AI-การเมือง-สังคมสูงวัย-ความยั่งยืน 4 คลื่นยักษ์แห่งการเปลี่ยนแปลง กระทบชีวิตแค่ไหน รับมืออย่างไร?

เริ่มปี 2025 มาได้ไม่นาน เราต่างก็เห็นความเปลี่ยนแปลงในหลายด้าน ทั้งการเมืองที่เปลี่ยนขั้วของสหรัฐอเมริกา ที่โดนัลด์ ทรัมป์ขึ้นมารับตำแหน่งเป็นสมัยที่สอง การเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยี ที่คำว่า AI กลายเป็นเรื่องที่ทุกคนทั่วโลกพูดถึงและคนทุกเพศทุกวัยต้องหันมาใช้งาน ตลอดจนการเปลี่ยนแปลงทางสภาพอากาศ อุทกภัย วาตภัย อากาศที่เต็มไปด้วยฝุ่นควัน

ความเปลี่ยนแปลงเหล่านี้ ต่างนำมาซึ่งการต้อง “ปรับตัว” และไม่ใช่แค่ในระดับองค์กร ธุรกิจ ผู้นำระดับโลก หรือผู้บริหาร แต่ยังรวมไปถึงบุคคลทั่วไปที่ยังต้องใช้ชีวิตภายใต้การนำของผู้นำโลก ในยุคที่เต็มไปด้วยเทคโนโลยี และในวันที่อากาศแทบจะพยากรณ์ไม่ได้

สรุปจากงาน Future Trends Ahead Summit 2025 ในหัวข้อ “Twists and Turns 2025: Megatrends in AI, Sustainability, Aging and Geopolitics” โดย ดร.สันติธาร เสถียรไทย นักเศรษฐศาสตร์ นักเขียน และผู้บริหาร มาเล่าถึง 4 คลื่นลูกยักษ์ เทรนด์ที่ต้องจับตา เพราะการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นต่อเนื่อง เป็นไปอย่างรวดเร็ว และกระทบกับทุกภาคส่วน

“มักจะมีหลายครั้งที่ แม้เราจะอยู่ในจุดนี้อุตสาหกรรมนี้มาช้านาน ทำดีทำได้เหมือนเดิม แต่ธุรกิจกลับไม่ไปข้างหน้า” จนเกิดเป็นคำถามตามมาว่า เราควรสร้าง “กำแพง” ป้องกันคลื่นเหล่านี้ หรือมันคือ “โอกาส” ที่ต้องไหลตามไป?

4 Twists & Turns คลื่นแห่งการเปลี่ยนแปลง Megatrends สำหรับผู้บริหาร องค์กร ผู้นำระดับประเทศ ตลอดจนคนธรรมดาคนหนึ่ง

AI Twists: คลื่นเทคโนโลยี จากปัญญาประดิษฐ์ สู่การปฏิวัติทางปัญญา

เทคโนโลยีมีการพัฒนาก้าวหน้าไปอย่างรวดเร็ว จนหลายฝ่ายเริ่มจะปรับตัวไม่ทัน โดยเฉพาะในเรื่องของ AI ที่หลังจากการเกิดขึ้นของ OpenAI และการเปิดตัว ChatGPT ในปี 2022 คำว่า AI ก็กลายเป็นคำที่ใคร ๆ ก็ต้องรู้จัก และในระยะเวลาเพียง 2 เดือน จำนวนผู้ใช้งาน ChatGPT ก็พุ่งทะลุแตะ 100 ล้านรายเลยทีเดียว (ซึ่งแพลตฟอร์มโซเชียลมีเดียอย่าง Facebook ต้องใช้เวลานานถึง 4 ปี)

หลังจากนั้นเป็นต้นมา ก็มีการพัฒนาแชทบอทและเปิดตัวเครื่องมือใหม่ ๆ ออกมาอย่างต่อเนื่องจนในปัจจุบันกลายเป็นว่า ทุกที่ต้องมี AI ทุกคนต้องใช้ AI และธุรกิจต้องปรับตัวให้ทัน AI

อีกหนึ่งความตื่นเต้นในวงการ AI ที่เกิดขึ้นเมื่อต้นปี คือ การเปิดตัวของ DeepSeek เครื่องมือ AI จากจีนที่ถูกเคลมว่า เทรนด้วยต้นทุนที่ต่ำกว่า ด้วยทรัพยากรที่น้อยกว่า แต่ฉลาดกว่าหรือใกล้เคียงกัน

การเปิดตัวของ DeepSeek ก็สร้างความสั่นสะเทือนไม่น้อยต่อวงการเทคโนโลยีและการลงทุน ตลาด AI กำลังเปลี่ยนผ่านโลกของเรา เมื่อต้นทุนลดลง สุดท้าย AI จะเปลี่ยนไปเร็วขึ้น การพัฒนาใหม่ ๆ จะมาเร็วขึ้น และไม่ได้มีแค่เพียงการแข่งขันที่เข้มข้นขึ้นในด้านเทคโนโลยี แต่ยังเร่งให้คนต้องปรับทักษะ ใช้ AI ให้เป็น และไปพร้อม ๆ กับการพัฒนาทักษะตัวเอง ไม่ใช่การละทิ้งทักษะตัวเอง

Geopolitical Twists: คลื่นภูมิรัฐศาสตร์ จากสงครามการค้าระดับโลก สู่ระดับภูมิภาค

ความร้อนแรงของสงครามการเมือง การค้า และเทคโนโลยีของ 2 มหาอำนาจโลกอย่างสหรัฐอเมริกาและจีนที่ดำเนินมาอย่างต่อเนื่องนั้น ในปี 2025 และหลังจากนี้ เราจะเริ่มเห็นจุดเปลี่ยน เพราะหลายประเทศในภูมิภาคเอเชียกำลังก้าวขึ้นมาแข่งในสนามที่ใหญ่ขึ้นสู้กับประเทศมหาอำนาจ ไม่ว่าจะเป็นจีน อินเดีย และอินโดนีเซีย เพื่อนบ้านในอาเซียน

แม่เหล็กชิ้นแรกคือ เอเชียตะวันออกเฉียงใต้หรืออาเซียนยังกลายเป็นตลาดสำคัญที่ดึงดูดการลงทุน โดยเฉพาะในสิงคโปร์ที่มียอดการลงทุนโดยตรงจากต่างประเทศ (Foreign Direct Investment: FDI) สูงถึง 141,190 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ขณะที่ประเทศไทยมียอดการลงทุนเข้ามาสูงกว่า 9,940 ล้านดอลลาร์สหรัฐ

แม่เหล็กชิ้นที่สอง คือ Talents ก็เป็นอีกหนึ่งปัจจัยที่สนใจจะไหลเข้าสู่ประเทศไทย พบว่า ตั้งแต่ปี 2021-2023 มียอด Talents ไหลเข้าประเทศไทยกว่า 620,000 ราย โดยส่วนใหญ่มาจากเยอรมนี และรัสเซีย แต่ในส่วนของ Talents คนไทยกลับไหลออกนอกประเทศ โดยพบว่าในช่วงเดียวกัน คนไทยออกนอกประเทศกว่า 1.5 ล้านคน และส่วนใหญ่เลือกไปอยู่ที่สหรัฐอเมริกา

และแม่เหล็กที่สาม ต้องยอมรับว่าอาจจะไม่ใช่ส่วนดี คือ การที่สินค้าจีนไหลทะลักเข้าสู่อาเซียน ทั้งนี้มีผลมาจากสงครามการค้าระหว่างจีนและสหรัฐอเมริกา ทำให้จีนไม่สามารถส่งออกสินค้าบางส่วนไปสหรัฐฯ จึงเทดัมป์มาลงในอาเซียน ไม่ว่าจะเป็นสินค้าอิเล็กทรอนิกส์ เครื่องใช้ไฟฟ้า ตลอดจนเครื่องนุ่งห่ม ซึ่งล้วนแล้วแต่เป็นสินค้าคงคลังที่ล้นตลาดแล้วในจีน

