในประเทศเพื่อนบ้านประเทศใด ประเทศหนึ่งและใช้ชีวิตแบบเรียบๆ เงียบๆ อย่างไม่มีใครรู้เห็น
อูเครนและพม่าเป็นประเทศที่ผมและครอบครัวไปเยือนบ่อย ทั้งสองประเทศมีแผ่นดินที่อุดมสมบูรณ์ เป็นอู่ข้าวอู่น้ำ ของภูมิภาค แต่ความละโมบโลภมากไม่รู้จักพอในอำนาจของพวกผู้นำทำให้มีสงคราม.
นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัย
songlok1997@gmail.com