- สหรัฐฯ พบผู้ติดเชื้อโปลิโอในท้องถิ่นเป็นรายแรกในรอบเกือบ 10 ปี อยู่ที่ชุมชนแห่งหนึ่งในรัฐนิวยอร์ก ซึ่งมีอัตราการฉีดวัคซีนป้องกันต่ำ
- กรมควบคุมโรคสหรัฐฯ เชื่อว่านี่เป็นเพียงยอดของภูเขาน้ำแข็ง เนื่องจากพบเชื้อในตัวอย่างน้ำเสีย สะท้อนว่ากำลังมีการแพร่กระจายในพื้นที่
- การพบผู้ป่วยโปลิโอและเชื้อในน้ำเสีย ล่าสุดทำให้กลุ่มผู้ที่ยังไม่ฉีดวัคซีนตกอยู่ในความเสี่ยง ขณะที่ผู้เชี่ยวชาญเรียกร้องให้ประชาชนไปฉีดวัคซีน ซึ่งสามารถป้องกันการติดเชื้อได้
หลังจากมีการตรวจพบเชื้อไวรัสโปลิโออยู่ในน้ำเสียในนครนิวยอร์กของสหรัฐฯ กับที่กรุงลอนดอนของอังกฤษ เมื่อหลายเดือนก่อน ล่าสุดเป็นที่ยืนยันแล้วว่ากำลังเกิดการแพร่กระจายขนาดย่อมของไวรัสมรณะตัวนี้ในระดับท้องถิ่นของนิวยอร์ก มีผู้ป่วยอัมพาตแล้ว 1 ราย ส่วนที่อังกฤษยังไม่ยืนยัน แต่มีคำเตือนว่ามีโอกาสเกิดขึ้นได้
สหรัฐฯ เคยเผชิญการระบาดของเชื้อโปลิโอในช่วงทศวรรษที่ 1950 ก่อนที่การมาของวัคซีนจะทำให้ผู้ป่วยลดลง และไม่พบการติดต่อในประเทศอีกในปี 1979 เหลือเพียงการติดเชื้อประปรายจากการเดินทางข้ามประเทศ
อะไรเป็นสาเหตุทำให้โปลิโอหวนกลับมาแพร่กระจายในสหรัฐฯ อีกครั้ง ในขณะที่กรมควบคุมและป้องกันโรคเตือนว่า ผู้ป่วยที่พบ 1 รายนั้นเป็นเพียงยอดของภูเขาน้ำแข็งที่โผล่ออกมาเท่านั้น ท่ามกลางปัญหาความไม่เชื่อมั่นและลังเลที่จะฉีดวัคซีนในสังคมชาวอเมริกัน
...
สหรัฐฯ พบผู้ป่วยโปลิโอรายแรกรอบเกือบ 10 ปี
เมื่อวันที่ 21 ก.ค. 2565 ที่ผ่านมา สำนักงานสาธารณสุขนิวยอร์ก (NYSDOH) และสำนักงานสาธารณสุขเขตร็อกแลนด์ เคาน์ตี ออกมาเปิดเผยต่อสาธารณะว่า พบผู้ใหญ่ที่อาศัยในเขตร็อกแลนด์ เคาน์ตี ติดเชื้อโปลิโอในเดือนมิถุนายน และล้มป่วยเป็นอัมพาตในเดือนกรกฎาคม ซึ่งนับเป็นรายแรกในสหรัฐฯ นับตั้งแต่ปี ค.ศ.2013 โดยยืนยันแล้วว่าคนผู้นี้ไม่ได้รับวัคซีน