Demographic Twists: คลื่นประชากรศาสตร์ จากสังคมสูงวัยสู่นักกีฬาสูงวัย

ที่ผ่านมา เศรษฐกิจไทยยังโตต่ำประมาณ 3% ในขณะเดียวกันจำนวนคนวัยทำงานก็ลดลงต่อเนื่องทุกปี จนเข้าสู่ “สังคมผู้สูงอายุ” คนวัยทำงานกลายเป็นเดอะแบกของประเทศ

การเพิ่มขึ้นของจำนวนผู้สูงวัยในปัจจุบัน นำมาซึ่งโอกาสใหม่ในหลายด้าน โดยเฉพาะในแง่ของการเติบโตของ “Care Economy” ที่ได้รับความสนใจมากขึ้นไม่เฉพาะแค่ในประเทศไทย แต่ทั่วโลกก็เริ่มให้ความสำคัญกับแนวโน้มนี้เช่นกัน นอกจากนี้ยังไม่ใช่แค่ผู้สูงวัยเท่านั้นที่ให้ความสำคัญกับสุขภาพ แต่คนรุ่นใหม่ก็เริ่มหันมาดูแลสุขภาพของตนเองมากขึ้นอีกด้วย

อีกทั้งยังเป็นโอกาสของประเทศไทย ที่เรามี Wellness Tourism การท่องเที่ยวเชิงสุขภาพ และประเทศไทยยังเป็นปลายทางของคนหลายชาติในการเข้ามาพัก รักษากาย และรักษาใจ โดยพบว่า ตลาด Wellness หรือการดูแลสุขภาพทั่วโลกโตขึ้นอย่างต่อเนื่องจนมีมูลค่ากว่า 5.6 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐในปี 2022 เพราะคนไม่ได้ต้องการที่จะมีชีวิตที่ยาวนานขึ้น อายุยืนขึ้นเท่านั้น แต่ยังต้องแข็งแรงขึ้นแม้จะก้าวพ้นวัยหนุ่ม พร้อมกับมีคุณภาพชีวิตที่ดี หรือเป็น “นักกีฬาสูงวัย” เพราะ Healthspan นั้นสำคัญกว่าคำว่า Lifespan

Sustainability Twists: คลื่นความยั่งยืน จากภัยธรรมชาติ สู่การรักษาสิ่งแวดล้อม

ธรรมชาติถือเป็นจุดแข็งของประเทศไทย ถ้าวันหนึ่งเกิด “ในน้ำไร้ปลา ในนาไร้ข้าว ในป่ามีไฟ และในอากาศมีฝุ่น” สิ่งเหล่านี้จะนำไปสู่การปรับตัวแบบใหม่ ให้รับมือกับการเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดล้อมได้

ปัจจุบันได้เลยช่วงของ Mitigation มาแล้ว และกำลังก้าวเข้าสู่ช่วง Adaptation ซึ่งเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ เพราะภัยธรรมชาตินั้นเราหลีกเลี่ยงไม่ได้ และไม่ใช่แค่เรื่องของบริษัทใหญ่ แต่ SMEs และผู้ประกอบการรายเล็ก ๆ ก็ต้องปรับตัวเช่นกัน

ทุกวันนี้ ธุรกิจจะต้องเลือกแล้วว่าจะสร้างกำแพงหรือคว้าโอกาสจากการเปลี่ยนแปลง เพราะเรื่องของ Sustainability จะเป็นกลยุทธ์ที่สร้างผลกำไรระยะยาว

ติดตามเพจ Facebook: Thairath Money ได้ที่ลิงก์นี้ - https://www.facebook.com/ThairathMoney