ตรุษจีน 2567 ในเดือนกุมภาพันธ์ที่จะถึงนี้ ชาวไทยเชื้อสายจีน ต้องเตรียมตัวไหว้เจ้าอย่างไร และมีความหมายอะไร เสริมสิริมงคลด้านไหนบ้าง

วันตรุษจีน 2567 ที่จะถึงในปีนี้ เป็นอีกหนึ่งเทศกาลของชาวไทยเชื้อสายจีน และประเพณีสำคัญที่สืบทอดกันมาอย่างยาวนาน โดยวันตรุษจีน นอกจากจะเป็นการเฉลิมฉลองปีใหม่ของชาวไทยเชื้อสายจีนแล้ว ยังเป็นอีกหนึ่งวันสำคัญที่ทุกคนในครอบครัวจะได้มารวมตัวกันและยังได้ร่วมทำกิจกรรมไหว้เจ้า ซึ่งคนจีนเชื่อว่าจะเป็นการเสริมสิริมงคลให้มีโชคลาภตั้งแต่ต้นปี

กิจกรรม วันตรุษจีน 2567 มีอะไรบ้าง

วันตรุษจีน จะมีทั้งหมด 3 วัน ซึ่งแต่ละวันจะมีความสำคัญ และความหมายที่แตกต่างกันออกไป ประกอบไปด้วย วันจ่าย วันไหว้ วันเที่ยว (วันชิวสี่)

  • วันจ่าย ตรุษจีน 2567 (วันพฤหัสบดีที่ 8 กุมภาพันธ์ 2567)

‘วันจ่าย’ วันแรกของเทศกาลตรุษจีน วันแห่งการเริ่มต้น และเตรียมตัวเข้าสู่ปีใหม่ของจีน โดยวันดังกล่าวนี้ จะเป็นวันในการเตรียมตัว เพื่อออกไปจับจ่ายใช้สอยในการซื้อของที่จำเป็นสำหรับเทศกาล ส่วนใหญ่จะเป็นการเตรียมอาหารที่จะใช้ในการไหว้ในเมนูต่างๆ เพื่อไหว้บรรพบุรุษ และสำหรับทานกันในครอบครัว 

...

โดยอาหารในการไหว้ส่วนใหญ่จะเน้นไปที่ อาหารคาว ประกอบไปด้วย หมู เป็ด ไก่ ต่างๆ รวมถึงเมนูอาหารที่บรรพบุรษชื่นชอบสักหนึ่งอย่าง พร้อมผลไม้ ที่ผู้ไหว้สามารถแบ่งได้เป็น 3 ชนิด 5 ชนิด 7 ชนิด และ 9 ชนิด แล้วแต่ความสะดวก พร้อมทั้งการเตรียมอุปกรณ์ และเครื่องเซ่นไหว้ ธูป เทียน และกระดาษเงิน กระดาษทอง เป็นต้น นอกจากนี้ยังต้องมีการจัดสรรพื้นที่ และความพร้อมของสถานที่สำหรับการไหว้ ซึ่งในวันจ่ายนี้สามารถทำความสะอาดบ้านได้ 

สมาชิกในบ้านที่รับหน้าที่ดูแลอาหารในครัว ต้องออกไปจับจ่ายใช้สอยเลือกซื้อวัตถุดิบต่างๆ เพื่อนำมาปรุงอาหารสำหรับการไหว้บรรพบุรุษ และให้คนในครอบครัวรับประทาน ซึ่งอาหารที่นำมาเป็นของไหว้วันตรุษจีน นอกจากมีเมนูโปรดของบรรพบุรุษผู้ล่วงลับไปแล้ว ยังเน้นการเลือกเมนูที่แฝงไปด้วยความมงคล มีครบทั้งเมนูของคาว ของหวาน และผลไม้

  • วันไหว้ ตรุษจีน 2567 (วันศุกร์ที่ 9 กุมภาพันธ์ 2567)

‘วันไหว้’ คือ วันแห่งการรวมตัวสำหรับคนในครอบครัว เพื่อเฉลิมฉลอง และพบปะกัน โดยจะมีกิจกรรมในการไหว้บรรพบุรุษ ช่วงกลางวัน เพื่อทำความเคารพต้นตระกูล และเชื้อสายครอบครัวของตนเอง เพื่อแสดงถึงความกตัญญู ร่วมระลึกถึงผู้มีพระคุณ และตอนกลางคืน ช่วงก่อนเข้าปีใหม่ จะมีการไหว้เทพเจ้าไฉ่ซิงเอี๊ย ที่วันนี้ถือว่าเป็นการเสริมสร้างสิริมงคลรับปีใหม่ให้แก่ชีวิต 

ชาวไทยเชื้อสายจีน รวมไปถึงชาวจีนเองมีความเชื่อว่าเทพเจ้าไฉ่ซิงเอี๊ย หรือ องค์ท้าวเวสสุวรรณ (ตามความเชื่อของประเทศไทย) จะนำพามาซึ่งความสุข ความมั่งคั่ง โชคลาภ และเงินทองให้หลั่งไหลเข้ามาสู่ตนเอง เพื่อเป็นการเสริมมงคลให้ชีวิตราบรื่นตลอดปีในช่วงก่อนเข้าสู่ปีใหม่จีนอย่างเต็มตัว

โดยการไหว้เทพเจ้าจะต้องจัดของไหว้เทียนแดง 1 คู่ ชุดกระดาษเงินกระดาษทอง น้ำชา 5 ที่ ผลไม้ 3-5 อย่าง ขนมอี๋และเจฉ่าย 5 ชนิด หรือผัก 5 ชนิด

  • วันเที่ยว ตรุษจีน 2567 (วันเสาร์ที่ 10 กุมภาพันธ์ 2567)

‘วันเที่ยว’ หรือ วันชิวอิก เป็นอีกหนึ่งสำคัญที่ทุกคนพากันออกไปไหว้ขอพรญาติผู้ใหญ่ และออกไปท่องเที่ยวเติมความสุขให้แก่ชีวิตรับต้นปีใหม่จีน โดยวันเที่ยวส่วนใหญ่คนไทยเชื้อสายจีน จะถือการแต่งตัวในวันนี้เป็นอย่างมาก โดยจะแต่งกายด้วยการสวมเสื้อผ้าที่สวยงาม สีสันสดใส เน้นเป็นสีแดงเสียส่วนใหญ่ ซึ่งถือเป็นหนึ่งในเคล็ดตามความเชื่อเรื่องหนึ่ง

เคล็ดและสิ่งที่ควรทำในวันเที่ยว ในตรุษจีน 2567 ประกอบไปด้วย ห้ามทำงาน ห้ามทะเลาะเบาะแว้ง ห้ามร้องไห้ ห้ามพูดคำหยาบ ห้ามทำความสะอาดบ้าน ห้ามซักเสื้อผ้า ห้ามทำของแตก หากมีของแตกในบ้านต้องนำไปทิ้งทันที ห้ามใช้ของมีคม เช่น มีด กรรไกร ห้ามให้คนอื่นเข้าไปในห้องนอนวันตรุษจีน ห้ามยืมเงินหรือให้คนอื่นยืมเงิน 

...

มีธรรมเนียมที่ต้องปฏิบัติในวันนี้ คือ การเป็นผู้ให้ และผู้รับ ที่เรียกกันว่า ซองแดง แต๊ะเอีย หรือ อั่งเปา โดยคนที่เป็นผู้ใหญ่จะให้ซองแดง เงินขวัญถุง แก่คนที่อายุน้อยกว่า เพื่อให้เราโชคดี และก่อนรับซอง หรือของขวัญควรกล่าวกับผู้ใหญ่ "ซินเจียยู่อี่ ซินนี้ฮวดไช้" เพื่อเป็นการอวยพรผู้ใหญ่เช่นกัน 

นอกจากนี้ยังมีธรรมเนียมปฏิบัติที่น่าใจ คือ ทุกคนในบ้าน หรือญาติในครอบครัวจะต้องนำส้ม 4 ผล เพื่อไปกราบขอพรผู้ใหญ่ที่สุดในบ้าน โดยผู้ใหญ่จะเตรียมเมล็ดแตงโมย้อมสีแดง และลูกสมอจีนเอาไว้รอรับแขก และรับลูกๆ เพื่อเป็นสิริมงคล และเมื่อมีผู้มาอวยพรจะนำส้ม 4 ผลมาให้ โดยผู้ใหญ่ในบ้านจะนำส้มมา 2 ผล และส้มในบ้านตนเองไปวางคืนให้กับผู้ที่มาอวยพรคืนอีก 2 ผล

ภาพ : istock