“คนไทยเป็นหนี้เร็วขึ้น-มากขึ้น และนานขึ้น” ไม่เกินจริง ซึ่ง 3 สัญญาณอันตรายที่บ่งบอกว่าเราอาจก่อหนี้เกินตัว ได้แก่ เริ่มใช้จ่ายเกินรายได้ที่มี, ไม่มีเงินสำรองเผื่อฉุกเฉิน และใช้เงินในอนาคตโดยไม่คำนึงถึงรายได้
ขณะปฏิเสธไม่ได้ว่า บัตรกดเงินสด ที่สมัครง่าย ได้เงินเร็ว, สินเชื่อส่วนบุคคล วงเงินสูง ขอกู้ง่าย โดยไม่ต้องมีหลักประกัน เรื่อยไปจนถึงบัตรเครดิต ระยะปลอดดอกเบี้ยต่างๆ เป็นตัวเร่งให้คนไทยเป็นหนี้เพิ่มมากขึ้น เช่นเดียวกับสินค้าเงินผ่อน เปิดผ่อนทุกสารพัดสิ่ง ก็เชิญชวนให้คนไทยเกิดเทรนด์เสพติด ซื้อสินค้าอุปโภคบริโภคที่เกินความจำเป็นเช่นกัน
ล่าสุดในรายงานภาวะสังคมไทย ไตรมาส 2 ของสภาพัฒน์ ได้ระบุว่า แม้ขณะนี้ “หนี้ครัวเรือนไทย” จะอยู่ในภาวะขยายตัวชะลอลงเกือบทุกประเภทสินเชื่อ เหตุเพราะ สถาบันการเงินเข้มงวดในการอนุมัติสินเชื่อมากขึ้น
แต่พบว่าคุณภาพสินเชื่อของครัวเรือน กลับปรับลดลงต่อเนื่อง โดยไตรมาสแรก ปี 2567 มูลค่าหนี้เพื่อการอุปโภคบริโภคที่ไม่ก่อให้เกิดรายได้ (NPLs) ของธนาคารพาณิชย์ มีจำนวนทั้งสิ้น 1.63 แสนล้านบาท คิดเป็นสัดส่วนต่อสินเชื่อรวม อยู่ที่ 2.99% เพิ่มขึ้นจาก 2.88% ของไตรมาสที่ผ่านมา
โดยเฉพาะสินเชื่อบัตรเครดิตที่มีสัดส่วนหนี้เสียต่อสินเชื่อรวมสูงกว่าสินเชื่อประเภทอื่น หรืออยู่ที่ 4.13%
ทั้งนี้ ประเด็นหนี้สินครัวเรือนที่ต้องให้ความสำคัญ ได้แก่ หลังจากธนาคารแห่งประเทศไทย มีการปรับอัตราการจ่ายบัตรเครดิตขั้นต่ำจาก 5% เป็น 8% นับตั้งแต่ต้นปี ทำให้ลูกหนี้มียอดผ่อนชำระในแต่ละงวดเพิ่มขึ้น
ซึ่งแม้ว่าจะเป็นหนึ่งในนโยบายการแก้ไขปัญหาหนี้ครัวเรือน แต่ส่งผลให้ลูกหนี้บางส่วนไม่สามารถปรับตัวและมีปัญหาในการชำระคืน สะท้อนจากสินเชื่อที่มียอดคงค้างชำระเงินต้น หรือดอกเบี้ยเกินกว่า 1 เดือน แต่ไม่เกิน 3 เดือน และมีความเสี่ยงด้านเครดิต อยู่ในอัตราที่เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ ข้อมูลเครดิตบูโร พบว่าจำนวนบัญชีบัตรเครดิตที่เริ่มมีสถานะผิดนัดการชำระหนี้ เพิ่มขึ้นถึง 26.1% จาก 1.1% ของไตรมาสก่อน
แต่ที่น่ากังวลมากสุด คือ รูปแบบการให้กู้ยืมนอกระบบที่หลากหลาย อาจก่อให้เกิดพฤติกรรมการก่อหนี้เกินตัวได้ง่าย ปัจจุบันมักพบเห็นการให้กู้ยืมนอกระบบผ่านช่องทางโซเชียลมีเดีย ในหลากหลายรูปแบบ ทั้งการผ่อนไปใช้ไป หรือผ่อนครบรับของ เช่น ผ่อนบัตรคอนเสิร์ตผ่านร้านรับกดบัตรในแอปพลิเคชัน X ผ่อนเครื่องสำอางในแอปพลิเคชัน Line ผ่อนอุปกรณ์ไอที หรือสินค้าแบรนด์เนม ผ่าน Facebook หรือ Instagram ไปจนถึงสัตว์เลี้ยง ทั้งสุนัขหรือแมวใน TikTok
การผ่อนของยังครอบคลุมไปถึงอาร์ตทอยที่กำลังได้รับความนิยม เช่น ตุ๊กตาลาบูบู้ ครายเบบี้ ซึ่งธุรกิจการผ่อนรูปแบบนี้เข้าถึงได้ง่าย และส่วนใหญ่ใช้แค่บัตรประชาชนใบเดียว ทั้งนี้ ช่องทางการกู้ยืมนอกระบบข้างต้นที่เพิ่มขึ้น และเงื่อนไขการกู้ที่เอื้อต่อการเข้าถึงสินเชื่อได้ง่าย อาจนำไปสู่พฤติกรรมการใช้จ่ายฟุ่มเฟือยและความเคยชินในการก่อหนี้ รวมถึงมีความเสี่ยงของการมีหนี้สินพ้นตัวจากอัตราดอกเบี้ยนอกระบบที่อยู่ในระดับสูง โดยเฉพาะในกลุ่มเด็กรุ่นใหม่
ที่มา : สภาพัฒน์
ติดตามข้อมูลด้านเศรษฐกิจและนโยบายรัฐบาล กับ Thairath Money ได้ที่
ติดตามเพจ Facebook : Thairath Money ได้ที่ลิงก์นี้ https://www.facebook.com/ThairathMoney