ไข่ผำ พืชน้ำพื้นบ้านชนิดหนึ่งของไทยที่ถูกจัดว่าเป็นซุปเปอร์ฟู้ด (Super Food) ซึ่งเป็นอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกายและอาจจะช่วยรักษาอาการโรคบางอย่างได้ เพราะในซุปเปอร์ฟู้ดมักจะประกอบด้วยสารต้านอนุมูลอิสระ (Antioxidants) วิตามิน และสารอาหารอื่นๆ ที่จำเป็นต่อร่างกายเรา
ไข่ผำ คืออะไร
ไข่ผำ หรือ ไข่น้ำ เป็นพืชน้ำขนาดเล็กที่มีฉายาว่า Green Caviar เพราะมีคล้ายกับไข่ปลาคาเวียร์ รูปร่างเป็นเม็ดกลมขนาดเล็ก มีเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 0.1-0.2 มิลลิเมตร ความยาวประมาณ 1 มิลลิเมตร มีสีเขียว ลอยอยู่บริเวณผิวน้ำเป็นแพ มักเกิดในธรรมชาติที่น้ำใส นิ่ง เช่น บึง หนองน้ำ มักเจริญเติบโตอยู่บนผิวน้ำกับแหนเป็ดชนิดอื่น หรือลอยอาศัยที่ผิวน้ำเพียงชนิดเดียว สามารถออกดอกเป็นช่อ แต่ดอกมีขนาดเล็กมากจนมองไม่เห็นด้วยตาเปล่า ด้วยเหตุนี้ ไข่ผำ จึงจัดว่าเป็นพืชดอกขนาดเล็กที่สุดในโลก แตกต่างแหนชนิดอื่นตรงที่มีขนาดเล็กกว่า ไม่มีราก และพบได้เฉพาะในแหล่งน้ำสะอาดเท่านั้น
...
ประโยชน์ของไข่ผำ
ผลการศึกษาจากทีมวิจัย คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ตั้งแต่ปี 2514 พบว่าไข่ผำมีปริมาณโปรตีนสูง เจริญเติบโตได้ไว ใช้ทรัพยากรการผลิตต่ำ สามารถให้ผลผลิตโปรตีนสูงกว่าถั่วเหลืองเมื่อเทียบในพื้นที่การเพาะปลูกที่เท่ากัน มีกรดอะมิโนจำเป็นครบถ้วน และอุดมด้วยสารอาหารที่จำเป็นอีกมากมาย อาทิ
- เหล็ก แคลเซียม สังกะสี ช่วยเสริมกระดูก การไหลเวียนโลหิต และเพิ่มภูมิคุ้มกัน
- วิตามิน บี 12 ช่วยในการทำงานของระบบประสาท ซึ่งไม่พบในผลิตภัณฑ์จากพืชตามธรรมชาติชนิดอื่น
- วิตามิน เอ ลูทีน ซีอาแซนทิน ช่วยบำรุงสายตา
- วิตามิน บี-คอมเพล็กซ์ วิตามิน ซี วิตามิน อี วิตามิน เค โฟเลต ซีอาแซนทิน ลูทีน และสารต้านอนุมูลอิสระอื่นๆ ในระดับสูง
- มีไฟเบอร์สูง ดีต่อระบบการย่อยอาหาร
- มีแคลอรี แป้ง น้ำตาลและไขมันต่ำ เหมาะกับผู้ที่ต้องการคุมน้ำหนัก
นอกจากนี้ ไข่ผำยังช่วยดูดซับก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์จากอากาศได้เทียบเท่ากับป่าที่สมบูรณ์ในพื้นที่ๆ เท่ากันอีกด้วย
ด้วยประโยชน์และคุณค่าทางสารอาหารที่มากมายเหล่านี้ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์จึงได้กำหนดนโยบายอาหารแห่งอนาคต (Future Food Policy) ส่งเสริมพืชเศรษฐกิจตัวใหม่ ไข่ผำ ที่ได้รับการยอมรับจากทั่วโลกว่าเป็นซุปเปอร์ฟู้ด (Super Food) ของอาหารแห่งอนาคต (Future Food) โดยสนับสนุนตั้งแต่ต้นน้ำถึงปลายน้ำ
เมนูอาหารจากไข่ผำ
ไข่ผำ มักถูกนำไปประกอบอาหารมาตั้งแต่สมัยอดีต สามารถทำได้หลากหลายเมนู เช่น แกงไข่ผำ ไข่เจียวไข่ผำ ยำไข่ผำ ฯลฯ บางครั้งก็ใส่เป็นส่วนประกอบของอาหารเพื่อเพิ่มรสชาติให้มีความหอม มัน อร่อย มากยิ่งขึ้น
ข้อควรระวังของไข่ผำ
แม้ว่าไข่ผำจะมีประโยชน์ต่อสุขภาพมากมาย แต่ก็มีข้อเสียที่ควรระวังก่อนรับประทาน คือ
- ล้างไข่ผำให้สะอาดทุกครั้งก่อนนำมาปรุงอาหาร
- ไข่ผำต้องปรุงสุกก่อนรับประทานทุกครั้ง เพื่อป้องกันสารพิษและการปนเปื้อน
- ล้างมือให้สะอาดก่อนและหลังสัมผัสไข่ผำ
- ควรเลือกซื้อไข่ผำจากแหล่งที่เชื่อถือได้ ปลอดภัยจากสารเคมีและยาฆ่าแมลง
- ควรรับประทานไข่ผำในปริมาณที่เหมาะสม เนื่องจากไข่ผำมีโปรตีนสูง แต่ก็มีสารพิวรีนสูงเช่นกัน หากรับประทานไข่ผำมากเกินไป อาจส่งผลเสียต่อผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับไตได้
- หากเกิดอาการผิดปกติหลังรับประทานไข่ผำ ควรหยุดและปรึกษาแพทย์
ข้อมูลอ้างอิง : คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล, สถานีวิทยุมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตหาดใหญ่