โจเซฟ วิสซารีโอโนวิช สตาลิน เป็นเลขาธิการพรรคคอมมิวนิสต์โซเวียตระหว่าง ค.ศ.1927-1953 เป็นผู้นำสหภาพโซเวียตระหว่าง ค.ศ.1928-1953 รวมเวลาที่สตาลินเป็นผู้นำคือ 25 ปี

เลโอนิด อิลยิช เบรจเนฟ เป็นประธานคณะผู้บริหารสูงสุดของรัฐสภาโซเวียตแห่งสหภาพโซเวียตระหว่าง ค.ศ.1960-1964 เป็นเลขาธิการใหญ่คณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์สหภาพโซเวียตระหว่าง ค.ศ.1964-1982 รวมเวลาที่เบรจเนฟเป็นผู้นำคือ 22 ปี

วลาดิมีร์ วลาดีมีโรวิช ปูติน เป็นนายกรัฐมนตรีรัสเซีย รอบที่ 1 ระหว่าง ค.ศ.1999-ค.ศ.2000 รอบที่ 2 ระหว่าง ค.ศ.2000 -ค.ศ.2012 เป็นประธานาธิบดีรอบแรก 2 สมัย 8 ปี ระหว่าง ค.ศ.2000-2008 และเป็นประธานาธิบดีรอบสอง 2 สมัย 12 ปี ระหว่าง ค.ศ.2012-2024 เยลต์ซินลงจากอำนาจอย่างเบ็ดเสร็จเด็ดขาดเมื่อ 31 ธันวาคม 1999 ปูตินก็เป็นเบอร์ 1 ของจริงของรัสเซียจนถึงปัจจุบัน ซึ่งกำลังจะครบ 23 ปี ปูตินอยู่ในอำนาจยาวนานเป็นที่สองรองจากสตาลิน

ศุกร์ 8 ธันวาคม 2023 ปูตินพูดในงานมอบเหรียญเกียรติยศให้ทหารผ่านศึกว่า “ผมไม่มีทางอื่นที่จะเลือก นอกจากจะลงชิงตำแหน่งประธานาธิบดีอีกครั้ง” ขณะนี้ยังไม่มีผู้นำที่แข็งแรงพอที่จะโซ้ยกับสหรัฐฯและโลกตะวันตกได้

ชาวรัสเซียไม่มีทางเลือก นอกจากจะต้องเลือกปูตินเป็นประธานาธิบดีอีกครั้ง เลือกคนอื่นก็ไม่แน่ใจว่าจะสู้กับมหาอำนาจสหรัฐฯได้ หากเอาไม่อยู่ รัสเซียก็จะกลับไปเหมือนในยุคปลายกอร์บาชอฟและต้นเยลต์ซิน ประเทศจะเละตุ้มเป๊ะ แตกกระจัดพลัดพรายกลายเป็น 15 ประเทศ แต่ถ้าแตกครั้งใหม่นี่ ไม่น่าจะใช่ 15 ประเทศแล้วครับ คราวนี้สาธารณรัฐและเขตการปกครองตนเองต่างๆ อาจจะแยกเป็นชาติรัฐอิสระขนาดเล็กมากกว่า 15-20 แห่ง ปูตินจึงเป็นตัวประกันด้านความมั่นคงให้พลเมืองรัสเซีย

...

ปูตินพยายามสร้างทายาทผู้ที่จะมารับผิดชอบความเป็นไปของประเทศต่อ อย่างเช่นเมียดแวเดียฟ แต่เคยลองให้เมียดแวเดียฟ เป็นประธานาธิบดีมาสมัยหนึ่ง (และปูตินขยับลงไปเป็นนายกรัฐมนตรี) ก็ยังไม่ประทับใจ สำหรับนายกรัฐมนตรีรัสเซียคนปัจจุบัน นายมิฮาอิล วลาดีมีโรวิช มิชูสติน แกเป็นผู้ตามที่ดี ทว่าสังคมลงความเห็นว่า แกเป็นเบอร์ 1 ไม่ได้ พื้นฐานครอบครัวดั้งเดิมของมิชูสตินเป็นชาวยิวมาจากเบลารุส มิชูสตินไม่ได้มีภูมิหลังชั่วเคยมีดีเคยผ่านจนตกผลึกอย่างปูติน ตำแหน่งล่าสุดของแกก่อนจะเป็นนายกรัฐมนตรีคือเป็นผู้อำนวยการด้านภาษี

ที่เห็นว่ามีแวว แต่อายุและประสบการณ์ยังน้อยอีกคนหนึ่งก็คือ เดนิส วาเลนติโนวิช แมนตูรอฟ มหาบัณฑิตจากมหาวิทยาลัยมอสโก แมนตูรอฟอายุ 54 ปี ผ่านงานการเมืองมายาวนาน โดยเฉพาะอย่างยิ่งด้านอุตสาหกรรมการบินและอาวุธ เคยเป็นรัฐมนตรีอุตสาหกรรมและการค้า ปัจจุบันปูตินให้แมนตูรอฟเป็นรองนายกรัฐมนตรี

แมนตูรอฟกับ ร.ต.อ.ดร.นิติภูมิธณัฐ มิ่งรุจิราลัย เคยนั่งคุยกันที่โรงแรมแชงกรีลา กรุงเทพฯ นานหลายชั่วโมง พ่อเล่าให้ ฟังว่าแมนตูรอฟเป็นคนฉลาดมาก จบการศึกษาจากสถาบันอันดับ 1 ของประเทศ เป็นคนพูดน้อยต่อยหนักแบบเดียวกับปูติน

ปัจจุบันปูตินอายุ 71 ปี หากเป็นประธานาธิบดีอีก 2 สมัย (12 ปี) และอยู่ครบเทอม ปูตินก็จะหมดวาระตอนอายุ 84 ปี แมนตูรอฟก็จะอายุ 67 ปี สั่งสมประสบการณ์ด้านการเมือง การปกครองและการทหาร ทั้งในและต่างประเทศได้ครบทุกมิติ ผมเคยร่วมวงสนทนากับเพื่อนชาวรัสเซียของพ่อ ทุกคนเห็นตรงกันว่า ถ้าจะให้รัสเซียอยู่รอดปลอดภัย ก็ต้องให้แมนตูรอฟเป็นผู้นำ

ความที่เป็นประเทศใหญ่และเป็นมหาอำนาจ การเป็นรัฐมนตรี นายกรัฐมนตรี หรือประธานาธิบดี เป็นภาระที่หนักอึ้ง รัฐมนตรีหลายคนเคยขอลาออกหลายรอบ แต่ปูตินขอไว้ให้ช่วยประเทศชาติบ้านเมืองก่อน การเมืองรัสเซียไม่เหมือนที่อื่น นักการเมืองอยากเป็น สส. แต่ไม่ค่อยอยากเป็นรัฐมนตรี หรือประธานาธิบดี เพราะภาระงานหนักมาก.

นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัย
songlok1997@gmail.com

คลิกอ่านคอลัมน์ “เปิดฟ้าส่องโลก” เพิ่มเติม