ปัญหาราคาข้าวเปลือกตกต่ำ ทำให้มีคำถามตามมาว่า ทำไมชาวนาซึ่งเป็นกระดูกสันหลังของชาติ จึงกลายเป็นทุกข์ของแผ่นดินซ้ำซาก คำตอบส่วนหนึ่งคือ เนื่องจากชาวนาเป็นกลุ่มอาชีพใหญ่สุด แต่มีรายได้ต่ำสุด ในบรรดาประชากรราว 65 ล้านคน เป็นเกษตรกร 25 ล้านคน เป็น 38.2% ของแรงงานทั้งหมด แต่มีรายได้เพียง 8.6% ของรายได้ประชาชาติ
ในกลุ่มเกษตรกร 25 ล้านคน แบ่งเป็นชาวนาประมาณ 18 ล้านคน หรือ 4.8 ล้านครัวเรือน ชาวนาไม่ได้เป็นคนจนทั้งหมด แต่เป็นชาวนารวย 20% ที่ผลิตข้าวได้ 42% ของผลผลิตทั้งหมด ส่วนที่เป็นชาวนาจนมีประมาณ 2.5 ล้านครัวเรือน เป็นกลุ่มที่มีปัญหาและเป็นทุกข์ของแผ่นดิน ทุกรัฐบาลจึงต้องเข้าไปโอบอุ้ม ด้วยมาตรการต่างๆมาโดยตลอด
นายกรัฐมนตรี พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา กล่าวว่า มาตรการช่วยเหลือชาวนาที่ผ่านๆมา ล้วนแต่แก้ปัญหาที่ปลายทาง แต่รัฐบาลนี้มุ่งย้อนไปที่ต้นทาง โดยการปรับเรื่องการใช้น้ำ ปรับเปลี่ยนการปลูกพืชให้เหมาะสม ลดพื้นที่เพาะปลูก ลดต้นทุนการผลิต คิดมานาน 3 ปีแล้ว ต้องแก้ทั้งระบบจากต้นทาง กลางทาง ถึงปลายทาง ถ้าทำได้รับรองว่าชาวนาจะร่ำรวยใน 5 ปี
รัฐบาลอ้างว่าแก้ปัญหาที่ต้นทางมานานแล้ว แต่ยังไม่เห็นเป็นรูปธรรมและในที่สุด ก็ต้องแก้ปัญหาที่ปลายทางเหมือนกับรัฐบาลก่อนๆ ด้วยการให้สินเชื่อเพื่อชะลอการขายข้าวเปลือกหอมมะลิ ตันละ 13,000 บาท ข้าวเจ้า 10,500 บาท ข้าวหอมปทุม 11,300 บาท โดยแยกเป็นค่าข้าว ค่าเก็บเกี่ยว 2,000 บาท ค่าเก็บรักษาในยุ้งฉาง 1,500 บาท
ส่วนการแก้ปัญหาที่ต้นทาง ไม่ว่าจะเป็นการเปลี่ยนการปลูกพืชที่เหมาะสมการลดพื้นที่ปลูกข้าว หรือการลดต้นทุนการผลิต ยังเป็นเพียงวาทกรรม มีคำถามว่าทำไมจึงต้องลดต้นทุนการผลิต คำตอบก็คือ เนื่องจากผลผลิตข้าวของไทยต่ำมากเมื่อเปรียบเทียบกับประเทศอื่นๆ ผลผลิตข้าวไทยอยู่ที่ 448 กก.ต่อไร่ แต่เวียดนามได้ถึง 862 กก.
...
ชาวนาไทยมีรายได้เฉลี่ย 1,555 บาทต่อไร่ แต่ชาวนาพม่าได้ถึง 3,481 บาท ชาวนาเวียดนามได้ 3,180 บาท ชาวนาไทยจึงจนที่สุด เพราะต้นทุนการผลิตสูง ทั้งค่าจ้างแรงงานและซื้อปัจจัยการผลิตต่างๆ เช่น ปุ๋ย และเนื่องจากต้นทุนการผลิตต่ำ ชาวนาเวียดนามจึงสามารถขายข้าวแข่งกับไทยในตลาดโลกได้
การแก้ปัญหาที่ต้นทาง เป็นเรื่องที่พูดกันมาทุกรัฐบาล ไม่ว่าจะเป็นรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้ง หรือมาจากรัฐประหาร แต่ไม่มีรัฐบาลไหนลงมือทำอย่างจริงจัง ได้แต่แก้ปัญหาเฉพาะหน้าเป็นครั้งคราวไป ถึงเวลาหรือยังที่จะเริ่มแก้ปัญหาทั้งต้นทาง กลางทางและปลายทางอย่างจริงจังเสียที มิฉะนั้นชาวนาไม่มีทางรวยได้ใน 5 ปี ตามวาทะหรูๆที่ยกมาปลอบใจ.