เมื่อเร็วๆนี้ มีการศึกษาใหม่จากนักวิจัยมหาวิทยาลัยโคโลราโด โบลเดอร์ สหรัฐอเมริกา ร่วมกับนักวิจัยจาก มหาวิทยาลัยแห่งชาติออสทรัล ปาตาโกเนีย (Universidad Nacional de la Patagonia Austral) ในอาร์เจนตินา ให้ความกระจ่างใหม่ว่าการนำม้ามาใช้ในอเมริกา ใต้ นำไปสู่การเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจและสังคมอย่างรวดเร็วในภูมิภาคนี้อย่างไร งานวิจัยใหม่ชี้ว่าเรื่องราวเกี่ยวกับผู้คนและม้าในอเมริกานั้น มีชีวิตชีวามากกว่าที่คิดไว้มาก
ทีมวิจัยเผยว่าหลังจากสำรวจในภูมิภาคปาตาโกเนีย (Pata gonia) ตรงบริเวณหุบเขา Chorrillo Grande 1 ทางตอนใต้ของอาร์เจนตินา มนุษย์เริ่มยึดครองหุบเขานี้เมื่อประมาณ 3,500 ปีเป็นอย่างน้อย ทีมวิจัยขุดพบซากที่ตั้งแคมป์ Aónikenk/Tehuelche ซึ่งเป็นของกลุ่มชนพื้นเมืองชาวเตฮูลเช่ ที่มักใช้ม้าเพื่อการล่าสัตว์ การขนส่ง การทำสงคราม และใช้เป็นอาหาร นอกจากนี้ ยังพบกระดูกม้า สิ่งประดิษฐ์และเครื่องประดับทำจากโลหะ จากนั้นก็ใช้การจัดลำดับดีเอ็นเอหรือสารทางพันธุกรรม การหาอายุของคาร์บอนกัมมันตภาพรังสี และการวิเคราะห์ไอโซโทปในรายการซากโบราณต่างๆที่ค้นพบ
ทีมวิจัยเผยว่า การค้นพบเหล่านี้จากดินปาตาโกเนีย แสดงให้เห็นถึงการแพร่กระจายของม้า การก่อกำเนิดของวิถีชีวิตผู้คนที่ใช้ม้าในพื้นที่ตอนใต้สุดของอเมริกาใต้ เกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว และส่วนใหญ่เป็นอิสระจากการควบคุมของชนชาวยุโรป.