เมษายน ค.ศ.2003 พ่อของผม (นิติภูมิธณัฐ มิ่งรุจิราลัย) มร.เยฟกินี เบเลงกี (หัวหน้าสำนักข่าวรัสเซียประจำไทย) นายอาลี สมบูรณ์ (บัณฑิตมหาวิทยาลัยซัดดัม ฮุสเซน) และผู้แทนจากบริษัทเบรฟฮาร์ทของไทย ไปอยู่ในกรุงดามัสกัส สาธารณรัฐอาหรับซีเรีย และถูกพาไปยังอาคารแห่งหนึ่งเพื่อทำวีซ่าเข้าอิรัก ครึ่งหนึ่ง ของอาคารหลังนั้นเป็นสำนักงานหน่วยข่าวกรองสหรัฐฯหรือซีไอเอ และอีกครึ่งหนึ่งเป็นสถานกงสุลของอิรัก ผู้คนทั้งสำนักงานก็ทักทายอย่างสนิทสนม เราจึงเห็นความไม่ชอบมาพากลของความสัมพันธ์ที่ไม่ปรากฏเป็นข่าวตั้งแต่บัดนั้น
14 กุมภาพันธ์ 2005 นายรอฟิก ฮารีรี ถูกระเบิดตายกลางโรงแรมในกรุงเบรุต สาธารณรัฐเลบานอน อดีตนายฮารีรีเป็นครู ภายหลังลาออกจากราชการครูและจับพลัดจับผลูไปทำธุรกิจอสังหาริมทรัพย์ในซาอุดีอาระเบียจนกลายเป็นมหาเศรษฐี ฮารีรีมีความใกล้ชิดกับซาอุดีอาระเบียมาก และต่อต้านซีเรียอย่างถึงที่สุด (ซีเรียกับเลบานอนมีพรมแดนติดกัน)
ฮารีรีกลับมาเป็นนายกรัฐมนตรีเลบานอนและเรียกร้องให้ซีเรียถอนกำลังออกจากเลบานอนก่อนการเลือกตั้งสมาชิกรัฐสภาเดือนพฤษภาคม 2005 เรียกร้องได้ไม่กี่วันก็โดนระเบิดตายพร้อมกับคณะรวม 14 คน ซาอุฯ ชี้ว่าซีเรียเป็นคนวางระเบิด ซาอุฯ กับซีเรียก็ทะเลาะกันแรง
ทันทีที่อดีตนายกรัฐมนตรีฮารีรีตาย พ่อผมและพี่ชาย (เนติภูมิ มิ่งรุจิราลัย) เร่งบินไปราชอาณาจักรฮัชไมต์จอร์แดน ไปขออาศัยพักที่ทำเนียบเอกอัครราชทูตไทยในสมัยนั้น (ฯพณฯ วิบูลย์ คูสกุล) 1 คืน พอถึงเช้าก็เช่าแท็กซี่ต่ออีกหลายทอด เดินทางจากจอร์แดนเข้าไปซีเรีย จากซีเรียต่อไปยังเลบานอน หลังจากนั้นก็กลับมาพูดที่มหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์ในกรุงดามัสกัส เมืองหลวงของซีเรีย มหาวิทยาลัยนี้เป็นสถาบันที่ประธานาธิบดีอัล อัสซาด จบแพทยศาสตร์ก่อนไปศึกษาต่อที่อังกฤษ
...
การพบปะกับผู้คนในตะวันออกกลางสมัยนั้น ทำให้เราทราบถึงการถูกปั่นหัวให้ทะเลาะกันระหว่างเลบานอน ซาอุดีอาระเบีย ซีเรีย อิหร่าน จอร์แดน อิรัก คูเวต ปาเลสไตน์ ฯลฯ เราไม่เคยคิดเลยว่าประเทศเหล่านี้จะกลับมามีความสัมพันธ์ที่ดีต่อกัน เพราะถูกตะวันตกปั่นหัวอยู่ตลอดเวลา
ขณะที่เขียนคอลัมน์วันนี้ ผมอยู่ที่สหพันธ์สาธารณรัฐบราซิลได้นานเกือบเดือนแล้วครับ ตื่นนอนตอนเช้าวันนี้ก็ได้รับข่าวดีว่า ซาอุฯ และซีเรียกำลังจะรื้อฟื้นความสัมพันธ์ นี่เป็นนิมิตหมายของความเป็นปึกแผ่นของตะวันออกกลาง ซาอุฯ กับอิหร่านประกาศคืนดีกันแล้ว (นั่นหมายความว่าสงครามกลางเมืองในเยเมนมีแนวโน้มที่จะจบ) ซีเรียกับสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ (ยูเออี) ก็กลับมามีความสัมพันธ์กันแล้ว ถ้าซีเรียกับซาอุฯ จับมือกันได้ โลกตะวันออกกลางก็เป็นปึกแผ่นแน่นแฟ้นยิ่งขึ้น
ตะวันออกกลางตัดสินใจทิ้งสหรัฐฯ ไม่ง้ออังกฤษ ไม่แคร์ฝรั่งเศส ไม่สนเยอรมนี แต่จะหันไปสร้างความสัมพันธ์อันแน่นแฟ้นกับรัสเซียและจีนอย่างเต็มที่ จะมีก็ที่อิรักที่สหรัฐฯไปฝังรากลึกไว้ในหลายองค์กร
ค.ศ.2016 พ่อผมบินไปดูการบุกของกลุ่มรัฐอิสลาม (ไอเอส) ทั่วอิรัก และได้รับเชิญไปบรรยายที่วิทยาลัยรัฐศาสตร์แห่งกรุงแบกแดดซึ่งมีคนอิรักมาฟังหลายร้อยคน ได้สนทนากับรัฐมนตรีคมนาคม ที่ปรึกษานายกรัฐมนตรี และสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรของอิรักจำนวนไม่น้อย ทุกคนมีความเห็นตรงกันว่าประเทศต่างๆ ในตะวันออกกลางต้องกลับมาดีกัน
ค.ศ.2017 พ่อได้รับเชิญไปเยือนกรุงแบกแดดอีกรอบ ได้พบกับ ท่านผู้ใหญ่ระดับสูงของอิรัก และได้สนทนากัน ทุกคนพร้อมเดินตามแนวทางสันติภาพ และทุกคนก็รู้ดีว่ากองกำลังรัฐอิสลามที่ฆ่ามนุษย์หลายหมื่นคนในซีเรียและอิรักนั้น ถูกสร้างขึ้นโดยมหาอำนาจตะวันตก
การเยือนอิรักของพ่อ 2 ปีติดต่อกัน (2016-2017) พบว่าสมาชิกกองกำลังรัฐอิสลามที่ถูกจับและถูกนำมาสอบเพื่อให้ปากคำ จำนวนไม่น้อยถูกพาไปจากเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (ไทย มาเลเซีย อินโดนีเซีย และฟิลิปปินส์)
สิบปากว่าไม่เท่าหนึ่งตาเห็น สิบตาเห็นก็ไม่เท่าจากประสบการณ์จริง
ก่อนจบขอแสดงความยินดีกับสันติภาพในตะวันออกกลางอีกครั้งครับ.
นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัย
songlok1997@gmail.com