จากเหตุการณ์ดินถล่มครั้งใหญ่ในปาปัวนิวกินี คาดว่าจะส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตถึงกว่าพันราย ทำให้ชื่อของดินแดนแห่งนี้เป็นที่สนใจว่าตั้งอยู่ในทวีปไหน และมีจุดเด่นอะไรบ้าง

ปาปัวนิวกินี หรือรัฐเอกราชปาปัวนิวกินีตั้งอยู่บริเวณทิศตะวันตกของภูมิภาคแปซิฟิกใต้ มีพรมแดนติดกับจังหวัดปาปัวตะวันตกของอินโดนีเซีย โดยตั้งอยู่บนฝั่งตะวันออกของเกาะนิวกินี ซึ่งเป็นเกาะเขตร้อนขนาดใหญ่เป็นอันดับ 2 ของโลก รองจากเกาะกรีนแลนด์ อยู่ห่างจากออสเตรเลียไปทางทิศเหนือประมาณ 160 กิโลเมตร

ด้วยเหตุนี้ ปาปัวนิวกินี จึงจัดว่าอยู่ในทวีปออสเตรเลีย-โอเชียเนีย เนื่องจากมีพรมแดนติดกับประเทศอินโดนีเซีย ซึ่งตั้งอยู่ระหว่างคาบสมุทรอินโดจีนและทวีปออสเตรเลีย และระหว่างมหาสมุทรอินเดียและแปซิฟิก

นกปักษาสวรรค์ สัตว์ประจำชาติของปาปัวนิวกินี เป็นนกที่กระจายพันธุ์อยู่ในป่าดิบชื้นของเกาะนิวกินี หมู่เกาะโมลุกกะในอินโดนีเซีย และบางส่วนของออสเตรเลีย (ภาพจาก iStock)
นกปักษาสวรรค์ สัตว์ประจำชาติของปาปัวนิวกินี เป็นนกที่กระจายพันธุ์อยู่ในป่าดิบชื้นของเกาะนิวกินี หมู่เกาะโมลุกกะในอินโดนีเซีย และบางส่วนของออสเตรเลีย (ภาพจาก iStock)

...

นักเดินเรือชาวโปรตุเกสและสเปนเป็นผู้ค้นพบเกาะนิวกินี โดยเมื่อปี ค.ศ. 1526-27 Jorge de Meneses นักเดินเรือชาวโปรตุเกสตั้งชื่อเกาะนี้ว่า ilhas dos Papuas ซึ่งแปลว่า ดินแดนของผู้คนผมหยิก (“Papua” เป็นภาษาท้องถิ่นที่หมายถึงคนที่มีผมฟู) และเมื่อปี ค.ศ. 1556 Inigo Ortíz de Retes นักเดินเรือชาวสเปน เรียกเกาะนี้ว่า Nueva Guinea หรือ New Guinea ในภาษาอังกฤษ เพราะเห็นว่าผู้คนบนเกาะมีลักษณะรูปร่างหน้าตาคล้ายกับคน Guinea ซึ่งอยู่ในแถบแอฟริกา

ชื่อ ‘ปาปัวนิวกินี’ มาจากการรวมสองอาณานิคมของอังกฤษและเยอรมนีเข้าด้วยกัน โดยเมื่อ ค.ศ. 1884 เยอรมนีได้เข้ามาตั้งอาณานิคม German New Guinea บริเวณตอนเหนือของปาปัวนิวกินี และในปีเดียวกันอังกฤษก็ได้เข้ามาตั้งอาณานิคม British New Guinea ทางตอนใต้

อาณานิคมทั้งสองถูกส่งผ่านให้ออสเตรเลียเป็นผู้อารักขาในช่วงเวลาที่แตกต่างกัน โดยออสเตรเลียได้ British New Guinea ทางตอนใต้เมื่อปี ค.ศ. 1905 และเปลี่ยนชื่อเป็น Territory of Papua ต่อมาออสเตรเลียได้ German New Guinea หลังสงครามโลกครั้งที่ 1 และเปลี่ยนชื่อเป็น Territory of Papua and New Guinea

เมืองหลวงของปาปัวนิวกินีชื่อ กรุงพอร์ตมอร์สบี ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ของเกาะนิวกินี (ภาพจาก iStock)
เมืองหลวงของปาปัวนิวกินีชื่อ กรุงพอร์ตมอร์สบี ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ของเกาะนิวกินี (ภาพจาก iStock)

Territory of Papua and New Guinea อยู่ภายใต้การปกครองของออสเตรเลียจนกระทั่งได้รับเอกราชจากออสเตรเลียในวันที่ 16 กันยายน ค.ศ. 1975 ซึ่งถือเป็นจุดกำเนิดของประเทศ ‘ปาปัวนิวกินี’ ที่เราคุ้นหูกันในวันนี้

ลักษณะทางภูมิศาสตร์และประชากรศาสตร์ของปาปัวนิวกินี

ปาปัวนิวกินีมีลักษณะภูมิศาสตร์เป็นเทือกเขาขนาดใหญ่ และมีภูเขาและภูเขาไฟจำนวนมาก พื้นที่ราบเป็นป่าดิบชื้น และทุ่งหญ้าสะวันนา พืชสำคัญคือ มะพร้าว ปาล์ม และเตย

ปาปัวนิวกินี มีพื้นที่ 452,860 ตารางกิโลเมตร ประกอบด้วยเกาะขนาดใหญ่ 3 เกาะ และเกาะเล็กๆ อีกกว่า 600 เกาะ มีเขตเศรษฐกิจจำเพาะขนาด 3,120,000 ตารางกิโลเมตร

เมืองหลวงของปาปัวนิวกินีชื่อ กรุงพอร์ตมอร์สบี (Port Moresby) ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ของเกาะนิวกินี ภูมิประเทศและภูมิอากาศของปาปัวนิวกินี มีลักษณะเป็นภูเขาและชายฝั่งทะเล ภูมิอากาศเขตร้อน และอยู่ในเขตลมมรสุม ทั้งประเทศมีจำนวนประชากรราว 6.3 ล้านคน

ปาปัวนิวกินีมีลักษณะภูมิศาสตร์เป็นเทือกเขาขนาดใหญ่ และมีภูเขาและภูเขาไฟจำนวนมาก พื้นที่ราบเป็นป่าดิบชื้น และทุ่งหญ้าสะวันนา (ภาพจาก iStock)
ปาปัวนิวกินีมีลักษณะภูมิศาสตร์เป็นเทือกเขาขนาดใหญ่ และมีภูเขาและภูเขาไฟจำนวนมาก พื้นที่ราบเป็นป่าดิบชื้น และทุ่งหญ้าสะวันนา (ภาพจาก iStock)

...

ปาปัวนิวกินีเป็นประเทศที่มีความหลากหลายทางเชื้อชาติ ภาษา วัฒนธรรมและขนบธรรมเนียมประเพณีมากที่สุดของโลก บนเกาะนิวกินีซึ่งประกอบด้วยประเทศปาปัวนิวกินีและจังหวัดปาปัวตะวันตกของอินโดนีเซีย มีภาษาพูดมากกว่า 650 ภาษา และมีเพียง 350-450 ภาษาเท่านั้นที่มีความสัมพันธ์ระหว่างกัน

บางภาษาใช้พูดกันเฉพาะในกลุ่มชนจำนวนไม่กี่ร้อยหรือไม่กี่พันคน และไม่มีความคล้ายคลึงกับภาษาอื่นๆ ที่ใช้บนเกาะ หรือภาษาอื่นใดในโลก และเนื่องจากลักษณะภูมิศาสตร์ที่เป็นภูเขา ทำให้กลุ่มชนบางกลุ่มมีความเป็นอยู่อย่างสันโดษและไม่เคยมีปฏิสัมพันธ์กับกลุ่มชนอื่นๆ ที่อยู่ห่างกันเพียงไม่กี่กิโลเมตรแม้แต่น้อย

