กาแล็กซีชนิดก้นหอยหรือทรงกังหัน เป็นหนึ่งในประเภทของกาแล็กซีที่มีความสวยงาม กาแล็กซีชนิดนี้จะมีแกนสว่างดูคล้ายแขนกังหันที่แผ่รังสีออกมา กาแล็กซีชนิดนี้เป็นที่สนใจต่อการศึกษาของนักดาราศาสตร์มาโดยตลอด เพราะกาแล็กซีที่เราอาศัยอยู่อย่างทางช้างเผือก ก็เป็นกาแล็กซีทรงกังหัน
ล่าสุดกล้องโทรทรรศน์อวกาศฮับเบิล เครื่องมือขององค์การนาซา สหรัฐอเมริกา และองค์การอวกาศยุโรป ถ่ายภาพกาแล็กซีชนิดก้นหอยหรือทรงกังหันชื่อ NGC 3430 ที่สวยงามอย่างน่าทึ่ง อยู่ห่างจากโลก 100 ล้านปีแสงในกลุ่มดาวสิงโตเล็ก กาแล็กซีแห่งนี้ถูกค้นพบมาตั้งแต่ปี พ.ศ.2328 ซึ่งในภาพใหม่ฝีมือของกล้องฮับเบิล ยังแสดงให้เห็นว่ามีกาแล็กซีอื่นๆหลายแห่งอยู่ใกล้กับกาแล็กซี NGC 3430 ค่อนข้างมาก โดยอยู่นอกกรอบของภาพ ที่น่าสนใจคือมีกาแล็กซีแห่งหนึ่งอยู่ใกล้พอที่จะทำให้แรงโน้มถ่วงมีผลต่อขับเคลื่อนการก่อตัวของดวงดาวในกาแล็กซี NGC 3430 จนมองเห็นเป็นหย่อมสีน้ำเงินสดใส
นักดาราศาสตร์รุ่นหลังคาดว่ารูปร่างอันโดดเด่นของกาแล็กซี NGC 3430 อาจเป็นสาเหตุหนึ่งที่เอ็ดวิน ฮับเบิล นักดาราศาสตร์ผู้ล่วงลับ ได้ใช้รูปร่างของกาแล็กซีแห่งนี้มาช่วยกำหนดประเภทของกาแล็กซี โดยเอ็ดวิน ฮับเบิล ได้เขียนบทความในปี พ.ศ.2469 สรุปการจำแนกกาแล็กซีประมาณ 400 แห่งตามลักษณะภายนอก โดยแบ่งเป็นกาแล็กซีชนิดก้นหอยหรือทรงกังหัน, แบบก้นหอยมีคานหรือกังหันแบบมีคาน, แบบลูกสะบ้า, แบบวงรี และแบบไร้รูปแบบ.
Credit : Scientific Reports (2024). DOI: 10.1038/s41598-024-66278-5
อ่าน “คอลัมน์หนังสือพิมพ์ไทยรัฐ” ทั้งหมดที่นี่