อัลบาโร เด เมนดาญา เด เนย์รา ชาวสเปน เดินเรือมาที่เกาะซานตาอีซาเบลของหมู่เกาะโซโลมอนเมื่อ ค.ศ.1568 หรือ 453 ปีที่แล้ว วันเวลาหมุนเวียนเปลี่ยนไปเกือบ 200 ปี ลุย-อองตวน เดอ บูเกงวีล นักเดินเรือชาวฝรั่งเศสเดินทางมาถึงเกาะบูเกงวีลของหมู่เกาะโซโลมอนเมื่อ ค.ศ. 1768 หรือ 253 ปีที่แล้ว จากนั้นพวกตะวันตกก็เข้ามาลงหลักปักฐานในหมู่เกาะแห่งนี้

ต่อมาอังกฤษและเยอรมนีแบ่งสมบัติหมู่เกาะโซโลมอนกัน หมู่เกาะทางตะวันตกเฉียงใต้อยู่ภายใต้อารักขาของอังกฤษ ที่เหลือให้ฝรั่งเศส บั้นปลายท้ายที่สุดมีการตั้งประเทศโซโลมอนในมหาสมุทรแปซิฟิก ทั้งประเทศมีเนื้อที่เพียง 29,785 ตารางกิโลเมตรมีเมืองหลวงชื่อกรุงโฮนีอารา ซึ่งตั้งอยู่บนเกาะกวาดัลคะแนล

มากกว่าร้อยละ 95 ของประชากรที่นี่เป็นชาวมาลานีเซียน ที่เหลือก็เป็นชาวโพลีนีเซียน และชาวไมโครนีเซียน เกือบทั้งหมดของประชากร 6.5 แสนคน นับถือศาสนาคริสต์ อิทธิพลของคนอังกฤษยังฝังรากลึก ถ้าถามถึงประเทศที่อยู่ใกล้ๆ ก็คือปาปัวนิวกีนีและออสเตรเลีย ผู้คนส่วนใหญ่ทำประมง ทำไม้แปรรูป ผลิตเนื้อมะพร้าวตากแห้ง สมัยก่อนท่านอาจจะได้ยินคำว่าหมู่เกาะบริติชโซโลมอน นี่ละครับคือประเทศโซโลมอน เป็นประเทศเอกราชเมื่อ ค.ศ.1978

จีนส่งออกประชากรไปทำมาค้าขายอยู่ทั่วโลก เราจึงเห็นย่านคนจีนหรือ China Town อยู่ในหลายเมือง หลายประเทศ

เดิมโซโลมอนได้รับความช่วยเหลือจากรัฐบาลไต้หวัน ไต้หวันทุ่มงบประมาณพัฒนาโซโลมอนอย่างเต็มที่ กระทั่ง ค.ศ.2019 โซโลมอนตัดความสัมพันธ์ทางการทูตกับไต้หวัน และหันไปสถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูตอย่างเป็นทางการกับสาธารณรัฐประชาชนจีนแทน

ออสเตรเลียกับโซโลมอนมีข้อตกลงความมั่นคงระดับทวิภาคี ค.ศ.2017 สองปีที่ผ่านมา ออสเตรเลียพยายามสกัดกั้นไม่ให้รัฐบาลจีนส่งเจ้าหน้าที่มาประจำในโซโลมอน ถ้าหากจีนสามารถยึดโซโลมอนเป็นฐานทางการทหารของตนได้ ออสเตรเลียจะมีปัญหา

...

สหรัฐฯ อังกฤษ และออสเตรเลียตั้งกลุ่ม AUKUS เป็นความร่วมมือทางทหาร มีจุดประสงค์เพื่อจะยั้งอิทธิพลของจีน แต่การที่จีนมาเจาะไข่แดงในโซโลมอน ทำให้ออสเตรเลียไม่ค่อยสบายใจ ระยะหลังจึงมีมือที่มองไม่เห็นเข้าไปกระตุ้นเพื่อให้เกิดความวุ่นวายโจมตีรัฐบาลโซโลมอนว่าล้มเหลวในการแก้ไขปัญหาทางเศรษฐกิจ รวมทั้งมีการไปยุแยงประชาชนคนโซโลมอนให้จับตาดูบริษัทของชาวต่างชาติซึ่งเข้ามาประกอบกิจการในโซโลมอนว่าไม่ได้สนับสนุนท้องถิ่นอย่างเพียงพอ

บริษัทของชาวต่างชาติที่ว่าก็คือบริษัทของคนจีน โดยเฉพาะอย่างยิ่งจีนแผ่นดินใหญ่ คนจีนเกือบทั้งหมดอยู่กันเป็นย่านในกรุงโฮนีอารา ซึ่งเรียกว่าย่านไชน่าทาวน์ ไม่กี่วันก่อนมีการเข้าไปโจมตีไชน่าทาวน์ มีการเผาบ้านเรือนร้านค้า มีคนตาย 3 คน ทันทีที่เกิดเรื่องออสเตรเลียส่งเจ้าหน้าที่ฝ่ายความมั่นคงเข้าไปรักษาความปลอดภัยและฟื้นฟูความสงบมากกว่า 100นาย

หน่วยข่าวกรองของรัฐบาลจีนคงจะรู้ว่าใครอยู่เบื้องหลังการโจมตีชุมชนคนจีนครั้งนี้ จึงออกมาประณามผู้สร้างเหตุรุนแรงในระดับสูงสุด หลังจากนั้นก็ส่งคำเตือน ห้ามพลเมืองจีนในโซโลมอน ออกนอกเคหสถาน หลายคนหรือหลายประเทศอาจจะคิดว่ารัฐบาลจีนและคนจีนคงแขยงแขงขนต่อการไปลงหลักปักฐานในประเทศโซโลมอน แล้วอาจจะถอนตัวออกไปในที่สุด

รัฐบาลจีนยืนยันว่าจะสนับสนุนรัฐบาลโซโลมอนของนายกรัฐมนตรีมานัสเซห์ โซกาวาเร ต่อไป คำยืนยันของจีนก็อาจจะสร้างความผิดหวังให้กับคนบางกลุ่มบางประเทศพอสมควร

คนจีนที่ออกไปค้าขายและลงทุนในต่างประเทศระมัดระวังตัวกันมากกว่าเดิม ขณะที่จีนกำลังจะก้าวขึ้นสู่มหาอำนาจชาติเบอร์หนึ่งของโลก ก็อาจจะมีแรงต้านทานอย่างรุนแรง ไม่ได้ต้านเฉพาะรัฐบาลจีนเท่านั้น แต่กับคนจีนที่อยู่ตามเมืองต่างๆทั่วโลกด้วย

การโจมตีชุมชนคนจีนในโซโลมอน ซึ่งเป็นประเทศขนาดเล็กเริ่มแล้ว มีโอกาสแพร่กระจายขยายไปในหลายประเทศ.

นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัย
songlok1997@gmail.com