ชาวปาปัวนิวกินีจำนวน 2 ใน 3 ส่วนนับถือศาสนาคริสต์ ชาวต่างชาติที่อาศัยอยู่ในปาปัวนิวกินี คิดเป็นร้อยละ 1 ของประชากรทั้งหมด โดยกว่าครึ่งหนึ่งเป็นชาวออสเตรเลีย ที่เหลือเป็นชาวอังกฤษ นิวซีแลนด์ ฟิลิปปินส์ และอเมริกัน

นกเงือกปาปัว (Rhyticeros plicatus) สัญลักษณ์ความอุดมสมบูรณ์ในธรรมชาติของปาปัวนิวกินี (ภาพจาก iStock)
นกเงือกปาปัว (Rhyticeros plicatus) สัญลักษณ์ความอุดมสมบูรณ์ในธรรมชาติของปาปัวนิวกินี (ภาพจาก iStock)

...

ประชากรส่วนใหญ่ของปาปัวนิวกินียังคงอาศัยอยู่กันเป็นชนเผ่าหรือหมู่บ้านที่มีครอบครัวหนึ่งเป็นผู้นำ โดยมีประชากรเพียงร้อยละ 18 ที่อาศัยอยู่ในบริเวณเมือง เช่น กรุงพอร์ตมอร์สบี (Port Moresby) อีกทั้งยังมีชนเผ่าอีกจำนวนมากที่ไม่เคยเจอโลกภายนอก และยังไม่มีการสำรวจเก็บข้อมูลที่ทำให้ทราบแน่ชัดว่ามีชนเผ่าที่อาศัยอยู่ในเกาะนิวกินีจำนวนเท่าไร

สาเหตุหนึ่งที่มีการสำรวจพื้นที่ป่าดิบชื้นในเกาะนิวกินีน้อยคือ หลายพื้นที่ของเกาะนี้ในอดีตเคยมีการล่าหัวมนุษย์และการกินเนื้อมนุษย์ แม้ว่าต่อมาในช่วงคริสต์ทศวรรษ 1950 รัฐบาลปาปัวนิวกินีได้มีการสั่งห้ามและปราบปรามวัฒนธรรมดังกล่าว แต่ก็ยังมีชนเผ่าบางกลุ่มที่ไม่เคยเจอโลกภายนอก และอาจเป็นอันตรายต่อนักสำรวจที่รุกล้ำเข้าไปในพื้นที่ของชนเผ่าได้

ปาปัวนิวกินีเป็นประเทศที่โดดเด่นด้านทรัพยากรธรรมชาติและมีศักยภาพด้านการค้าและการลงทุนสูง โดยเฉพาะการทำประมงปลาทูน่า ที่ได้รับการยกเว้นภาษีเมื่อส่งออกไปจำหน่ายในสหภาพยุโรป นอกจากนี้ ปาปัวนิวกินียังมีอุตสาหกรรมเหมืองแร่และปิโตรเลียมขนาดใหญ่ เป็นแหล่งน้ำมัน ก๊าซธรรมชาติ และมีภาคเกษตรกรรมและป่าไม้ที่อุดมสมบูรณ์

ปาปัวนิวกินีเป็นสมาชิกความร่วมมือทางเศรษฐกิจเอเชีย-แปซิฟิก (APEC) และประสงค์ที่จะเป็นสมาชิกอาเซียน โดยขณะนี้ยังมีสถานะเป็นเพียงประเทศผู้สังเกตการณ์พิเศษ โดยได้รับสถานะดังกล่าวเมื่อปี ค.ศ. 1976

ข้อมูลอ้างอิง : กรมอเมริกาและแปซิฟิกใต้, กระทรวงต่างประเทศ