NYSDOH กับศูนย์ควบคุมและป้องกันโรค (CDC) ระบุว่า จากหลักฐานที่พบชี้ว่า ชาวเขตร็อกแลนด์ เคาน์ตี ผู้นี้ติดเชื้อจากใครบางคนที่ได้รับวัคซีนต้านโปลิโอทางปาก หรือวัคซีน OPV ซึ่งในสหรัฐฯ ไม่ได้ใช้แล้ว จากนั้นในวันที่ 4 ส.ค. NYSDOH ก็พบว่าตัวอย่างน้ำเสีย 11 ตัวอย่างที่เก็บมาจากเขตร็อกแลนด์ เคาน์ตี และออเรนจ์ เคาน์ตี มีเชื้อโปลิโอที่ดีเอ็นเอเชื่อมโยงกับผู้ติดเชื้อรายนี้
ขณะที่การพบเชื้อในน้ำเสีย เป็นตัวสะท้อนให้เห็นกิจกรรมของไวรัสว่ากำลังมีการแพร่กระจายในกลุ่มผู้ที่ไม่ได้ฉีดวัคซีนในพื้นที่นั้นๆ แต่ผู้เชี่ยวชาญยืนยันว่าไม่มีความกังวลว่าเชื้อจะแพร่จากจุดนี้เข้าสู่สาธารณะ มันไม่ได้เข้ามาปนเปื้อนในน้ำดื่ม หรือแหล่งน้ำอื่นๆ ที่สังคมจะไปมีปฏิสัมพันธ์ด้วย
ทำไมโปลิโอหวนกลับมาใหม่
การจะตอบคำถามนี้จำเป็นต้องทำความรู้จักวัคซีนต้านโปลิโอทั้ง 2 ชนิดก่อน โดยในประเทศที่ไม่มีการติดต่อของโรคแล้ว ชาวเมืองจะได้รับวัคซีนแบบฉีดเข้ากล้ามเนื้อ ซึ่งเป็นวัคซีนเชื้อตาย ดีสำหรับการป้องกันไม่ให้ไวรัสแพร่กระจายในสภาพแวดล้อมที่ไวรัสถูกกำจัดไปจากธรรมชาติแล้ว และประชากรส่วนใหญ่ได้รับวัคซีนแล้ว
ส่วนวัคซีนชนิดที่ 2 เป็นแบบให้ทางปาก ซึ่งประกอบด้วยเชื้อไวรัสที่ยังเป็นๆ แต่อ่อนฤทธิ์ มักใช้ในประเทศที่ยังมีโปลิโอแพร่กระจายวนเวียน มันจะสร้างแอนติบอดีในเลือดรวมถึงในปากและเยื่อบุลำไส้เล็ก ทำให้ผู้ได้รับไม่ไปแพร่เชื้อให้ใครหากได้รับเชื้อจากธรรมชาติ นอกจากนั้นผู้ได้รับวัคซีนนี้จะขับถ่ายเอาไวรัสออกมากับของเสียเป็นเวลา 2-3 สัปดาห์
ข้อเสียซึ่งมีโอกาสเกิดขึ้นยาก แต่เกิดขึ้นมาแล้วของวัคซีนชนิดให้ทางปากคือ เชื้ออาจกลายพันธุ์กลับไปเป็นไวรัสอันตรายอีกครั้งได้ และแพร่สู่คนอื่นๆ การพบเชื้อในน้ำเสียของนิวยอร์กกำลังชี้ว่ามีใครบางคนในพื้นที่นั้นขับถ่ายไวรัสมีชีวิตออกมา ขณะที่ไวรัสในร่างกายก็อาจเป็นอันตรายต่อเหล่าคนที่ยังไม่มีภูมิคุ้มกันเชื้อโปลิโอ เช่น คนที่ยังไม่ฉีดวัคซีน หรือได้รับวัคซีนไม่เพียงพอ
สหรัฐฯ เลิกใช้วัคซีนโปลิโอแบบให้ทางปากมาตั้งแต่ปี 2000 แล้ว แต่หลายประเทศยังใช้อยู่ ทำให้มีความเสี่ยงที่เชื้อจะแพร่ไปประเทศอื่น โดยเฉพาะช่วงนี้ที่ผู้คนกลับมาเดินทางอย่างคึกคักอีกครั้ง หลังการระบาดของโควิด-19
...
