ออกกำลังหลังโควิด

ไปอ่านเจอบทความในเว็บไซต์ของโรงพยาบาลสมิติเวช (http:// www.samitivejhospitals.com% 20) www.samitivejhospitals.com เขียนโดย นพ.ภัทรภณ อติเมธิน สาขาเวชศาสตร์ฟื้นฟู แล้วค่อนข้างน่าสนใจ เลยอยากนำมาแชร์ต่อให้ได้รับทราบกันอีกทาง

ด้วยเห็นว่า ในประเด็นการออกกำลังกาย หลังหายจากโควิด-19 ต้องทำอย่างไร น่าจะมีประโยชน์ต่อใครหลายคน

โดยสรุปแล้ว นพ.ภัทรภณบรรยายไว้ว่า การออกกำลังกายหลังหายจากโรคโควิด-19 ปัจจุบัน ยังไม่มีเกณฑ์มาตรฐานเกี่ยวกับการออกกำลังกายหรือการกลับมาวิ่ง หลังจากติดเชื้อโควิด-19

วิทยาลัยเวชศาสตร์การกีฬาอเมริกัน (American College of Sports Medicine-ACSM) ได้ให้ข้อมูลสำหรับการออกกำลังกายในผู้ที่เคยป่วยเป็นโควิด-19 แบ่งตามความรุนแรงขณะป่วยดังนี้

ผู้ป่วยโควิด-19 ที่ไม่มีอาการ

ผู้ที่ติดเชื้อแต่ไม่แสดงอาการ หรืออาการทางเดินหายใจไม่รุนแรง อาจมีเพียงไอเล็กน้อย ใช้เวลารักษาน้อยกว่า 7 วัน ไม่มีภาวะกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ และความผิดปกติของหัวใจ ควรพักและงดออกกำลังกาย หลังทราบว่าติดเชื้อ 5 วัน

หลังกักตัวตามกำหนด ช่วง 2-3 วันแรก สามารถออกกำลังกายเบาๆด้วยการเดิน หรือทำกิจกรรมต่างๆ ในชีวิตประจำวันได้ เมื่อไม่มีอาการผิดปกติ สามารถออกกำลังหนักขึ้น เพิ่มระยะเวลามากขึ้นได้ เช่น วิ่งช้าๆ หรือปั่นจักรยาน โดยควบคุมให้ชีพจรไม่สูงเกิน 70% ของชีพจรสูงสุด และไม่ควรเกิน 15 นาที

ค่อยๆเพิ่มระยะเวลาเป็น 30 นาที 45 นาที และ 60 นาที ควบคุมชีพจรให้ไม่เกิน 80% ของชีพจรสูงสุด โดยสังเกตอาการควบคู่ไปด้วย

ประมาณ 2 สัปดาห์หลังจากติดเชื้อ หากไม่พบความผิดปกติหรือไม่มีอาการเหนื่อยหอบ สามารถกลับมาออกกำลังกายได้ตามปกติ

ระยะเวลา 2 สัปดาห์ตั้งแต่เริ่มป่วย เป็นระยะเวลาสั้นที่สุดที่สามารถกลับมาวิ่งตามปกติอีกครั้ง แต่การวิ่งมาราธอนต้องใช้ร่างกายหนักมาก โดยไม่ได้ซ้อมเต็มที่ ถือว่าเร็วเกินไป หากต้องการลงวิ่งมาราธอน ควรรอให้ครบ 1 เดือนหลังจากติดเชื้อ จะเป็นช่วงเวลาที่ปลอดภัยมากกว่า

ผู้ป่วยโควิด-19 อาการปานกลางและรุนแรง

การติดเชื้อที่มีอาการปานกลาง ระยะเวลาป่วยนานเกินกว่า 7 วัน แม้ไม่ต้องเข้ารักษาตัวที่โรงพยาบาล แต่พบว่าหายใจหอบเหนื่อยตอนพัก หรือใจสั่น เจ็บแน่นหน้าอก อาจเป็นอาการของภาวะหัวใจผิดปกติ

สำหรับผู้ป่วยอาการหนัก มักเกิดความเสียหายโดยตรงกับ “ปอด” ซึ่งถือเป็นอวัยวะที่สำคัญในระบบทางเดินหายใจ การฟื้นตัวของปอดหลังหายจากโรคโควิด-19 แบ่งเป็น 2 ช่วง คือ ช่วง 2 สัปดาห์แรกหลังหายจากโรค ยังพบฝ้าขาวที่ปอดในฟิล์มเอกซเรย์ แต่มีปริมาณน้อยลง และช่วงสัปดาห์ที่ 3-4 หลังหายจากโรค ร่างกายสามารถฟื้นฟู แต่ยังรู้สึกอ่อนเพลีย ไม่สดชื่น

ควรตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ (EKG) และเจาะเลือดดูโทรโปนิน (Troponin) ซึ่งเป็นโปรตีนที่พบในกล้ามเนื้อหัวใจ เพื่อดูความผิดปกติ ก่อนตัดสินใจออกกำลังกาย

กรณีอาการปานกลาง และผ่านการตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจและเจาะเลือดดูโทรโปนิน สามารถออกกำลังกายเบาๆ ค่อยเป็นค่อยไปได้ หากเป็นกลุ่มอาการหนัก และผ่านการตรวจเพิ่มเติมแล้ว ควรพักอย่างน้อย 3 เดือน ทั้งนี้ ควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านโรคหัวใจและทางเดินหายใจ ก่อนออกกำลังกาย

ผู้ที่มีความเสี่ยงสูง

ปัจจุบันศูนย์ควบคุมและป้องกันโรคสหรัฐฯ (Centers for Disease Control and Preven tion—CDC) แนะนำว่า ผู้มีความเสี่ยงสูงหรือกรณีมีการสัมผัสใกล้ชิดกับผู้ป่วยโควิด-19 ไม่จำเป็นต้องกักตัว แต่ยังต้องใส่หน้ากากอนามัยตลอดเวลาเมื่อออกนอกบ้าน

ออกกำลังกายได้ปกติภายในบ้าน ควรกักตัวเพื่อสังเกตอาการอย่างน้อย 5-7 วัน เพื่อประเมินว่าติดเชื้อหรือมีอาการ

พร้อมกันนี้ ยังต้องมีการฟื้นฟูสุขภาพปอดและหัวใจก่อนกลับมาวิ่งควบคู่กันไปด้วย.

ฟ้าคำราม