คนโบราณที่อาศัยอยู่ในดินแดนที่ตั้งอารยธรรมเมโสอเมริกา (Mesoamerica) ก่อนที่สเปนจะเข้ามา ซึ่งอารยธรรมโบราณนี้ครอบคลุม พื้นที่ตอนกลางไปถึงตอนใต้ของเม็กซิโก ลงไปถึงกัวเตมาลา เอลซัลวาดอร์ เบลีซ ฮอนดูรัส และนิการากัว มีการวิจัยก่อนหน้านี้แสดงให้เห็นว่าผู้คนเหล่านั้นได้พัฒนาและใช้ปฏิทิน 260 วันย้อนหลังไปถึง 300-200 ปีก่อนคริสตกาล เพราะมีหลักฐานเป็นลายลักษณ์อักษรบนผนังเศษปูน ทว่าการค้นพบครั้งนั้น นักวิจัยสงสัยว่าปฏิทินได้รับการพัฒนามานาน ก่อนที่ผู้คนยุคนั้นจะพัฒนาวิธีการเขียนลงไปหรือไม่
ล่าสุด จากทีมวิจัยจากสถาบันศิลปะและวิทยาศาสตร์สโลวีเนียน ในสโลวีเนีย, มหาวิทยาลัย อริโซนา และมหาวิทยาลัยคอลเกต ในสหรัฐ อเมริกา เผยว่า จากการใช้อุปกรณ์ไลดาร์ (LiDAR) คือระบบค้นหาวัตถุโดยใช้แสงเลเซอร์ ด้วยเครื่องบินที่บินอยู่เหนือชายฝั่งอ่าวเม็กซิโก และพบซากอาคารประกอบพิธีกรรม 415 แห่งที่สร้างโดยชาวโอลเมก (Olmec) ซึ่งการวิเคราะห์โครงสร้างชี้ว่าโครงสร้างเหล่านี้เรียงตัวกันในลักษณะที่สังเกตการขึ้นและตกของเทห์ฟากฟ้า คือเทหวัตถุในท้องฟ้า ในอวกาศ เช่น ดาวเคราะห์ อุกกาบาต ในแบบปฏิทิน 260 วัน และมุมส่วนใหญ่ของวัตถุเหล่านี้อยู่ในแนวตะวันออกไปตะวันตก ทำให้สอดคล้องกับการขึ้นและตกของวัตถุท้องฟ้า เช่น ดวงอาทิตย์ ทว่าโครงสร้างอาคารพวกนี้มีอายุระหว่าง 1,100 ปีก่อนคริสตกาล จนถึงคริสต์ศักราช 250 นั่นเป็นไปได้ที่การสร้างปฏิทิน 260 วันน่าจะเกิดขึ้นมานานกว่าที่รู้กัน
ทีมวิจัยคาดว่า การมีปฏิทิน 260 วันจะช่วยให้คนโบราณวางแผนพิธีกรรมและประสานงานกิจกรรมทางเกษตรกรรมได้ นอกจากนี้ยังพบว่าชุมชนชาวมายายุคใหม่บางแห่งยังคงใช้ปฏิทินแบบ 260 วันด้วยเช่นกัน.
The site of Aguada Fénix, viewing east. Credit: Takeshi Inomata
...