อย่างไรก็ตาม ดร.เดเรค เออร์ฮาร์ดต์ หัวหน้าแผนกโปลิโอรอบโลกของ CDC กล่าวว่า แรงผลักดันใหญ่ที่สุดเบื้องหลังการระบาดของโปลิโอ ไม่ว่าจะเป็นเชื้อที่กลายพันธุ์จากวัคซีน หรือเชื้อตามธรรมชาติคือ การมีประชากรฉีดวัคซีนต่ำเกินไป ความลังเลที่จะฉีดวัคซีนเป็นปัญหาที่กำลังก่อตัวขึ้นในสหรัฐฯ ก่อนที่โควิดจะระบาด และการมาของโควิดทำให้เกิดการขาดตอนของการสร้างภูมิคุ้มกันให้แก่คนไป 1 เจเนอเรชัน
ในปี 2020 จนถึงตอนนี้ทั่วทั้งรัฐนิวยอร์กมีอัตราเด็กได้รับวัคซีนต้านโปลิโอครบ 3 โดยตอนอายุ 2 ขวบ ที่เกือบ 79% เท่านั้น ส่วนในเขตร็อกแลนด์ เคาน์ตีที่พบผู้ติดเชื้อ มีอัตราอยู่ที่เพียง 60% ไม่เพียงเท่านั้นในชุมชนที่ผู้ติดเชื้อรายนี้อยู่ยังมีอัตราการฉีดวัคซีนป้องกันโรคหัดต่ำ และเกิดการระบาดขนาดใหญ่มาแล้วในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา
ผู้ป่วย 1 คน แค่ยอดภูเขาน้ำแข็ง
CDC มองว่า ผู้ป่วยที่พบ 1 รายในนิวยอร์ก เป็นเพียงยอดภูเขาน้ำแข็งของการแพร่กระจายที่ใหญ่กว่านั้น “มีบุคคลจำนวนหนึ่งในชุมชนนั้นที่ติดเชื้อโปลิโอไปแล้ว” ดร.โชเซ โรเมโร บอกกับสำนักข่าวซีเอ็นเอ็น “การแพร่กระจายเป็นไปได้เสมอ เพราะการแพร่กระจายมักเกิดขึ้นอย่างเงียบๆ”
ตอนนี้เจ้าหน้าที่ยังไม่รู้ต้นตอว่าผู้ป่วยไปติดเชื้อโปลิโอมาจากที่ใด ซึ่งเป็นสัญญาณทั่วไปที่บ่งบอกว่ากำลังเกิดการติดเชื้ออย่างไม่มีการควบคุม “การพบผู้ติดเชื้อโปลิโอทุกๆ 1 ราย หมายความว่าอาจมีผู้ติดเชื้ออีกนับร้อยรายที่ยังหาไม่เจอ” ดร.แมรี ที. บาสเซตต์ คณะกรรมการสุขภาพรัฐนิวยอร์ก ระบุและเสริมว่า ส่วนหนึ่งเป็นเพราะข้อเท็จจริงที่ว่าผู้ติดเชื้อส่วนใหญ่ไม่มีอาการป่วย มีเพียง 1% เท่านั้นที่จะแสดงอาการป่วย และหากเชื้อเข้าไปในระบบประสาทก็อาจทำให้เป็นอัมพาต
...
วัคซีนป้องกันได้หรือไม่?
ตามข้อมูลของ CDC วัคซีนโปลิโอชนิดฉีด หรือ IPV จำนวน 2 โดส สามารถป้องกันเชื้อโปลิโอทั้ง 3 ชนิด ได้ 90% และหากฉีด 3 โดส จะป้องกันได้ 99% ขณะที่ ดร.มาร์นี ยุลเบิร์ก องค์กรสมาคมผู้รอดชีวิตจากโรคโปลิโอ ยืนยันว่า หากคุณได้รับวัคซีน IPV คุณจะไม่ติดเชื้อโปลิโอ ต่างจากวัคซีน OPV ที่ผู้รับจะมีโอกาสป่วยอัมพาตฉับพลันที่ 1 ใน 1,000,000 คน
CDC ระบุด้วยว่า สถานการณ์ที่เกิดขึ้นในนิวยอร์กทำให้คนที่ยังไม่ได้ฉีดวัคซีนตกอยู่ในความเสี่ยง ขณะที่ตามสถิติของสหประชาชาติ ในปี 2020 ที่โควิดเริ่มระบาดและทำให้การฉีดวัคซีนโปลิโอหยุดชะงัก มีผู้ติดเชื้อชนิดกลายพันธุ์จากวัคซีนทั่วโลกถึง 1,081 ราย มากกว่าปีก่อนหน้าถึง 3 เท่า แต่ในปี 2022 จนถึงตอนนี้พบผู้ป่วย 177 รายเท่านั้น หลังจากมีการรณรงค์อย่างหนักให้คนไปฉีดวัคซีน
การพบเชื้อโปลิโอและผู้ติดเชื้อในครั้งนี้จึงเป็นเหมือนสัญญาณบอกพ่อแม่ผู้ปกครองว่าเชื้อไวรัสมรณะตัวนี้ยังไม่หายไปไหน และให้ปกป้องลูกหลานด้วยการพาไปฉีดวัคซีนเสียแต่เนิ่นๆ.
ผู้เขียน : ทิตชนม์ สว่างศรี
ที่มา : medicalnewstoday, CNA, elpais
...