ทุกวันนี้หงส์พื้นเมืองซีกโลกใต้มีเพียงกลุ่มเดียวคือ หงส์ดำ (Black swan) หรือชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Cygnus atratus ที่อยู่ในภูมิภาคออสตราเลเซีย และหงส์คอสโคโรบา (Coscoroba Swan) ของอเมริกาใต้ ล่าสุด นักบรรพชีวินวิทยาจากมหาวิทยาลัยฟลินเดอร์ส ในนครแอดิเลด ของออสเตรเลีย ที่ทำการขุดค้นใกล้เมืองเซนต์ บาทันส์ ในภูมิภาคเซนทรัล โอทาโก ได้ค้นพบ ซากฟอสซิลที่อาจเป็นของหงส์สายพันธุ์ที่เก่าแก่ที่สุดในซีกโลกใต้
ซากหงส์โบราณตัวนี้ได้รับการตั้งชื่อว่า แบนน็อคเบิร์น (Bannockburn swan) หรือชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Notochen bannockburnensis อาศัยอยู่ระหว่าง 16-19 ล้านปีก่อน ตรงกับสมัยไมโอซีนตอนต้น บนทะเลสาบมานูเฮรีคีอา (Manu herikia) เป็นทะเลสาบขนาดใหญ่ที่ครอบคลุมพื้นที่ตอนกลางของภูมิภาคโอทาโกยุคปัจจุบันเกือบทั้งหมด นักบรรพชีวินจากนิวซีแลนด์และออส เตรเลียได้บรรยายถึงหงส์ชนิดนี้จากฟอสซิลกระดูกปีกที่พบใกล้กับเซนต์บาทันส์ ในชั้นโคลนยุค ก่อนประวัติศาสตร์ ว่าแม้จะมีความเสียหายเกิดกับกระดูกปีก ซึ่งจะทำให้การกำหนดขนาดที่แน่นอนของสัตว์ตัวนี้ทำได้ยาก แต่คิดว่ามันอาจใหญ่กว่าหงส์ดำที่พบได้ทั่วไปในพื้นที่เอาเตอารัว (Aotearoa) ของนิวซีแลนด์ในปัจจุบันเล็กน้อย
อย่างไรก็ตาม ทีมนักบรรพชีวินวิทยาเชื่อว่าการค้นพบซากฟอสซิลหงส์โบราณตัวนี้ อาจนำไปสู่ความเข้าใจวิวัฒนาการของนกมากยิ่งขึ้นเช่นกัน.
(ภาพประกอบ Credit : Worthy et al., doi: 10.11646/zootaxa.5168.1.3.)