ฤดูร้อนปีนี้ ประเทศไทยมีอุณหภูมิสูงถึง 45 องศาฯ ดังนั้นจึงทำให้เกิดอาการฮีตสโตรก หรือโรคลมแดดได้ง่ายๆ แถมยังอันตรายถึงชีวิตอีกด้วย สาเหตุของฮีตสโตรกเกิดจากอะไร สามารถป้องกันได้หรือไม่
ฮีตสโตรกเกิดจากอะไร
ฮีตสโตรก (Heatstroke) หรือโรคลมแดด เกิดจากภาวะที่ความร้อนในร่างกายสูงขึ้นเรื่อยๆ ส่งผลให้ระบบประสาททำงานผิดปกติ ผู้ป่วยส่วนใหญ่มีอาการเหล่านี้ในช่วงที่มีอากาศร้อนจัด หากไม่รู้เท่าทันอาการ และวิธีป้องกันที่ถูกต้อง อาจส่งผลร้ายแรงถึงขั้นเสียชีวิตได้ โดยสาเหตุของการเกิดฮีตสโตรก มีดังต่อไปนี้
- อุณหภูมิที่สูงเกินไป
- การใส่เสื้อผ้าหนาเกินไป ไม่สามารถระบายอากาศได้ดี
- ออกกำลังกายอย่างหนักและต่อเนื่อง
- ร่างกายปรับตัวไม่ทัน เมื่ออุณหภูมิเปลี่ยนแปลง
...
นายแพทย์จิรภัทร โล่ห์ประธาน อายุรแพทย์เวชบำบัดวิกฤต โรงพยาบาลเวชธานี เผยว่า “ฮีตสโตรก” (Heatstroke) หรือโรคลมแดด เป็นโรคที่พบได้บ่อยในช่วงฤดูร้อน โดยเกิดจากการที่ร่างกายได้รับความร้อนมากเกินไป ทำให้ความร้อนในร่างกายสูงกว่า 40 องศาเซลเซียส ไม่สามารถปรับตัวหรือควบคุมระดับความร้อนภายในร่างกายได้ทัน จนส่งผลกระทบต่อระบบไหลเวียนโลหิตและระบบสมอง
อาการของโรคฮีตสโตรก
ผู้ที่มีอาการของโรคฮีตสโตรก จะมีลักษณะดังต่อไปนี้
- หน้ามืด ปวดศีรษะ วิงเวียนศีรษะ
- มีอาการชักเกร็ง
- เป็นลมหมดสติ
- ต่อมเหงื่อทำงานผิดปกติ เหงื่อออกมาก หรือไม่มีเหงื่อออก
- อุณหภูมิร่างกายสูง ไข้ขึ้น
ถ้าหากตนเองหรือคนรอบข้างมีอาการเหล่านี้จะต้องหยุดพักทันที ดื่มน้ำให้มากๆ เพื่อทดแทนภาวะขาดน้ำ นอกจากนี้ควรทำการปฐมพยาบาลเบื้องต้นผู้ที่มีอาการโรคฮีตสโตรก เพื่อลดอุณหภูมิในร่างกาย ด้วยวิธีต่อไปนี้
- นำผู้ป่วยเข้ามาในที่ร่ม ที่มีอากาศถ่ายเทสะดวก
- ให้นอนราบ ยกเท้าและสะโพกสูง
- คลายเสื้อผ้าให้หลวม ถอดเสื้อผ้าออกเท่าที่จำเป็น
- ใช้ผ้าชุบน้ำเย็นเช็ดตามตัว ซอกคอ รักแร้ และศีรษะ ร่วมกับใช้พัดลมเป่าระบายความร้อน
- เทน้ำเย็นราดลงบนตัวเพื่อลดอุณหภูมิร่างกายให้ลดต่ำลงโดยเร็วที่สุด
หลังจากนั้นรีบนำส่งโรงพยาบาลทันที ห้ามฝืนตัวเองเด็ดขาด เพราะจะทำให้นำไปสู่การเกิดอาการเกร็งกล้ามเนื้อ ชัก หมดสติ หัวใจหยุดเต้น และถึงแก่ชีวิตได้
กลุ่มเสี่ยงโรคฮีตสโตรก
ผู้ที่เป็นกลุ่มเสี่ยงต่อการเกิดโรคฮีตสโตรกได้มากที่สุด คือ
- ผู้สูงอายุ
- เด็ก
- ผู้ที่อดนอน หรือพักผ่อนไม่เพียงพอ
- ผู้ที่ดื่มเหล้าจัด
- ผู้ที่ทำงานในสภาพอากาศที่ร้อนชื้น
- นักกีฬา
- ผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น โรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน โรคหัวใจ โรคอ้วน
วิธีป้องกันโรคฮีตสโตรก
นายแพทย์จิรภัทร กล่าวถึงแนวทางการป้องกันโรคฮีตสโตรกว่า ควรหลีกเลี่ยงการทำกิจกรรมในสภาพอากาศร้อนจัด หรือกลางแจ้งเป็นเวลานานๆ หากสามารถเลี่ยงได้ ควรเลือกเวลาที่ต้องการทำกิจกรรม เช่น ช่วงเช้ามืด หรือระหว่างพระอาทิตย์ตกดิน, หลีกเลี่ยงเครื่องดื่มที่ทำให้เกิดภาวะร่างกายขาดน้ำ เช่น เครื่องดื่มที่ผสมคาเฟอีน กาแฟ เหล้า เบียร์ เพราะเครื่องดื่มเหล่านี้จะทำให้เสียน้ำทางปัสสาวะในปริมาณสูง, เด็ก ผู้สูงอายุ ผู้ที่มีโรคประจำตัว ไม่ควรอยู่ในที่อากาศร้อนและไม่ควรอยู่ตามลำพัง, ดื่มน้ำให้มากขึ้นและเพียงพอในแต่ละวัน
...
กรณีออกกำลังกายหรือทำงานใช้แรง ควรดื่มน้ำ 2-4 แก้วทุกชั่วโมง และสวมเสื้อผ้าที่เนื้อผ้าเบาบาง ระบายอากาศได้ดี และไม่รัด หากรู้ตัวว่าจะต้องไปอยู่ในที่อากาศร้อนควรป้องกันตัวเองจากแสงแดด โดยสวมใส่แว่นกันแดดหรือหมวก ส่วนใหญ่แล้วโรคลมแดดเป็นโรคที่สามารถป้องกันได้ด้วยการรักษาสุขภาพ และปฏิบัติตามมาตรการป้องกันโรคลมแดดที่ถูกต้อง
ข้อมูลอ้างอิง : โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย