จีนเป็นประเทศที่ค่อยๆทำ ค่อยๆพัฒนาไปทีละขั้น ไม่ค่อยเปิดตัวตูมตามเปรี้ยงปร้างเหมือนพวกฝรั่งมังค่า อย่างเช่น TikTok ซึ่งเป็นแอปพลิเคชันที่ใช้เผยแพร่และรับชมวิดีโอสั้น ที่ขณะนี้ได้รับความนิยมในหมู่ผู้ใช้งานโซเชียลมีเดียหลายล้านบัญชีทั่วโลก ครั้งแรก TikTok เปิดตัวด้วยการจำกัดเวลาของคลิปไว้เพียง 15 วินาที จุดเด่นของ TikTok เป็นเรื่องของความเร็วที่แต่ละคลิปมีการแนะนำว่า ควรจะมีความยาวแค่ 7-15 วินาที สมัยก่อนตอนเปิดตัวแรกๆหลายคนดูหมิ่นถิ่นแคลน TikTok ว่าแค่ 15 วินาทีจะมีประโยชน์อะไร ไม่มีใครดูหรอก ถ้าคนอยากชมวิดีโอก็จะไปที่ YouTube มากกว่า เพราะว่าดูได้ยาวนาน ดูได้จุใจ

หลังจากพัฒนาได้จนมั่นคงและมีผู้ใช้งานหลายล้านบัญชีแล้ว TikTok ก็เพิ่มเวลาของคลิปเป็น 1 นาที 3 นาที และ 10 นาทีตามลำดับ ไม่กี่เดือนที่ผ่านมา TikTok ทดสอบขีดจำกัดการอัปโหลดวิดีโอ 15 นาที ขณะนี้กำลังทดสอบความสามารถในการรองรับวิดีโอความยาว 30 นาที นี่หมายความว่า TikTok กำลังขยายฐานความนิยมไปสู่ผู้ใช้งานที่เคยชื่นชอบการรับชมวิดีโอบน YouTube

ก่อนหน้านี้ แพลตฟอร์มวิดีโอสั้นของ TikTok ทำให้ผู้ใช้งานไม่สามารถแชร์ข้อมูลต่างๆที่ต้องใช้เวลายาวนานได้ ไม่ว่าจะเป็นการเรียนการสอน การสอนสูตรการทำอาหาร การแนะนำด้านต่างๆ พวกนี้ต้องใช้เวลาในการอธิบาย หรือแม้แต่การนำรายการโทรทัศน์มาโพสต์แพร่ภาพย้อนหลัง ที่ต้องตัดเป็นคลิปย่อยๆก็ยังทำให้ผู้ชมอึดอัดคัดใจ

มีหลายประเทศแบน TikTok อย่างเมื่อเดือนสิงหาคม 2023 รัฐบาลเซเนกัลบล็อก TikTok ตามด้วยการจับกุมผู้นำฝ่ายค้าน เดือนเดียวกัน กระทรวงการสื่อสารโซมาเลียประกาศแบน TikTok ที่แบนรุนแรงกว่าใครก็คืออัฟกานิสถานซึ่งโฆษกรัฐบาลตอลีบานออกมาประกาศเมื่อเมษายน 2022 ว่า TikTok และแพลตฟอร์มวิดีโอต่างๆ ทางโลกออนไลน์ทำให้คนรุ่นใหม่หลงผิด ส่วนคอนเทนต์บน TikTok โฆษกรัฐบาลตอลีบานบอกว่า ‘ขัดต่อกฎหมายอิสลาม’

...

อาร์เมเนียแบน TikTok ตั้งแต่ตุลาคม 2020 ก่อนหน้านั้น คือเดือนกันยายน 2020 พลเมืองอาเซอร์ไบจานก็บอกว่าไม่สามารถเข้าใช้ TikTok ได้ มีอีกมากมายหลายประเทศครับ ที่ไม่ให้ประชาชนคนของตนเข้าถึง TikTok บางประเทศแบนอย่างถาวร บางประเทศแบนชั่วคราว เช่น อินโดนีเซีย อินเดีย บังกลาเทศ อิหร่าน จอร์แดน คีร์กิซ เนปาล ผมไม่สามารถจะนำการบล็อกการแบนมาลงได้หมดหรอกครับ

ผู้อ่านท่านผู้สนใจลองเข้าไปค้นในอินเตอร์เน็ตเรื่อง Censorship of TikTok เพราะมีกรณีกับอีกหลายประเทศ แม้แต่ปากีสถาน รัสเซีย ไต้หวัน ออสเตรีย เบลเยียม เดนมาร์ก เอสโตเนีย ฝรั่งเศส ไอร์แลนด์ ลัตเวีย มอลตา เนเธอร์แลนด์ นอร์เวย์ สหราชอาณาจักร แคนาดา สหรัฐฯ ออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ ฯลฯ

ความที่ TikTok เป็นแอปพลิเคชันของจีน หลายประเทศกังวลเรื่องความมั่นคง ข้อหาต่างๆที่ TikTok โดนมีเยอะแยะ รัฐบาลเนปาลแบน TikTok ด้วยข้อหารบกวนความสมานฉันท์ในสังคม รัฐบาลแคนาดาห้ามติดตั้งแอป TikTok ในอุปกรณ์ของรัฐ รัฐบาลอินโดนีเซียห้ามการทำธุรกรรมอีคอมเมิร์ซใน TikTok Shop เพื่อปกป้องพ่อค้าแม่ค้าปลีกออฟไลน์ 8 ประเทศทั่วโลกสั่งแบน TikTok เพราะกลัวข้อมูลประชาชนรั่วไหลและเป็นภัยความมั่นคง

สหรัฐฯประกาศหลายครั้งว่ามีความกังวลด้านความมั่นคง เพราะจีนอาจจะใช้ TikTok เป็นช่องทางล้วงข้อมูลสำคัญจากสหรัฐฯ นายกรัฐมนตรีเบลเยียมเคยพูดว่า “เราต้องไม่ไร้เดียงสา TikTok เป็นบริษัทจีนที่ได้รับคำสั่งให้ร่วมมือกับหน่วยข่าวกรองของจีนในปัจจุบัน” กระทรวงกลาโหมของเดนมาร์กห้ามพนักงานดาวน์โหลด TikTok บนอุปกรณ์ที่ทำงานเพราะศูนย์กลางความมั่นคงทางไซเบอร์ของเดนมาร์กบอกว่าไม่ปลอดภัย ใครที่ติดตั้งแอป TikTok ไว้ ให้ลบออกโดยเร็วที่สุด ส่วนอินเดียเคยห้ามใช้ TikTok ทั่วประเทศ และห้ามใช้แอปอื่นๆของจีนอีก 58 แอป

กว่า TikTok จะมีวันนี้ ต้องสู้กับอุปสรรคการไม่ย่อท้อ การปรับปรุงเทคโนโลยีให้ทันสมัยอยู่เสมอทำให้ TikTok ชนะใจผู้ใช้งานทั่วโลก สิ่งที่ TikTok กำลังจะเพิ่มขีดจำกัดระยะเวลาคลิปเป็น 30 นาทีเพื่อสู้กับ YouTube ไม่รู้ว่า TikTok จะต้องเจอกับอุปสรรคใดอีก หลายประเทศทั่วโลกแสดงออกอย่างไม่ปิดบังว่ากลัวแพลตฟอร์มวิดีโอของจีน เรื่องนี้ต้องดูกันยาวๆครับ.

นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัย
songlok1997@gmail.com