เทศกาลกินเจ 2567 จัดขึ้นระหว่างวันที่ 3-11 ตุลาคม 2567 (บางคนอาจเริ่มกินล้างท้องตั้งแต่วันที่ 14 ตุลาคม) โดยทุกๆ ปี จะเริ่มกินเจวันแรก ในวันขึ้น 1 ค่ำ เดือน 9 จนไปสิ้นสุดในวันขึ้น 9 ค่ำ เดือน 9 ตามปฏิทินจีน เรียกได้ว่าเป็นประเพณีที่ปฏิบัติสืบต่อกันมายาวนาน และยังคงมีอิทธิพลอย่างมากต่อคนเชื้อสายจีนในภูมิภาคเอเชียอาคเนย์

ประวัติการกินเจ 2567 มีความเป็นมาอย่างไร?

ความเชื่อเกี่ยวกับ "เทศกาลกินเจ" มีหลายตำนาน แต่สำหรับเรื่องที่รู้จักอย่างแพร่หลาย เชื่อว่าการกินเจเริ่มต้นขึ้นในสมัยที่กองทัพแมนจูเข้ามาปกครองชาวจีน ทำให้กลุ่มกองกำลังทหารชาวบ้านที่ชื่อว่า "หงี่หั่วท้วง" รวมตัวกันต่อต้านกองทัพแมนจู โดยแสดงออกผ่านการถือศีล งดกินเนื้อสัตว์ และผักที่มีกลิ่นฉุน นุ่งขาวห่มขาวประกอบพิธีกรรมบริกรรมคาถาตามความเชื่อ หวังว่าจะสามารถช่วยเสริมกำลังใจ และป้องกันปืนไฟของกองทัพแมนจูที่ยิงเข้ามาได้

แต่สุดท้ายแล้ว กลุ่มกองกำลังหงี่หั่วท้วงก็พ่ายแพ้ต่อแมนจู โดยผู้นำทั้ง 9 คน ถูกจับไปประหารชีวิต ทำให้นับตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา ชาวจีนจึงร่วมกันถือศีลกินผักในเดือน 9 เป็นระยะเวลา 9 วัน เพื่อรำลึกถึงบุญคุณของกลุ่มหงี่หั่วท้วงในอดีต

...

ทั้งนี้ เทศกาลกินเจในประเทศไทย เป็นรูปแบบความเชื่อและประเพณีที่ปฏิบัติสืบต่อกันในกลุ่มคนเชื้อสายจีน โดยรับเอาแนวคิดจากบรรพบุรุษชาวจีน ที่อพยพมาตั้งถิ่นฐานในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ผสมกลืนกลายกับรูปแบบความเชื่อท้องถิ่น จนกลายเป็นประเพณีเฉพาะของลูกหลานชาวจีนในภูมิภาคนี้ 

เมื่อถึงช่วงเทศกาลกินเจ ไทยมักจะจัดงานเฉลิมฉลองอย่างยิ่งใหญ่เพื่อสืบสานประเพณี ดึงดูดนักท่องเที่ยวจำนวนมากมาร่วมงาน สำหรับงานกินเจที่ได้รับความนิยมและเป็นที่รู้จัก ได้แก่ งานกินเจเยาวราช กรุงเทพฯ และงานกินเจ จ.ภูเก็ต

ส่วนชาวจีนแผ่นดินใหญ่ในปัจจุบัน เชื่อว่าการกินเจ คือการสักการะพระพุทธเจ้า 7 พระองค์ และพระมหาโพธิสัตว์ 2 พระองค์ รวมเป็น 9 พระองค์ ซึ่งชาวจีนจะเรียกเทศกาลนี้ว่า "เทศกาลเฉลิมฉลองของพระราชาธิราชทั้ง 9"

เปิดความหมายคำว่า "เจ" หมายถึงอะไร?

คำว่า "เจ" (齋) หรือ "ไจ" (ภาษาจีนกลาง) ในพุทธศาสนาฝ่ายมหายาน มีความหมายเดียวกับคำว่า "อุโบสถ" เปรียบเสมือนการถืออุโบสถศีล ไม่กินเนื้อสัตว์ ดำรงอยู่ในศีลธรรม ทำให้ความหมายของคำว่า "เจ" สื่อถึง การรักษาความบริสุทธิ์ทั้งกายและใจ เพื่อเป็นการสักการะบูชาองค์เทพที่นับถือ

ส่วนป้ายคำว่า "เจ" ทั้งภาษาไทยและจีน ที่เรามักเห็นในประดับตามห้างร้านต่างๆ ในช่วงเทศกาลกินเจ เป็นการสื่อว่า "ไม่มีของคาว" (ไม่มีเนื้อสัตว์) โดยตัวอักษรสีแดง เป็นตัวแทนของความเป็นสิริมงคล ส่วนพื้นหลังสีเหลือง เป็นตัวแทนของพระพุทธศาสนานั่นเอง 

การปฏิบัติตนในช่วงเทศกาลกินเจ 2567 ตลอด 9 วัน 9 คืน

  • งดเว้นเนื้อสัตว์ และการทำอันตรายต่อสัตว์
  • งดนม เนย และน้ำมันที่มาจากสัตว์
  • งดผักหรือเครื่องเทศที่มีกลิ่นแรง รวมถึงสิ่งเสพติดและของมึนเมาต่างๆ
  • งดอาหารรสจัด เผ็ดจัด หวานจัดมาก เปรี้ยวจัด และเค็มจัด
  • รักษาศีลห้า รักษาจิตใจ และอารมณ์ให้สงบ
  • ทำทาน นุ่งขาวห่มขาว

...

ความสำคัญและประโยชน์การกินเจ 2567

การรักษาศีลในช่วงเทศกาลกินเจ 2567 หรือประเพณีถือศีลกินผัก นอกจากเชื่อว่าเพื่อถวายเป็นพุทธบูชาแด่พระมหาโพธิสัตว์กวนอิม และองค์เทพเจ้าที่นับถือแล้ว ยังเป็นกุศโลบายที่ช่วยให้ผู้ถือศีลกินเจ ผู้ที่งดบริโภคเนื้อสัตว์ชนิดต่างๆ เป็นเวลา 9 วัน ได้ฟื้นฟูสุขภาพและขับสารพิษออกจากร่างกาย อีกทั้งการกินผักจะช่วยให้ระบบย่อยอาหารและระบบขับถ่ายทำงานเป็นปกติ ส่งเสริมให้สุขภาพแข็งแรงอีกด้วย.

อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง