รู้จัก กระทรวงดิจิทัลฯ ความหวังประเทศไทยในยุคเทคโนโลยี นอกจากต้านข่าวปลอม มีหน้าที่อะไรอีกบ้าง

ปฏิเสธไม่ได้ว่านี่คือยุคแห่งเทคโนโลยี ที่หลายประเทศทั่วโลกต่างก็ต้องดำเนินไปในทิศทางที่สอดคล้องกัน โดยเฉพาะนโยบายด้านดิจิทัลของรัฐบาล และหนึ่งในหน่วยงานที่มีบทบาทสำคัญเป็นอย่างมาก หนีไม่พ้น กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม (Ministry of Digital Economy and Society) หรือ DES ที่จะบ่งชี้ได้ถึงศักยภาพการแข่งขันของประเทศด้านนวัตกรรมและเทคโนโลยีในเวทีโลก

กระทรวงดิจิทัลฯ คือใคร ทำหน้าที่อะไร

แต่เดิมกระทรวงดิจิทัลฯ ก่อตั้งขึ้นเมื่อปี 2545 ในชื่อ “กระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร” และในปี 2559 ก็ได้เปลี่ยนชื่อมาเป็นกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมอย่างเช่นปัจจุบัน ตาม พ.ร.บ.ปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม (ฉบับที่ 17) มีอำนาจหน้าที่หลักๆ เกี่ยวกับการวางแผน ส่งเสริม และพัฒนาเศรษฐกิจดิจิทัล 

โดยเศรษฐกิจดิจิทัลคือการนำนวัตกรรม เทคโนโลยี เข้ามายกระดับเศรษฐกิจ ซึ่งกระทรวงดิจิทัลฯ มีบทบาทในการวางนโยบายและออกกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาด้านต่างๆ ตั้งแต่ด้านดิจิทัล ระบบสถิติ อุตุนิยมวิทยา และกำกับดูแลในเรื่องการใช้เทคโนโลยีอย่างปลอดภัย

ข้อมูลจากเว็บไซต์ของกระทรวงดิจิทัลฯ เผยแพร่ทำเนียบรัฐมนตรีว่าการกระทรวงตั้งแต่เริ่มก่อตั้งไว้ ดังนี้

1. นายแพทย์สุรพงษ์ สืบวงศ์ลี วาระดำรงตำแหน่ง 3 ตุลาคม 2545 - 6 มกราคม 2548 
2. นายสุวิทย์ คุณกิตติ วาระดำรงตำแหน่ง 11 มีนาคม 2548 - 2 สิงหาคม 2548
3. นายสรอรรถ กลิ่นประทุม วาระดำรงตำแหน่ง 2 สิงหาคม 2548 - 4 กุมภาพันธ์ 2549
4. นายแพทย์สุชัย เจริญรัตนกุล วาระดำรงตำแหน่ง 7 กุมภาพันธ์ 2549 - 19 กันยายน 2549
5. คณะปฏิรูปการปกครองในระบอบประชาธิปไตยฯ วาระดำรงตำแหน่ง 19 กันยายน 2549 - 1 ตุลาคม 2549
6. ศาสตราจารย์ ดร.สิทธิชัย โภไคยอุดม วาระดำรงตำแหน่ง 9 ตุลาคม 2549 - 30 กันยายน 2550
7. นายโฆสิต ปั้นเปี่ยมรัษฎ์ วาระดำรงตำแหน่ง 1 ตุลาคม 2550 - 6 กุมภาพันธ์ 2551
8. ดร.มั่น พัธโนทัย วาระดำรงตำแหน่ง 6 กุมภาพันธ์ 2551 - 9 กันยายน 2551
9. ดร.มั่น พัธโนทัย วาระดำรงตำแหน่ง 24 กันยายน 2551 - 2 ธันวาคม 2551
10. ร.ต.หญิง ระนองรักษ์ สุวรรณฉวี วาระดำรงตำแหน่ง 20 ธันวาคม 2551 - 6 มิถุนายน 2553
11. นายจุติ ไกรฤกษ์ วาระดำรงตำแหน่ง 6 มิถุนายน 2553 - 9 สิงหาคม 2554
12. นาวาอากาศเอก อนุดิษฐ์ นาครทรรพ วาระดำรงตำแหน่ง 9 สิงหาคม 2554 - 7 พฤษภาคม 2557
13. คณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) วาระดำรงตำแหน่ง 22 พฤษภาคม 2557 - 30 สิงหาคม 2557
14. ดร.พรชัย รุจิประภา วาระดำรงตำแหน่ง 30 สิงหาคม 2557 - 19 สิงหาคม 2558 
15. ดร.อุตตม สาวนายน วาระดำรงตำแหน่ง 19 สิงหาคม 2558 - 12 กันยายน 2559
16. พลอากาศเอก ดร.ประจิน จั่นตอง วาระดำรงตำแหน่ง 13 กันยายน 2559 - 15 กันยายน 2559 
17. พลอากาศเอก ดร.ประจิน จั่นตอง วาระดำรงตำแหน่ง 16 กันยายน 2559 - 15 ธันวาคม 2559
18. ดร.พิเชฐ ดุรงคเวโรจน์ วาระดำรงตำแหน่ง 15 ธันวาคม 2559 - 15 กรกฎาคม 2562
19. นายพุทธิพงษ์ ปุณณกันต์ วาระดำรงตำแหน่ง 16 กรกฎาคม 2562 - 24 กุมภาพันธ์ 2564

สำหรับรัฐมนตรีว่าการกระทรวงฯ คนปัจจุบัน คือ นายชัยวุฒิ ธนาคมานุสรณ์ กับภารกิจในการแจ้งปิดกั้นแอปฯ Digital Wallet จากมิจฉาชีพที่ฉวยโอกาสลวงประชาชนเพื่อรับเงินดิจิทัล 10,000 บาท อีกทั้งร้องศาลปิดเฟซบุ๊ก หลังปล่อยให้กลุ่มมิจฉาชีพซื้อโฆษณา สร้างความเสียหายให้กับคนไทยกว่าแสนล้านบาท

นอกจากนี้ภายใต้กระทรวงดิจิทัลฯ ยังมีหน่วยงานในสังกัดอีก 4 แห่ง ได้แก่ บริษัท โทรคมนาคมแห่งชาติ จำกัด (มหาชน) บริษัท ไปรษณีย์ไทย จำกัด สำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจดิจิทัล และสำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์

ผลงานสำคัญของกระทรวงดิจิทัล

สำหรับผลงานที่โดดเด่นของกระทรวงดิจิทัลฯ มีหลายโครงการที่ผลักดันให้เกิดขึ้น โดยเฉพาะการสนับสนุนด้านนวัตกรรมและเทคโนโลยี แต่ที่กลายเป็นภาพจำกับคนไทยที่หลายคนน่าจะรู้จักนั่นก็คือการก่อตั้งศูนย์ต่อต้านข่าวปลอม (Anti-Fake News Center) เมื่อปี 2562 เพื่อตรวจสอบและกำจัดข่าวปลอมในโลกออนไลน์ ที่มีผลกระทบกับประชาชนเป็นวงกว้าง อย่างเช่น ข้อมูลด้านโรคระบาด ภัยพิบัติ ข่าวสร้างความแตกแยกในสังคม ข่าวทำลายภาพลักษณ์ประเทศ

นอกจากนี้ยังมีสํานักงานคณะกรรมการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล ดำเนินงานด้านการส่งเสริมและการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลตาม พ.ร.บ.คุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล หรือ PDPA 

ขณะเดียวกันก็มีการทำงานส่งเสริมสตาร์ทอัพผ่านสำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจดิจิทัล (Depa) ซึ่งเป็นหน่วยงานในสังกัด โดยมุ่งสนับสนุนให้สตาร์ทอัพปรับใช้เทคโนโลยีเชิงลึก และสร้างการแข่งขันในระดับนานาชาติ

จับตานโยบายดิจิทัลเพื่อไทย

สำหรับว่าที่รัฐบาลใหม่ซึ่งนำโดยพรรคเพื่อไทย ที่คาดว่าจะได้ นายประเสริฐ จันทรรวงทอง นั่งตำแหน่งรัฐมนตรีกระทรวงดิจิทัลฯ นั้น ทางพรรคก็มีนโยบายในการใช้เทคโนโลยีขับเคลื่อนการทำงานหลายด้านด้วยกัน 

ตั้งแต่นโยบายรัฐบาลดิจิทัลเพื่อประชาชน เพื่อขับเคลื่อนเศรษฐกิจและลดช่องทางการคอร์รัปชันด้วย Smart Contract พร้อมสร้าง One Stop Service รวมบริการภาครัฐอยู่บนแพลตฟอร์มเดียว 

นอกจากนี้ทางพรรคเพื่อไทยยังสนับสนุนสกุลเงินดิจิทัลที่ออกโดยธนาคารกลาง (CBDC) โดยร่วมกับธนาคารแห่งประเทศไทย พัฒนาแพลตฟอร์มสำหรับคนไทย ยกระดับการเงินของประเทศ รองรับเศรษฐกิจดิจิทัล

ขณะเดียวกันก็มีนโยบายเดินหน้าจัดการกับอาชญากรรมไซเบอร์ ที่แพร่ระบาดอย่างหนักในขณะนี้ โดยวางระบบป้องกัน และร่วมกับธนาคารในการส่งข้อมูลกลโกงเพื่อการอัปเดตได้ทันท่วงที ป้องกันการสูญเสียที่อาจจะเกิดกับประชาชนในอนาคต

สำหรับด้านเทคโนโลยี ทางพรรคมีนโยบายที่มุ่งพัฒนาบล็อกเชนเพื่อเป็นพื้นฐานให้เทคโนโลยีการเงินไทยเติบโตสู่การเป็น Blockchain Hub และ Fintech Center ของอาเซียน และจะเป็นประโยชน์อย่างยิ่งกับเหล่า SME และสตาร์ทอัพไทย.